แม้ผมจะดูเคร่งเครียดก็เถอะ แต่หลายต่อหลายครั้ง เมื่อต้องจัดกระบวนการเรียนรู้ ผมก็รู้ว่าจะผ่อนหนักผ่อนเบาช่วงใดบ้าง ช่วงใดจะต้องบีบเค้นกดหยิก ช่วงใดต้องผ่อนปรนนวดคลึง ช่วงใดต้องกระตุกกระตุ้นอารมณ์ฮา (ซึ่งแม้ไม่ถนัดนักก็ต้องเรียนรู้ที่จะทำ) โดยหลายต่อหลายครั้งก็สรวลเสเฮฮาได้อย่างมากโข
ใช่ครับ - หลายครั้งหลายเวทีก็ได้ฮากันอยู่มากเหมือนกัน –
การเดินทางสู่การเรียนรู้เนื่องไปโครงการ “เทา-งามสัมพันธ์ ครั้งที่ 21” นี้ก็เช่นกัน ในช่วงที่ผมเป็นกระบวนกรให้ความรู้และเตรียมความพร้อมนั้น แม้ครานี้จะไม่ได้ทำกระบวนการเชิงปฏิบัติการมากนัก แต่ผมก็พยายามสร้างการมีส่วนร่วม เน้นขยับผ่านทางความคิด ผสมกับการหยิกแซวและโบยซ้ำสลับกันไป จนบางทีนิสิตเองก็ออกอาการงงงวยในแบบ “คิดไม่ถึง” หรือ “ตามไม่ทัน”
ก่อนการเดินทาง (วันที่ 22 มีนาคม 2561) ภายหลังรองอธิการบดีฝ่ายพัฒนานิสิต (ดร.มลฤดี เชาวรัตน์) ได้มาพบปะและให้ข้อคิดในการไป “เรียนรู้คู่บริการ” ก็ถึงคิวที่ผมต้องเติมแต่งด้วยการต่อยอดนโยบายไปสู่การปฏิบัติ ซึ่งนอกจากแก่นสารทางวิชาการแล้ว ในตอนท้าย ผมก็ชวนเชิญให้นิสิตทั้ง 42 คนได้พูดคำสั้นๆ เป็นวลี หรือวาทกรรมคนละนิดคนละน้อย ด้วยการมอบหมายเลขานุการค่ายฯ จดบันทึกไว้ว่าใครพูดอะไรบ้าง
จากนั้นก็ฝากให้ใช้กระบวนการนี้ในการประชุมแต่ละวัน – โดยฝากให้ดำเนินการหลังการประชุมสรุปงานประจำวัน หรืออาจจะให้แต่ละคนสะท้อนลงในเฟชบุ๊กก็ได้
ใช่ครับ – ผมชัดเจนว่า นั่นคือการสร้างกระบวนการบันเทิงเริงปัญญาในแบบฉบับของผม วลี หรือวาทกรรมที่ว่า ผมเชื่อว่าจะมีความฮาเป็นหลัก แต่ในความฮาย่อมมีนัยสำคัญบางอย่างที่ซ่อนงำอยู่ เพียงแต่ละคนจะให้ความสำคัญในแบบ “จริงจัง จริงใจ” กับโจทย์ที่ผมให้ไปหรือไม่เท่านั้นเอง
เฉกเช่นกับการเกริ่นบอกในทำนองว่า วลี หรือวาทกรรมเหล่านั้น จะเป็นประหนึ่งกระจกสะท้อนการเรียนรู้ของแต่ละคนในแต่ละวัน และเป็นเสมือนการสร้างความสัมพันธ์ต่อกัน เป็นอีกหนึ่งเครื่องมือในการร่ำระบายความเหนื่อยล้าสู่การบำบัดตัวเอง ฯลฯ
ทั้งนี้ ผมเองก็ปูพรมความรู้เล็กๆ เกี่ยวกับความหมายของพยางค์ คำ วลี ประโยคไปในตัว เป็นการทวนซ้ำความรู้เล็กๆ น้อยๆ ผ่านภาษาประจำชาติของเราเอง
แน่นอนอครับ – ดูเหมือนเป็นเรื่องที่ผมคิดเอง เออเองทั้งนั้น
แต่เท่าที่สังเกตในแต่ละวัน นิสิตก็ดูให้ความสำคัญกับเรื่องนี้มาก บางวันสื่อสารปลดเปลื้องวาทกรรมกันในวงประชุม (วงโสเหล่) กันเลยก็มี ที่เหลือก็โพสลงในกลุ่มออนไลด์เพื่อสร้างบรรยากาศของการใช้ชีวิตร่วมกันอย่างเป็นหนึ่งเดียว
และนี่คือส่วนหนึ่งที่ผมประมวลมาได้ มาดูกันครับว่าบันเทิงเริงปัญญาหรือไม่ หรือจริงๆ ก็คือบันเทิงแต่ไม่เริงปัญญา ....
- · การที่มีผู้นำที่ดี ไม่จำเป็นต้องเก่ง แต่เขาพร้อมที่จะพาเราไปตลอดลอดฝั่ง
- · เปิดโลกใหม่
- · ตราบใดที่ทะเลยังมีคลื่น อย่าคาดหวังความราบรื่นบนเส้นทางแห่งชีวิต
- · ผู้ร่วมงานที่ไม่ดี คือครูผู้สอนประสบการณ์ที่ดี
- · การเรียนรู้ที่ไม่มีวันสิ้นสุด คือการไม่หยุดออกจากบ้าน
- · ไม่มีใครสะดุดภูเขาล้ม มีแต่สะดุดก้อนหินล้ม อย่ามองข้ามอุปสรรคที่เล็กๆ
- · ทำทุกวันให้ดีที่สุด
- · เก็บความผิดพลาดไว้เป็นบทเรียน เเล้วอย่ากลับไปเรียนบทเดิม
- · หนักก็ทน คือคนที่สู้
- · แรงที่เหลืออยู่ สู้ไปด้วยกันอย่างดุดัน ฝ่าฟันอุปสรรค
- · ความรู้คู่คุณธรรม
- · ตายเป็นตาย
- · ทำดีได้ดี
- · ผิดหวังย่อมมีสมหวัง
- · พักเติมพลังให้เต็มที่ แล้วพรุ่งนี้ค่อยสู้ต่อ
- · อุปสรรคคือหนทางแห่งความสำเร็จ
- · ปลายทางที่สำเร็จ อยู่ที่ปัจจุบันที่พยายาม
- · เค็มยิ่งกว่าเกลือบรบือ
- · เค็ม จัง ฮู้
- · ลอย อ่อง ล่อง
- · ยา แก้ แพ้
- · รองพื้นฉันกันน้ำ
- · หลง รัก เล
- · ไม่เมาเรือ แต่เมารัก
- · ดำแล้วดำอีก
- · อ่อนแอนแอก็บอกให้พักไง ถ้าอ่อนไหวก็ไปทักเค้า
- ถึงจะเหนื่อย แต่ก็ทำมันอย่างมีความสุข
- อีกนิดเดียว
ครับ – นั่นคือส่วนหนึ่งที่ผมจัดเก็บมาได้ จะเห็นว่าผสมปนเปอารมณ์อยู่มากมิใช่ย่อย มีกลิ่นอายปรัชญาแก่นคิดปลุกปลอบและเร้ารุกให้มีพลัง รวมถึงอบอวลด้วยความบันเทิงผ่านวิถีกิจกรรมที่เข้าไปสัมผัส ทั้งในแบบผิวเผินและฝังตัว
ถอยคำเหล่านั้น แม้ดูไม่ยืดยาวเป็นประโยคที่สมบูรณ์นัก แต่ผมเชื่อว่า พวกเขารับรู้ร่วมกันได้อย่างแจ่มชัดว่ามันคืออะไร มีค่าและความหมายอย่างไรต่อเจ้าของถ้อยคำและความเป็นทีมที่ผมฝากไว้ให้เก็บเกี่ยวหล่อหลอมรวมกัน
นั่นยังไม่รวมถึงกระบวนการที่ผมฝากเป็นนัยยะสำคัญเกี่ยวกับการฝึกถอดบทเรียนด้วยตนเอง ผ่านการสรุปความรวบยอดเป็นวาทกรรม เพื่อสื่อสารต่อสาธารณะอย่างสร้างสรรค์และมีพลังในรูปของคำ วลี วาทกรรม-
เขียน : 31 มีนาคม 2561
ภาพ : สุริยะ สอนสุระ / เครือข่ายเทา-งามสัมพันธ์
บันทึกนี้เขียนที่ GotoKnow โดย แผ่นดิน ใน pandin
พี่
"การเรียนรู้ที่ไม่มีวันสิ้นสุด คือการไม่หยุดออกจากบ้าน"
ดังนั้นจึงต้องออกจากบ้านทุกวันไปเรียนรู้