ความรู้เรื่องเลขบุคคล 13 หลัก
14 มิถุนายน 2560 [1]
ตัวเลขหลักแรกจะหมายถึงประเภทของคนไทย แบ่งออกเป็น 8 ประเภทด้วยกัน ดังนี้
ประเภทที่ 1 คนไทยที่เกิดและมีสัญชาติไทย แจ้งเกิดตั้งแต่ 1 มกราคม 2527 เป็นต้นมา เลขตัวหน้าสุดในบัตรประชาชนของท่านจะเป็นเลข 1
ประเภทที่ 2 คนไทยที่เกิดและมีสัญชาติไทยแต่ไม่ได้แจ้งเกิดตามกำหนดเวลาในข้อ 1 เลขตัวหน้าสุดในบัตรประชาชนของท่านจะเป็นเลข 2
ประเภทที่ 3 คนไทยและคนต่างด้าว (ที่มีใบสำคัญประจำตัว) และมีชื่ออยู่ในทะเบียนบ้านตั้งแต่ก่อนวันที่ 31 พฤษภาคม 2527 เลขตัวหน้าสุดในบัตรประชาชนของท่านจะเป็นเลข 3
ประเภทที่ 4 คนไทยหรือคนต่างด้าวที่มีใบสำคัญต่างด้าวแต่แจ้งย้ายเข้าโดยยังไม่มีเลขประจำตัวประชาชนในสมัยเริ่มแรก พอมาทำบัตรในตอนหลังก็จะได้หมายเลข 4
ประเภทที่ 5 คนไทยและคนต่างด้าวที่มีใบสำคัญประจำตัวคนต่างด้าวที่ได้รับอนุมัติให้เพิ่มชื่อเข้าไปในทะเบียนบ้านในกรณีตกสำรวจ หรือกรณีอื่นๆ เลขตัวหน้าสุดในบัตรประชาชนของท่านจะเป็นเลข 5
ระเภทที่ 6 ผู้เข้าเมืองไทยไม่ชอบด้วยกฎหมายหรือชอบด้วยกฎหมายแต่อยู่ในลักษณะชั่วคราว เช่นชนกลุ่มน้อย เลขตัวหน้าสุดในบัตรประชาชนจะเป็นเลข 6
ประเภทที่ 7 บุตรของกลุ่มหมายเลข 6 ที่เกิดในไทย นับว่าเป็นโชคดีที่ได้บัตรประจำตัวของไทยด้วย เลขตัวหน้าสุดในบัตรประชาชนจะเป็นเลข 7
ประเภทที่ 8 บุคคลต่างด้าวที่ได้รับอนุญาตให้มีถิ่นที่อยู่ในประเทศไทยหรือคนต่างด้าวที่ได้รับสิทธิ์ขอลงรายการสัญชาติ รวมขอแปลงสัญชาติเป็นไทย เช่น ขอลงรายการสัญชาติไทยตามมาตรา 23, ตามมาตรา 7 ทวิวรรคสอง แห่ง พรบ.สัญชาติ พ.ศ. 2508 (รวมแก้ไขเพิ่มเติมถึง ฉบับที่ 5 พ.ศ. 2555) [2] หรือ ตามระเบียบสำนักทะเบียนกลาง ว่าด้วย การพิจารณาลงรายการสถานะบุคคลในทะเบียนราษฎรให้แก่บุคคลบนพื้นที่สูง พ.ศ. 2543 [3] หรือ ภริยาได้สามีเป็นคนไทย เลขตัวหน้าสุดในบัตรประชาชนจะเป็นเลข 8
ประเภทที่ 9 คือ พระมหากษัตริย์ และ พระบรมวงศานุวงศ์ชั้นสูง
ประเภทที่ 0 คือ บุคคลที่ไม่มีสถานะทางทะเบียนราษฎร ไม่มีสัญชาติและยังไม่ได้รับการให้สัญชาติไทย ได้รับการผ่อนผันให้อาศัยอยู่ในประเทศไทยได้ชั่วคราว
++++++++++
หมายเหตุ
อ้างอิง ตามระเบียบสำนักทะเบียนกลางว่าด้วยการจัดทำทะเบียนราษฎร พ.ศ. 2535 (มีแก้ไขถึงฉบับที่ 5 พ.ศ. 2551) ข้อ 152 (2) [4]
(1) บุคคลที่มีตัวเลขหน้าสุด เป็นเลข 1, 2, 3, 4, 5, 8 นี้จะมีชื่ออยู่ใน ทร. 14 (สมุดทะเบียนบ้านเล่มสีน้ำเงิน)
(2) บุคคลที่มีตัวเลขหน้าสุด เป็นเลข 6, 7 นี้จะมีชื่ออยู่ใน ทร. 13 (สมุดทะเบียนบ้านเล่มสีเหลือง)
(3) บุคคลที่มีตัวเลขหน้าสุด เป็นเลข 0 (ผู้ที่ไม่มีสถานะทางทะเบียน สองกลุ่ม คือ กลุ่ม 0-89 และกลุ่ม 0-00) [5] หรือ 00 (แรงงานต่างด้าวสามสัญชาติ กัมพูชา ลาว เมียนมา ถือบัตรชมพู) นี้จะมีชื่ออยู่ใน ทร. 38 และ ทร. 38 ก เป็นทะเบียนประวัติสำหรับลงรายการคนต่างด้าว (ทร. 38) และ ทะเบียนประวัติสำหรับลงรายการบุคคลที่ไม่มีสถานะทางทะเบียน (ทร. 38 ก) ซึ่งมิใช่ทะเบียนบ้าน [6]
สำหรับตัวเลขหลักต่อไป คือ ...
หลักที่ 2-5 หมายถึงจังหวัดและอำเภอซึ่งเป็นภูมิลำเนาของท่าน
หลักที่ 6-10 หมายถึงลำดับในการออกเลขรหัส บ่งบอกถึงอายุและลำดับความอาวุโสในครอบครัว
หลักที่ 11-12 เป็นลำดับที่ของท่านเมื่อแยกตามประเภทของบุคคลในหลักที่ 1
หลักที่ 13 เป็นตัวเลขการตรวจสอบ 12 หลักแรก ซึ่งเจ้าหน้าที่จะมีสูตรคำนวณ
หมายเหตุ
คู่มือ ความรู้เรื่องเลข 13 หลัก, 2556,
[1]เผยแพร่ในเฟซบุ๊ค กลุ่ม “การทะเบียนราษฎรและงานทะเบียนกรมการปกครอง” โดย “Phachern Tham” เมื่อวันที่ 14 มิถุนายน 2560, https://www.facebook.com/groups/326473924224367/
[2]“พระราชบัญญัติสัญชาติ พ.ศ. 2508 แก้ไขเพิ่มเติมถึง ฉบับที่ 5 พ.ศ. 2555”
ลิงค์ดาวน์โหลด พรบ.แก้ไขถึงฉบับที่ 5 (Multiversional, both Word & PDF files)
(New Upload : 18 June 2016.ไฟล์เวิร์ดอาจไม่เสถียร)
[3]ระเบียบสำนักทะเบียนกลาง ว่าด้วย การพิจารณาลงรายการสถานะบุคคลในทะเบียนราษฎรให้แก่บุคคลบนพื้นที่สูง พ.ศ. 2543 , www.stateless4child.net/sites/stateless4child.net/files/Law-18.pdf
[4]ข้อ 152 วิธีการจัดทำและควบคุมทะเบียนราษฎรด้วยระบบคอมพิวเตอร์ให้เป็นไปตามวิธีการที่สำนักทะเบียนกลางกำหนด
(1) เลขประจำตัวประชาชน มี 13 หลัก แบ่งออกเป็น 5 ส่วน
ส่วนที่ 1 มี 1 หลัก หมายถึง ประเภทบุคคลซึ่งมี 8 ประเภท
ส่วนที่ 2 มี 4 หลัก หมายถึง สำนักทะเบียนที่ออกเลขประจำตัวให้กับประชาชน
ส่วนที่ 3 และส่วนที่ 4 รวมกันมี 7 หลัก หมายถึง ลำดับที่ของบุคคลในแต่ละประเภทของแต่ละสำนักทะเบียน
ส่วนที่ 5 มี 1 หลัก หมายถึงเลขตรวจสอบความถูกต้องของเลขประจำตัวประชาชนทั้งหมด
(2) ประเภทของบุคคลที่อยู่ในระบบทะเบียนราษฎร แบ่งออกเป็น 8 ประเภท
ประเภทที่ 1 ได้แก่ คนที่เกิดและมีสัญชาติไทย ได้แจ้งการเกิดภายในกำหนดเวลาที่กฎหมายกำหนด
ประเภทที่ 2 ได้แก่ คนที่เกิดและมีสัญชาติไทย ได้แจ้งการเกิดเกินกำหนดเวลาที่กฎหมายกำหนด
ประเภทที่ 3 ได้แก่ คนไทยและคนต่างด้าวที่มีใบสำคัญประจำตัวคนต่างด้าวซึ่งมีชื่อและรายการบุคคลในทะเบียนบ้านก่อนวันที่ 31 พฤษภาคม 2527
ประเภทที่ 4 ได้แก่ คนไทยและคนต่างด้าวที่มีใบสำคัญประจำตัวคนต่างด้าวและได้มีการย้ายเข้าในทะเบียนบ้านขณะยังไม่มีเลขประจำตัวประชาชน (ระหว่างวันที่ 1 มกราคม - 31 พฤษภาคม 2527)
ประเภทที่ 5 ได้แก่ คนไทยและคนต่างด้าวที่มีใบสำคัญประจำตัวคนต่างด้าวที่ได้รับอนุมัติให้เพิ่มชื่อและรายการบุคคลเข้าในทะเบียนบ้าน
ประเภทที่ 6 ได้แก่ คนต่างด้าวที่เข้าเมืองโดยชอบด้วยกฎหมายในลักษณะชั่วคราวและคนต่างด้าวที่เข้าเมืองโดยไม่ชอบด้วยกฎหมาย
ประเภทที่ 7 ได้แก่ บุตรของบุคคลประเภทที่ 6 ซึ่งเกิดในประเทศไทย
ประเภทที่ 8 ได้แก่ บุคคลต่างด้าวที่ได้รับอนุญาตให้มีถิ่นที่อยู่ในประเทศไทยหรือบุคคลที่ได้รับสัญชาติไทยตามกฎหมาย
[5]ข้อแตกต่างของบุคคลเลข 0-89 กับ 0-00
บุคคลเลข 0-89 กำหนดเลขตาม "ระเบียบสำนักทะเบียนกลางว่าด้วยการสำรวจและจัดทำทะเบียนสำหรับบุคคลที่ไม่มีสถานะทางทะเบียน พ.ศ.2548"
ส่วน บุคคลเลข 0-00 กำหนดตาม พรบ.การทะเบียนราษฎร พ.ศ. 2534 มาตรา 38 วรรคสอง มีกฎกระทรวง มีประกาศของ มท.1 ใช้ "ระเบียบสำนักทะเบียนกลางว่าด้วยการจัดทำทะเบียนราษฎร พ.ศ.2535" ข้อ 105 วรรคสอง โดยเนื้อหาการปฏิบัติโปรแกรมใกล้เคียงกัน บัตรก็แบบเดียวกัน แต่สิทธิประโยชน์ อาจจะต่างกัน
CR: Stateless Child อ.มานะ งามเนตร์, 26 พฤษภาคม 2560
+++++++++
ข้อ 105 คนต่างด้าวที่เข้ามาในราชอาณาจักรไทย โดยได้รับการผ่อนผันเป็นกรณีพิเศษหรือไม่ได้รับอนุญาตตามกฎหมายว่าด้วยคนเข้าเมือง รวมทั้งผู้เกิดในราชอาณาจักรไทยซึ่งไม่ได้สัญชาติไทย มีความประสงค์ขอเพิ่มชื่อในทะเบียนบ้าน (ท.ร.13) ให้ยื่นคำร้องตามแบบพิมพ์ที่กำหนดต่อนายทะเบียนอำเภอหรือนายทะเบียนท้องถิ่นแห่งท้องที่ที่ผู้ร้องมีภูมิลำเนาอยู่ในปัจจุบัน เมื่อนายทะเบียนได้รับคำร้องแล้วให้ดำเนินการ ดังนี้
(1) สอบสวนผู้ร้องพร้อมทั้งตรวจสอบหลักฐานที่นำมาแสดงโดยเฉพาะหลักฐานการอนุญาตจากส่วนราชการหรือหน่วยงานที่ควบคุมรับผิดชอบบุคคลดังกล่าว
(2) สอบสวนเจ้าบ้านให้ได้ข้อเท็จจริงเกี่ยวกับความยินยอมให้ผู้ร้องอยู่อาศัย
(3) ให้ตรวจสอบไปยังสำนักทะเบียนกลางว่าผู้ร้องมีชื่อและรายการบุคคลอยู่ในทะเบียนบ้านแห่งอื่นหรือไม่
(4) รวบรวมหลักฐานทั้งหมดพร้อมความเห็นเสนอไปยังนายอำเภอแห่งท้องที่
(5) เมื่อนายอำเภอพิจารณาอนุมัติแล้ว ให้นายทะเบียนดำเนินการเพิ่มชื่อในทะเบียนบ้านและสำเนาทะเบียนบ้านฉบับเจ้าบ้านพร้อมทั้งหมายเหตุในช่องย้ายเข้ามาจากว่า คำร้องที่… ลงวันที่ หรือ หนังสือที่ ลงวันที่ แล้วแต่กรณีแล้วให้นายทะเบียนลงลายมือชื่อและวันเดือนปีกำกับไว้
(6) กำหนดเลขประจำตัวประชาชนให้แก่ผู้ได้รับอนุมัติให้เพิ่มชื่อในทะเบียนบ้าน ตามแบบพิมพ์ที่กำหนดในข้อ 134 (23)
(7) รายงานตามระเบียบที่กำหนดในข้อ 132 (6)
*** ระเบียบสำนักทะเบียนกลางว่าด้วยการจัดทำทะเบียนราษฎร พ.ศ. 2535 (ใช้บังคับตั้งแต่ 22 มีนาคม 2535 และมีการปรับปรุงแก้ไขเพิ่มเติม)
[6]มาตรา 38 ให้นายทะเบียนอำเภอหรือนายทะเบียนท้องถิ่นจัดทำทะเบียนบ้านสำหรับคนซึ่งไม่มีสัญชาติไทยที่ได้รับอนุญาตให้อาศัยอยู่ในราชอาณาจักรเป็นการชั่วคราว และคนซึ่งไม่มีสัญชาติไทยที่ได้รับการผ่อนผันให้อาศัยอยู่ในราชอาณาจักรเป็นกรณีพิเศษเฉพาะรายตามกฎหมายว่าด้วยคนเข้าเมืองตามที่รัฐมนตรีประกาศกำหนด และบุตรของบุคคลดังกล่าวที่เกิดในราชอาณาจักร ในกรณีผู้มีรายการในทะเบียนบ้านพ้นจากการได้รับอนุญาตหรือผ่อนผันให้อาศัยอยู่ในราชอาณาจักร ให้นายทะเบียนจำหน่ายรายการทะเบียนของผู้นั้นโดยเร็ว
ให้ผู้อำนวยการทะเบียนกลางจัดให้มีทะเบียนประวัติสำหรับคนซึ่งไม่มีสัญชาติไทยอื่นนอกจากที่บัญญัติไว้ตามวรรคหนึ่งตามที่รัฐมนตรีประกาศกำหนด
รายการและการบันทึกรายการตามวรรคหนึ่งและวรรคสอง ให้เป็นไปตามระเบียบที่ผู้อำนวยการทะเบียนกลางกำหนด
*** มาตรา 38 แก้ไขเพิ่มเติมโดยพระราชบัญญัติการทะเบียนราษฎร (ฉบับที่ 2) พ.ศ. 2551
พระราชบัญญัติการทะเบียนราษฎร พ.ศ. 2534 แก้ไขเพิ่มเติม (ฉบับที่ 2) พ.ศ. 2551,
ราชกิจจานุเบกษา เล่ม 108 ตอนที่ 203 ฉบับพิเศษ หน้า 97-120 วันที่ 22 พฤศจิกายน 2534,
http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2534/A/... &
ราชกิจจานุเบกษา เล่ม 125 ตอนที่ 38 ก หน้า 13-22 วันที่ 25 กุมภาพันธ์ 2551,
