มีอวัจนภาษาอย่างหนึ่งที่อาจได้นับว่าเป็นเอกลักษณ์ของประเทศนี้ นั่นคือการส่ายหัวครับ ยิ่งทางอินเดียใต้นี่ยิ่งส่ายหัวเยอะมาก ส่ายกันทั้งวันเลย
ก่อนมาอินเดีย มีหลายคนบอกผมว่าการส่ายหัวของอินเดียนั้นทำมึนมากเพราะมันหมายความว่าใช่ ซึ่งขัดกับสามัญสำนึกทั่วไปในหลายๆประเทศ แต่พอมาอยู่ที่นี่ได้แค่ไม่กี่วัน ผมบอกได้เลยว่าคนที่พูดนั่นเข้าใจผิดอย่างใหญ่หลวง
ส่ายหัว ด้วยความเร็วธรรมดาคือ Yes/I understand
ส่ายหัว แบบเร็วขึ้นนั่นยิ่งเน้นย้ำความเข้าใจ
ส่ายหัวที่แปลว่า I’m listening to you/Affirmative
ส่ายหัวที่แปลว่า No
ส่ายหัวที่แปลว่า Maybe
ส่ายหัวที่แปลว่า Really?
ส่ายหัวที่แปลว่า Thank you
ส่ายหัวเวลาที่เห็นคนรู้จักในระยะไกล
ส่ายหัวที่แปลว่า ก็เอาสิ
ส่ายหัวที่แปลว่า ก็ไม่รู้สินะ
ส่ายหัวที่แปลว่า มื้อนี้ให้ฉันจ่ายเถอะ
ส่ายหัวที่แปลว่า ไม่เป็นไร ไม่คิดเงิน
ส่ายหัวที่แสดงถึงความเคารพ
ส่ายหัวพร้อมกับรอยยิ้มน้อยๆที่แสดงถึงมิตรภาพ
ส่ายหัวที่แสดงถึงความยินดีที่ได้รู้จักมิตรใหม่
ส่ายหัวพร้อมกับเลิกหน้าขึ้นเพื่อถามว่า What’ up?
ส่ายหัวที่แปลว่า อาหารอร่อย
ส่ายหัวที่แปลว่า อาหารก็งั้นๆ
ส่ายหัวที่แปลว่า อาหารเผ็ดจัง
ฯลฯ
โดยรวมๆ คือเป็นการแสดงว่า “ฉันกำลังมีปฏิสัมพันธ์กับคุณอยู่” ส่วนความหมายนั้นแล้วแต่บริบท และต้องดูอย่างอื่นประกอบด้วย (ตา ใบหน้า ฯลฯ) ครับ
ตัวอย่างบทสนทนาแบบส่ายหัวก็เช่น
ณ ร้านอาหาร
ผม: ( ส่ายหัว) (วางเงินบน counter)
พนักงานร้าน: ( ส่ายหัว)
ผม: ( ส่ายหัว)
พนักงานร้าน: ( ส่ายหัว แล้วชี้ไปที่เหยือกลูกอม)
ผม: ( ส่ายหัว)
พนักงานร้าน: ( ส่ายหัว แล้วหยิบลูกอมมาให้หลายเม็ด)
ผม: ( ส่ายหัว)
พนักงานร้าน: ( ส่ายหัว)
ผม: ( ส่ายหัว แล้วออกจากร้าน)
[คำแปล]
ผม: ( วางเงินบน counter)
พนักงานร้าน: นายท่านครับ ผมไม่มีเงินทอนเลย มี bank ย่อยมั้ยครับ?
ผม: ไม่มีครับ
พนักงานร้าน: ( ส่ายหัว แล้วชี้ไปเหยือกลูกอม) เงินทอน 2 รูปีนี่ขอเปลี่ยนเป็นลูกอมได้มั้ยครับ?
ผม: ได้ๆ แถมหน่อยนะ
พนักงานร้าน: ( ส่ายหัว แล้วหยิบลูกอมมาให้หลายเม็ด) ขอบคุณครับ โชคดีครับ
ผม: ครับ (ส่ายหัว แล้วออกจากร้าน)
ถ้าอยู่นานกว่านี้น่าจะเจอความหมายอื่นๆเพิ่มขึ้นอีกครับ
ปล. การส่ายหัวนี่ติดต่อกันง่ายมากครับ ช่วงที่ผมอยู่ มีหมอมาจากเยอรมันและนศพ.จากอังกฤษและอเมริกามาดูงานที่นี่ด้วย แรกๆก็ดูปกติกันดี ผ่านไปวันเดียวแต่ละคนเริ่มส่ายหัวเวลาคุยแล้วครับ ขนาดผใกลับมาไทยใหม่ๆก็ยังติดนิสัยส่ายหัวเวลาคุยรึทักคนอื่นเลย
ปปล. สำหรับตัวอย่างการส่ายหัวให้ดู clip นี้ประกอบครับ
น่างง นะคะ การส่ายหัว
สักพักก็ชินครับ