ชีวิตที่พอเพียง : ๒๔๖๔. เรียนรู้เรื่อง Teach less, Learn more
บ่ายวันที่ ๑๘ มิถุนายน ๒๕๕๘ มีการประชุมคณะกรรมการกำกับทิศทางของโครงการ เครือข่ายพัฒนาศักยภาพผู้นำการสร้างสุขภาวะ (คศน.) ที่ผมได้รับความรู้มากจริงๆ โดยเฉพาะอย่างยิ่ง การเรียนรู้สภาพจริง ชีวิตจริง ของ “สอนมาก เรียนน้อย”
อ. หมอประเวศ ที่ปรึกษาของคณะกรรมการ ชี้ให้เห็นว่า ต้องหาทางให้ผู้เข้าโครงการ คศน. อยู่ใน learning mode ให้มาก ลดส่วนที่เป็น teaching mode ลงไป ทำให้ผมเกิดความคิดว่า คนที่จิตใจผูกพันอยู่กับการรับการสั่งสอน หรือรับการถ่ายทอด ความรู้สำเร็จรูป จะไม่พร้อมที่จะเข้าสู่การผจญภัย เข้าสู่การปฏิบัติกิจกรรม เพื่อการเรียนรู้จากประสบการณ์ตรงของตนเอง เพื่องอกงามความรู้จากภายใจตน
ในสังคมไทย วัฒนธรรมรับการถ่ายทอดความรู้สำเร็จรูป อยู่กับความเคารพเชื่อถือ “ครูใหญ่” หรือ “ปรมาจารย์” แม้เราจะพูดกันว่าเรายึดถือกาลามสูตร แต่เราก็ไม่ได้สมาทานความเชื่อใน learning mode อย่างแท้จริง เรายังอยู่ใต้ teaching mode เป็นส่วนใหญ่
การประชุมเดินไปสู่วิธีสร้างผู้นำ จาก learning mode โดยเรียนรู้จากการปฏิบัติงานจริงๆ ที่มีความเสี่ยงต่อความยากลำบาก และล้มเหลว ในมิติของความซับซ้อน และไม่แน่นอน มีโอกาสเกิดความขัดแย้ง ซึ่งจะเปิดโอกาสให้เกิดการเรียนรู้สูง เป็นการเรียนรู้ในฐานะ “ผู้สร้าง” ตรงกันข้ามกับการเรียนรู้จากการรับถ่ายทอดความรู้สำเร็จรูป เป็นการเรียนรู้ในฐานะ “ผู้เสพ”
การเรียนรู้ในฐานะผู้เสพ ไม่ใช่การเรียนรู้ที่แท้จริง ไม่เป็น Transformative Learning ไม่พัฒนามิติของความเป็น “ผู้นำการเปลี่ยนแปลง” (Change Agent)
คศน. คือโครงการงอกงามความเป็นผู้นำการเปลี่ยนแปลง สู่การสร้างสุขภาวะ แก่ตนเอง และแก่สังคม
วิจารณ์ พานิช
๑๘ มิ.ย. ๕๘
ความเห็น (2)
เราจะทำอย่างไรให้ สอนน้อยลง แต่เรียนรู้มากขึ้น ละคะอาจารย์
อาจารย์หมอประเวศพูดเรื่องนี้มานานพอสมควรแล้ว
The more you teach the less student learn. เป็นเรื่องใหญ่ในวงการศึกษาแม้ในระดับอุดมศึกษา มักจะได้ยินอาจารย์ส่นใหญ่พูดว่า"ขนาดฉันสอนทุกอย่างมันยังไม่รู้เรื่อง แล้วให้มันอ่านเองจะเรียนรู้ได้อย่างไร" เราจะแก้โรคร้ายนี้อย่างไร การที่ปล่อยให้อาจารย์คิดเองผมว่ามันยังใช้ไม่ได้