ลิลิตตะเลงพ่าย ตอนที่๑ ประวัติผู้แต่ง
สมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมพระปรมานุชิตชิโนรส
จุดประสงค์การเรียนรู้ นักเรียนสามารถ
๑. บอกประวัติผู้แต่งได้
๒. วิเคราะห์ลักษณะเด่นผู้แต่งลิลิตตะเลงพ่ายได้
๓. สังเคราะห์ข้อคิดจากประวัติผู้แต่งลิลิตตะเลงพ่ายได้
สมเด็จพระมหาสมณเจ้ากรมพระปรมานุชิตชิโนรส พระนามเดิม พระองค์เจ้าวาสุกรี เป็นพระราชโอรส
ในพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกฯ ประสูติเมื่อ พ.ศ. ๒๓๓๓ เมื่อพระชนมายุ ๑๒ พรรษา
ได้ผนวชเป็นสามเณร ประทับ ณ พระตำหนักท่าวาสุกรี วัดพระเชตุพนวิมลมังคลาราม ราชวรวิหาร
ในสมัยรัชกาลที่ ๒ ได้รับสถาปนาเป็นกรมหมื่นนุชิตชิโนรส สมัยรัชกาลที่ ๔ ได้รับการสถาปนา
เป็นกรมสมเด็จพระปรมานุชิตชิโนรส ต่อมาในรัชกาลที่ ๖ โปรดเกล้าโปรดกระหม่อมสถาปนา
เป็นสมเด็จพระมหาสมณเจ้ากรมพระปรมานุชิตชิโนรส สิ้นพระชนม์เมื่อ พ.ศ. ๒๓๙๖ รวมพระชนมายุ ๖๓ พรรษา
สมเด็จพระมหาสมณเจ้ากรมพระปรมานุชิตชิโนรส ทรงเป็นสมเด็จพระสังฆราชพระองค์ที่ ๗ แห่งกรุงรัตนโกสินทร์
และทรงเป็นพระราชวงศ์พระองค์แรกที่ทรงได้รับสถาปนาให้ดำรงตำแหน่งสมเด็จพระสังฆราช
ทรงสถิต ณ วัดพระเชตุพนวิมลมังคลารามราชวรมหาวิหาร ในสมัยพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว
ดำรงสมณศักดิ์เมื่อปี พ.ศ. ๒๓๙๔ ถึงปี พ.ศ. ๒๓๙๖ รวม ๒ พรรษา
ในทางพระพุทธศิลป์ได้ทรงคิดแบบพระพุทธรูปปางต่าง ๆ ถวายพระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว
โดยทรงเลือกพระอิริยาบทต่าง ๆ จากพุทธประวัติเป็นจำนวน ๓๗ ปาง เริ่มตั้งแต่ปางบำเพ็ญทุกขกิริยา
จนถึงปางห้ามมาร พระพุทธรูปปางต่าง ๆ เหล่านี้
ในปี พ.ศ. ๒๕๓๓ องค์การศึกษา วิทยาศาสตร์ และวัฒนธรรมแห่งสหประชาชาติ (ยูเนสโก) ได้ประกาศยกย่อง
สมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมพระปรมานุชิตชิโนรสเป็นบุคคลผู้มีผลงานดีเด่นด้านวัฒนธรรมระดับโลก
ประจำปี พ.ศ.2533 นับเป็นพระสงฆ์รูปแรกที่ได้รับการถวายพระเกียรติคุณนี้
บทพระนิพนธ์
- สรรพสิทธิคำฉันท์ สมุทรโฆษคำฉันท์ตอนปลาย
- กฤษณาสอนน้องคำฉันท์ ฉันท์ดุษฏีสังเวยกล่อมช้างพัง
- กาพย์ขับไม้กล่อมช้างพัง ฉันท์มาตราพฤติ
- ฉันท์วรรณพฤติ ลิลิตตะเลงพ่าย
- ลิลิตกระบวนพยุหยาตราพระกฐินสถลมารคและชลมารค
- โคลงยอพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้า เจ้าอยู่หัวเมื่อปฏิสังขรวัดพระเชตุพน
- ร่ายทำขวัญนาค เทศน์มหาชาติ ๑๑ กันฑ์
- ตำราพระพุทธรูปต่างๆ ปฐมสมโพธิกถา
- พระธรรมเทศนาพงศาวดารกรุงศรีอยุธยา ลิลิตจักรทีปนี (เป็นตำราโหราศาสตร์)
- กลอนเพลงยาวเจ้าพระ คำฤษฏี (หนังสือรวบรวมศัพท์) - โคลงเบ็ดเตล็ดต่างๆ เช่น โคลงฤษีดัดตน โคลงภาพต่างภาษา ฯลฯ
ความเห็น (0)
ไม่มีความเห็น