ฟักข้าว (Gac)(update 05/12/61)

• สายพันธุ์ฟักข้าวไทย หลักๆ แบ่งเป็น 2 สายพันธุ์ คือพันธุ์ผลรี กับพันธุ์ผลกลม(พบมากในภาคใต้) พันธุ์ผลรี ก็ยังมีแตกต่างปลีกย่อยหลากหลายไปอีกมาก อาจจะไม่เห็นความต่างเด่นชัดนัก ( มข.นำมาวิจัย เกือบ 20 สายพันธุ์ )ส่วนขนาดของผล,ผลรียาวประมาณ 6-20 ซม. ,ผลกลมยาวประมาณ 4-10 ซม.
  เยื่อหุ้มเมล็ดฟักข้าว จากการแบ่งย่อยๆ ออกได้หลายสายพันธุ์นั้น ข้อสังเกตหนึ่งดูที่เยิ้อหุ้มเมล็ดเพราะ บ้างมีมาก(หนา)บ้างมีน้อย(เยื่อบาง) ต่างๆกันไป เช่น บางพันธุ์มี เยิ้อหุ้มเมล็ดมากถึง 144.62 กรัม/ผล , ในขณะที่บางพันธุ์มีเยิ้อหุ้มเมล็ดแค่ 41 กรัม/ผล
• การเพาะเมล็ดฟักข้าว ฟักข้าวต้องการความชื้น และดินร่วนถ้ากล้วลืมหรือไม่มีเวลาลดน้ำบ่อยๆก็ให้
  - กระเทาะเปลือกเมล็ดพอเปือกนอกแตกจะงอกเร็ว (ถ้าไม่กระเทาะเปลือกก็ได้ แต่จะงอกช้าลงหน่อย)
  - นำเมล็ดฟักข้าว ลงปลูกดินร่วน ฝังเมล็ดพอมิด
  - นำผ้าขึ้ริ้วหนาๆหรือใช้ใบไม้(เก่าๆ)คลุม เพื่อให้มีความชื้นนานและสม่ําเสมอ รดน้ำ 1-2 วันครั้ง(ถ้าเป็นหน้าแล้ง)
  - เมื่อเริ่มแทงหน่ออ่อนๆ ก็แยกออก นำลงเพาะในถุงชำหรือลงกระถางปลูก
  - ส่วนถ้าต้องต้นแบบรู้เพศเลย ก็ใช้วิธีปักชำเถาว์ , ทับเถาว์, แยกราก ฯลฯ - เริ่มมีดอกเมื่อปลูกประมาณ 4-7 เดือน(ขึ้นอยู่กับการดูแล) จะให้ผลผลิตทั้งปี
• เมล็ดฟักข้าว ใน 1 ผลจะมีจำนวน 8- 56 เมล็ด (ฟักข้าวไทยผลใหญ่รูปที่ 3 มี 56 เมล็ด,ส่วนที่มีเมล็ดน้อยมักเป็นผลขนาดเล็ก ที่อยู่ปลายเถา) ,เมื่อแยกเมล็ดใหม่ๆควรทำความสะอาด ถ้าเมล็ดที่ลอยน้ำ แสดงว่าเป็นเมล็ดไม่สบูรณ์นัก ควรนำลงเพาะเลย อัตราการงอกประมาณ 30-40 % ถ้ายิ่งเก็บไว้นานอัตรางอกจะต่ำ ถ้าเก็บไว้นานเกิน 1 เดือนเมล็ดจะฟ่อ เพาะไม่งอก
• การปลูกฟักข้าว ขุดหลุมปลูก รูปวงแหวน กว้าง 1 เมตร. ลึกประมาณ 15-20 ซม. ใส่ปุ๋ยคอก(มูลวัว 1/3)ผสมหน้าดิน (2/3)ใส่หลุมปลูก  หรือจะใช้ปุ๋ยเคมีประมาณ 30-50 กรัม (สูตร 16 -16 - 8 หรือ 20-20 - 15) แล้วใช้ดินกลบบาง ๆ คลุมด้วยใบไม้แห้ง ,หญ้าหรือฟาง เพื่อเป็นการเก็บความชื้นและป้องกันการไหลบ่าของปุ๋ย และดิน
  
• ฟํกข้าวสุดยอดสมุนไพร
  ฟักข้าวเป็นผัก อุดมไปด้วยไลโคปีน สารต้านมะเร็งที่ทุกคนใฝ่ฝันหา เป็นพืชท้องถิ่นในแถบบ้านเรา กระจายพันธุ์อยู่ในประเทศจีน เวียดนาม ลาว พม่า คนไทยไม่ได้นำฟักข้าวมาบริโภคอย่างแพร่หลาย อาจเพราะต้องระวังการบริโภคเพราะในเมล็ดของฟักข้าวจะมีสารพิษชนิดเมาเบื่อ แต่จะอยู่ในลูกแก่จัดที่มีสีเหลืองแดงแล้วเท่านั้น มีนักวิจัยเริ่มศึกษาสรรพคุณกันอย่างจริงจัง จนพบว่า ไลโคปีน จากฟักข้าว ช่วยป้องกันและลดความเสี่ยงของมะเร็งต่อมลูกหมากในคุณผู้ชายได้ดี
  ไลโคปีน เป็นสารอาหารมหัศจรรย์ตัวหนึ่งที่มีอานุภาพในการต้านอนุมูลอิสระสูง จึงช่วยป้องกันโรคมะเร็งได้ วงการแพทย์ได้นำสารไลโคปีนใช้ในการรักษาโรค พบว่าลดความเสี่ยงของการเกิดโรคหลอดเลือดหัวใจ โรคมะเร็งต่อมลูกหมาก มะเร็งปอด มะเร็งกระเพาะอาหาร รายงานการวิจัย ในประเทศจีน พบว่า โปรตีนจากเมล็ดฟักข้าวสามารถต้านอนุมูลอิสระและเพิ่มประสิทธิภาพ การทำงานของเซลล์ตับในหลอดทดลอง
  ในประเทศเวียดนาม พบว่า น้ำมันจากเยื่อเมล็ดฟักข้าวมีประสิทธิภาพในการรักษามะเร็งตับ ประเทศไทย พบโปรตีนในเมล็ดฟักข้าวมีฤทธิ์ยับยั้งการเจริญของเชื้อเอชไอวี หรือเอดส์ และยับยั้งเซลล์มะเร็ง และได้มีการโดยจดสิทธิบัตรในประเทศไทยเป็นที่เรียบแล้ว ประเทศญี่ปุ่น มีการวิจัยพบว่า โปรตีนจากสารสกัดน้ำของผลฟักข้าวช่วยยับยั้งการเจริญของก้อนมะเร็งลำไส้ใหญ่ ในหนูทดลอง
  ส่วนที่สำคัญของฟักข้าวที่ให้คุณค่าทางยาสูงอยู่ที่เยื่อหุ้มเมล็ด งานวิจัยของ วว. พบว่า เยื่อหุ้มเมล็ดฟักข้าวมีกรดไขมันสายยาว ที่ช่วยในการดูดซึมเบต้าแคโรทีนไปใช้ประโยชน์ในร่างกายได้ รายงานฟักข้าวในต่างประเทศพบว่า ในเยื่อหุ้มเมล็ดฟักข้าวนั้น มีปริมาณเบตาแคโรทีน มากกว่าแครอท 10 เท่า และมีสารไลโคพีนมากกว่ามะเขือเทศ 70 เท่า , สำหรับฟักข้าวสายพันธุ์ต่างๆ ในประเทศไทยพบว่า มีปริมาณสารไลโคพีนมากกว่ามะเขือเทศเพียง 12 เท่า
• นอกจากนี้ยังมีรายงานว่า สารไลโคพีนจากเยื่อหุ้มเมล็ดฟักข้าวสามารถยับยั้งเซลล์มะเร็งได้ โดยเฉพาะมะเร็งต่อลูกหมาก
  
• นอกจากต้านมะเร็งแล้ว ยังช่วยให้ฮีโมโกบินในเลือดเข้มข้นขึ้น ช่วยแก้โรคโลหิตจาง
  ชาวเวียดนามเป็นชาติที่บริโภคลูกฟักข้าวสุกหรือแก๊ก (GAC) ในชีวิตประจำวันมากที่สุด รู้จักนำเยื่อหุ้มเมล็ดแก๊กมาหุงย้อมสีข้าวให้เป็นสีแดงเพื่อใช้รับประทาน ฉลองเทศกาลปีใหม่ งานมงคลสมรส และงานมงคลต่างๆ นอกจากมีวัตถุประสงค์เพื่อความเป็นสิริมงคลแห่งสีแดงแล้ว ยังเพื่อสร้างเสริมสุขภาพ ช่วยลดการเกิดโรคหลอดเลือดหัวใจในผู้สูงอายุ ช่วยแก้โรคโลหิตจางและโรคเลือดธาลัสซีเมียในเด็ก รวมทั้งช่วยต้านโรคมะเร็งได้หลายชนิด
  ในตำรับยาไทย ได้กล่าวถึงสรรพคุณส่วนต่างๆ ของฟักข้าวไว้ คือ ใบ ปรุงเป็นยาเขียว ใช้ถอนพิษ ดับพิษทุกชนิด ตำพอกแก้ปวดหลัง ยอด มีเบต้าแคโรทีน ซึ่งเป็นสารต้านอนุมูลอิสระอยู่ในปริมาณที่สูง จึงสามารถใช้รักษา มะเร็ง เมล็ด ใช้บำรุงปอด แก้ท่อน้ำดีอุดตัน และแก้วัณโรค ราก ใช้ต้มดื่ม หรือตากแห้ง บดเป็นผงแล้วปั้นขนาด 0.5 กรัม กินครั้งละ 3-5 เมล็ด ก่อนอาหารเช้า-เย็น ขับเสมหะ ดับพิษไข้ แก้เข้าข้อ ปวดตามข้อ ถอนพิษไข้ นอกจากนี้ หากนำส่วนของรากแช่น้ำ แล้วใช้น้ำสระผม จะช่วยแก้ผมร่วง และฆ่าเหาได้
  ประเพณีชาวล้านนานำรากฟักข้าวผสมกับฝักส้มป่อยใช้ทำน้ำสำหรับรดน้ำดำหัว ผู้ใหญ่ และนำไปใช้เป็นยาสระผม เช่นเดียวกับภูมิปัญญาของประเทศฟิลิปปินส์ ก็ได้มีการนำรากฟักข้าวมาบดแล้วนำไปหมักผม เพื่อช่วยให้ผมดกและยังสามารถกำจัดเหาได้ด้วย
  ด้วยคุณสมบัติอันเลิศด้วยสารไลโคปีนนี้ มีการนำไปผสมกับสมุนไพรและผลไม้อื่นๆ ทำเป็นเครื่องดื่มบำรุงสายตา บำรุงสุขภาพ และยังมีการพัฒนาไปทำเครื่องสำอางเพื่อลดริ้วรอย
  ในวงการเครื่องสำอางนั้น สารสกัดจากฟักข้าวนับว่ามาแรงติดอันดับหนึ่งในด้านประสิทธิภาพ ในการทำให้ผิวขาวอย่างเป็นธรรมชาติและไร้อันตราย งานวิจัยจากประเทศเยอรมนีแสดงให้เห็นว่าสารสกัดไลโคปีนสามารถป้องกันการเกิด ผิวหนังร้อนแดงได้ ช่วยยับยั้งการดูดซึมยูวี ช่วยปกป้องผิวไม่ให้เกิดความเสียหายจากแสงยูวีส่วนเนื้อของฟักข้าวก็มีสารต่างๆ โดดเด่นไม่น้อย เมื่อเทียบกับเยื้อหุ้นเมล็ด
  เพราะฉะนั้นสามารถนำมาใช้ได้แทบทุกส่วนเลย
  ข้อมูลจากงานวืจัยของสถาบันวิจัยวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งประเทศไทยหรือ (วว.) ดูเพิ่มเติมจาก link ของ วว. ด้านล่าง (คลิกที่รูปเพื่อขยายใหญ่)
• การปลูกฟักข้าวในช่วงที่ผ่านเกษตรกรไม่มีสายพันธุ์ดีที่มาจากการพัฒนาหรือปรับปรุงพันธุ์มาปลูกเลย ,ต่างก็หาเมล็ดพันธุ์เท่าที่หาได้ โดยแทบไม่รู้อะไรเรื่องสายพันธุ์เลย ถึงแม้นจะมาการพยายามคัดพันธุ์มาตั้ง ปี 2551 ก็ยังไม่มีผลงานวิจัยที่ชัดเจนออกมาเลย
• Link ข้อมูลงานวิจัยของ มข.ฯลฯ และการศึกษาทดลองแบบไม่เป็นทางการ(แบบสมัตรเล่น)หาพันธุ์ฟักข้าวลูกผสมของผม https://www.gotoknow.org/posts/584178
• Link ข้อมูลบางส่วนฟักข้าวพันธุ์เวียดนาม https://www.gotoknow.org/posts/587312
• 
• รูปที่ 1 ฟักข้าวพันธุ์ผลรี
• 
• รูปที่ 2 ฟักข้าวพันธุ์กลม

รูปที่ 3ฟักข้าวพันธุ์ผลรี

รูปที่ 4ฟักข้าวพันธุ์ผลรี

รูปที่ 5ฟักข้าวพันธุ์ผลรี

รูปที่ 6 ฟักข้าว พันธุ์ผลรี

รูปที่ 7 ฟักข้าวพันธุ์ผลรี

รูปที่ 8 ฟักข้าวลูกผสมต้นแม่ผลกลมใหญ่ +เกสรผลรี

รูปที่ 9 ฟักข้าวกลมลูกผสม ผลแก่

รูปที่ 10 เมล็ดผิวเรียบ เป็นของผลผิวเรีนบ ( รูปที่ 8-9)

รูปที่ 10.1 เมล็ดฟักข้าวรุ่น 6 (เมล็ดสีดำชุดนี้คาดว่าผลกลมหนามห่างหรืออาจจะผิวเรีบบ)

ฟ

รูปที่ 11 ฟักข้าวไทยมีหลายสายพันธุ์ หลักการดูเช่น ความหนาของเยื่อหุ้มเมล็ด,ขนาดของผล,รูปทรงของผล ฯลฯ

รูปที่ 12 ฟักข้าวบางสายพันธุ์ จะมีหนามแหลม (รูปซ้าย)

รูปที่ 13 ฟักข้าวพันธุ์ผลรี ผลใหญ่ (วางเทียบบนกระดาษ A4 2 แผ่น)

รูปที่ 14 ฟักข้าวลูกผสมต้นแม่ผลกลมใหญ่ +เกสรผลรี (ผลทรงกลม)

รูปที่ 15 ฟักข้าวลูกผสมต้นแม่ผลกลมใหญ่ +เกสรผลรี ผลมีหลายแบบ

รูปที่ 15 เมล็ดฟักข้าวลูกผสมรุ่นแรก (เมล็ดดำยังมีลวดลาย)

รูปที่ 16 ฟักข้าวฟันธุ์ไทยผลกลม (ปลูกมากภาคใตื)

รูปที่ 17 เมล็ดฟักข้าวฟันธุ์ไทยผลกลม (ปลูกมากภาคใตื) ผลมีหนามห่าง เมล็ดจึงมีผิวเรียบ

รูปที่ 18 (12/10/61) คัดเลือกพันธู์ประมาณ 3 ปี ได้ฟักข้าวพันธุ์ไทยผลรี ผลใหญ่ ผลดก เยื่อหนา

รูปที่ 19 (05/11/61) คัดเลือกพันธู์ประมาณ 3 ปี ได้ฟักข้าวพันธุ์ไทยผลรี ผลใหญ่ ผลดก เยื่อหนา

และพันธุ์ลูกผสม (เยื่อหนา สีแดงเข้ม ผลใหญ่,ดก ผลออกทั้งปี

รูปที่ 20 (05/11/61)  ผลฟักข้าว พันธุ์ลูกผสม

• Link ข้อมูลบางส่วนฟักข้าวพันธุ์ลูกผสมเวียดนาม https://www.gotoknow.org/posts/584178
• แจกเมล็ด กติกาส่งซองพร้อมเขียนชื่ิอตนเองติดแสตมป์ 3 หรือ 5 บาท (รับมากหน่อย) มาที่
  คุณ NOY2011 800/52 หมู่ 12 ม.วังทองริเวอร์ปาร์ค ต.คูคต อ.ลำลูกกา จ.ปทุมธานี 12130

[noy2011]

การทำน้ำฟักข้าว

https://www.youtube.com/watch?v=DNXQb8xKyxM

[noy2011]

การทำสบู่สมุนไพร1(สูตรฟักข้าว)

[noy2011]