หมอเจ๊ คนสวย แซ่เฮ
พ.ญ. ศิริรัตน์ เอกศิลป์ สุวันทโรจน์

ยู้ฮู ไม้เบิกนำ โตเร็วอยู่หนาย


เคยได้ยินจากผู้สันทัดการปลูกป่าว่า เรื่องของไม้โตเร็วมีมุมแปลกๆ ไม้บางชนิดปลูกแล้วปีต้นๆโตพรวดพราด หลังจากนั้นก็ชะงักไม่โต ไม้บางชนิดชะงักไม่โตในระยะปลูกปีต้นๆ หลังจากนั้นกลับโตพรวดพราด ความแตกต่างเกิดขึ้นจากดิน สนใจไม้โตเร็ว อย่าหลงความอยาก อย่าหลงข้อมูลการตลาด จะปลูกต้นไหนเสาะหาข้อมูลเพิ่มจากผู้มีประสบการณ์ก่อน จะให้ต้นไม้ใดเกิดก่อนต้นไม้ใดเพื่ออะไร ก็เป็นเรื่องที่ควรใคร่ครวญให้ชัด​ก่อนลงมือปลูก

ปมรากพืชตระกูลถั่วมีจุลินทรีย์ดินตรึงไนโตรเจนและละลายฟอสฟอรัสในดินให้เป็นประโยชน์แก่พืช พื้นที่ไหนดินขาดธาตุไนโตรเจน จะพบวัชพืชตระกูลถั่วงอกเยอะ สำรวจพืชตระกูลถั่วแล้วอึ้ง โอ้โฮเฮะ พันธุ์ที่เลื้อยติดดิน พันธุ์ที่เลื้อยขึ้นทางสูง พันธุ์ล้มลุก พันธุ์ไม้พุ่มเตี้ย พันธุ์ไม้ยืนต้น พบหลายชนิดเชียวนิ แปลว่าธรรมชาติกำลังเติมไนโตรเจนและฟอสฟอรัสไว้ในดินอย่างขะมักเขม้นเชียวนะ

พันธุ์ที่เลื้อยติดดิน พบถั่วลิสงนา ไมยราบ หญ้าเกล็ดหอย พันธุ์ที่เลื้อยขึ้นทางสูง พบถั่วลายดอกม่วง ถั่วเพอราเรีย พันธุ์ล้มลุก พบหิ่งเม่น ถั่วผีดอกแดง โสนขน ชุมเห็ดไทย พันธุ์ไม้พุ่มเตี้ย พบไมยราบยักษ์ ชุมเห็ด พันธุ์ไม้ยืนต้น พบกระถิน ขี้เหล็กป่า

หยิบข้อมูลพืชที่พบในพื้นที่ ยอ ติ้วเกลี้ยง แต้ว ไผ่ป่า โคลงเคลง มะลิป่า เล็บเหยี่ยว ช้าเลือด มะเดื่อป่า ขลู่ เฟิร์นโชน พังแหรใหญ่ รสสุคนธ์ป่า ผักหวานป่า ข่อย ปรงไข่ ฝรั่งขี้นก ปอเส้ง ไปปรึกษาผู้รู้เรื่องพันธุ์พืชอย่างไม่รอช้า

ผลการปรึกษาได้อีกมุมเพิ่มมา ข้อมูลทางนิเวศวิทยาของพืชป่ามีอยู่น้อยมาก ถ้าต้องการทราบลึกไปถึงวิธีการผสมเกสร วิธีกระจายเมล็ดพันธุ์ สภาพแวดล้อมที่เหมาะสมต่อการงอกของเมล็ด อัตราการรอดและการเจริญเติบโตของต้นกล้าก็พอจะมีบ้างเฉพาะพืชที่ให้ผลตอบแทนทางเศรษฐกิจสูงๆ อ้าว เป็นงั้นไป

มีข้อมูลติดมือกลับมาประมาณนึง พอที่จะใช้แกะรอยสภาพพื้นที่ที่โยงอยู่กับพืชพันธุ์ต่างๆได้ในบางมุม ดังนี้

- ไม้เบิกนำสำหรับพื้นที่ที่มีความชื้นในดินมากและเป็นที่สูง เป็นกลุ่มนี้ ทะโล้ ลำพูป่า ก่อแป้น กระทุ่มน้ำ ขนุนป่า มะมือ อบเชย สอยดาว เต้าหลวง พังแหรใหญ่ ปลายสาน ทองหลางป่า และกางหลวง

- ไม้เบิกนำสำหรับพื้นที่ที่มีความแห้งแล้งสูง เป็นพวกนี้ ซ้อ เปล้าหลวง ทองหลางป่า งิ้ว สำโรง กางหลวง มะกอกป่า พะยอมและกล้วยป่า

- สำหรับพื้นที่ราบระดับต่ำและมีความชื้นสูง ไม้เบิกนำที่เหมาะ คือ เต้าหลวง กุ่มน้ำ กระทุ่มน้ำ สมพง และลำพูป่า

- ไม้เบิกนำทนแดด แพร่พันธุ์ได้ไกลๆ ผลดก ผลิดอกออกผลไว หรือขยายพันธุ์ได้หลายทาง เมล็ดงอกได้ไว โตเร็ว เป็นพวกไม้แดง แสมสาร ประดู่ เสม็ดขาว ลำพู ลำแพน ลอ มะฮัง ตุ้มเต๋น ตีนเป็ด ซ้อ เลี่ยน ตะเคียนหิน กระทุ่มน้ำ สนสามใบ พังแหร ตะขบ ปอสา กระโดน ส้าน พฤกษ์ นนทรี หว้า สนุ่น มะแฟน สารภีทะเล หูกวาง ทะโล้ และค่าหด

- ไม้ดั้งเดิมที่เหมาะสำหรับปลูกในที่ร่มสูงเป็นพวกก่อเดือย ก่อใบแหลม จำปีป่า กำยาน ยางนา และกำลังเสือโคร่ง

- ไม้ดั้งเดิมที่เหมาะสำหรับพื้นที่แห้งแล้ง เป็นพวกสัก ประดู่ มะค่าโมง แดง ชิงชัน และพะยูง

- ไม้ดั้งเดิมที่เหมาะสำหรับพื้นที่ราบต่ำและมีความชื้นสูง เป็นพวกไม้วงศ์ยาง (Dipterocarparceae) เช่น ยางปาย เคี่ยม ตะเคียนทอง ไข่เขียว

แกะรอยแล้วก็เจอความแปลกเพิ่ม ต้นไม้ที่พบในพื้นที่ มี พังแหรใหญ่ ชนิดเดียวเองที่ตรงกับโพยที่ได้มา นอกนั้นแป่ว

ลองไปค้นดูว่าพังแหรใหญ่มีคุณสมบัติพิเศษอะไร เจอแล้วดีใจ อะฮ้า เจ้าต้นไม้พันธุ์นี้เป็นต้นไม้อีกตระกูลที่จุลินทรีย์ดินสามารถอยู่ได้ และเป็นไม้ยืนต้นเนื้ออ่อนที่ปลวกชอบ เอ๊ะ เอ๊ะ

ที่เคยลองปลูกไม้ป่าอย่างพะยูง พะยอมในดงหญ้าคาและดงไม้พุ่มอย่างละต้นโดยไม่เติมปุ๋ย พบว่า พะยูงโตง่าย โตไว พะยอมขึ้นได้ โตแบบบอนไซ พบอย่างนี้ก็เริ่มงงกับคำที่วงการป่าใช้คุยกัน เข้าใจอยู่อย่างนี้ ผิดเพี้ยนตรงไหน ใครรู้บอกด้วย

ไม้เบิกนำ - โตเร็ว หมายถึง สร้างเรือนยอดได้เร็ว ทำให้วัชพืชลดลงเร็ว อายุสั้น ตายภายใน ๑๕-๒๐ ปี

ไม้เสถียร - สร้างเรือนยอดช้ากว่าไม้เบิกนำ เรือนยอดอยู่ชั้นที่ ๒ ใต้ร่มเงาของไม้เบิกนำ ทำหน้าที่แทนเมื่อไม้เบิกนำตายลง

ไม้ดั้งเดิม - ไม้เดิมในป่า ก่อนป่าเปลี่ยนไปจากที่เคยเป็น

ไม้โตเร็ว - โตเร็ว หมายถึง ขนาดเส้นรอบวงวัดระดับอกเพิ่มรายปีไม่ต่ำกว่า ๑.๕ ซม. หรือ โตได้ขนาดที่ต้องการภายใน ๕-๑๕ ปี

ไม้ต่างถิ่น - ไม้ที่ถูกนำเข้ามาหรือแพร่จากที่อื่นเข้ามาในป่า แล้วทำให้ระบบนิเวศเดิมเปลี่ยนแปลงหรือเสียไป

เคยได้ยินจากผู้สันทัดการปลูกป่าว่า เรื่องของไม้โตเร็วมีมุมแปลกๆ ไม้บางชนิดปลูกแล้วปีต้นๆโตพรวดพราด หลังจากนั้นก็ชะงักไม่โต ไม้บางชนิดชะงักไม่โตในระยะปลูกปีต้นๆ หลังจากนั้นกลับโตพรวดพราด ความแตกต่างเกิดขึ้นจากดิน สนใจไม้โตเร็ว อย่าหลงความอยาก อย่าหลงข้อมูลการตลาด จะปลูกต้นไหนเสาะหาข้อมูลเพิ่มจากผู้มีประสบการณ์ก่อน จะให้ต้นไม้ใดเกิดก่อนต้นไม้ใดเพื่ออะไร ก็เป็นเรื่องที่ควรใคร่ครวญให้ชัด ก่อนลงมือปลูก

พังแหรใหญ่ได้รู้จักแล้ว อีกหลายพันธุ์ทีเหลือก็คอยตามรอยทำความรู้จักความพิเศษของมันต่อไป


หมายเลขบันทึก: 582190เขียนเมื่อ 13 ธันวาคม 2014 00:04 น. ()แก้ไขเมื่อ 22 ธันวาคม 2014 23:25 น. ()สัญญาอนุญาต: ครีเอทีฟคอมมอนส์แบบ แสดงที่มา-ไม่ใช้เพื่อการค้า-ไม่ดัดแปลงจำนวนที่อ่านจำนวนที่อ่าน:


ความเห็น (1)
อนุญาตให้แสดงความเห็นได้เฉพาะสมาชิก
พบปัญหาการใช้งานกรุณาแจ้ง LINE ID @gotoknow
ClassStart
ระบบจัดการการเรียนการสอนผ่านอินเทอร์เน็ต
ทั้งเว็บทั้งแอปใช้งานฟรี
ClassStart Books
โครงการหนังสือจากคลาสสตาร์ท