ดินสอพอง
ดินสอพอง
นายอานนท์ ภาคมาลี (หมอแดง)
ดินสอพอง เป็นผลิตภัณฑ์พื้นบ้าน ที่ผลิตจากดินธรรมชาติกับน้ำ คนไทยส่วนใหญ่ นิยมใช้กันมานาน โดยมักใช้ร่วมกับแป้ง หรือเครื่องหอม เพื่อประพรมตามร่างกาย ดินสอพอง ถ้าแยกเป็นคำๆ คำว่าสอ มาจากภาษาเขมร แปลว่าขาว ต่อด้วยคำว่าพอง เพราะดินสีขาวชนิดนี้พิเศษกว่าดินอื่น เมื่อโดนน้ำจะพองตัวและแตกตัวอย่างรวดเร็ว แต่พอแห้งแล้วจะกลับสู่สภาพเดิม
ดินสอพอง พจนานุกรมศัพท์ธรณีวิทยา ฉบับราชบัณฑิตยสถาน พุทธศักราช 2544 ได้ให้คำนิยามดินสอพองว่าเป็นหินปูนเนื้อมาร์ล (marty limestone) ที่เป็นดิน ที่เนื้อเป็นสารประกอบแคลเซียมคาร์บอเนตเป็นแก๊สคาร์บอนไดออกไซค์เป็นฟองฟู่ขึ้น ดูเผินๆนั้นเห็นว่าดินพองตัว จึงเรียกกันว่าดินสอพอง โบราณใช้ทำแป้งประพรมร่างกายเพื่อให้เย็นสบาย เมื่อผสมน้ำหอมเข้าไปด้วย กลายเป็นแป้งกระแจะ ปัจจุบันนี้ใช้มากในการแก้ดินเปรี้ยว ผสมทำธูป ทำปูนซีเมนต์ เพราะเสียค่าขุดและบด ต่ำกว่าใช้หินปูนซึ่งมีเนื้อเป็นสารประกอบชนิดเดียวกัน แหล่งใหญ่ในประเทศไทย มีในท้องที่ อำเภอพระพุทธบาท อำเภอบ้านหมอ จังหวัดสระบุรี อำเภอตาคลี จังหวัดนครสวรรค์ อำเภอเมือง อำเภอบ้าหมี่ จังหวัดลพบุรี
ประโยชน์ดินสอพอง
1. ดินสอพอง ถือเป็นสมุนไพรรสยาเย็น ใช้แก้พิษร้อนของร่างกาย ถอนพิษอักเสบ แก้ผด ผื่น และคัน และที่พิเศษ คือเป็นยาห้ามเหงื่อ นอกจากไม่ทำให้ร่างกายเหนียวเหนอะจากอากาศร้อนแล้ว ยังทำให้ร่างกายเย็นสบาย
2. การใช้ดินสอพองประหน้า สามารถป้องกันแดด ด้วยมีฤทธิ์คล้ายยากันแดด ชนิดกายภาพ และนักวิจัยเพิ่งค้นพบว่าเป็นยากันแดดได้ดี
3. มีสรรพคุณช่วยขจัดสิวเสี้ยน ลดอาการปวดบวมจากอาการอักเสบเขียวช้ำ ช่วยปรับสภาพผิวให้ดีขึ้น เมื่อนำมาผสมกับสมุนไพรแล้วนำมาขัดผิว ขัดตัว พอกหน้า จะได้ผลดียิ่งขึ้น เหมาะกับผิวมัน เพราะหากใช้กับผิวแห้ง จะทำให้ผิวหนังแห้งไปกว่าเดิม
4. ใช้ขัดผิว คือ ดินสอพอง ผสมกับขมิ้นและมะขามเปียก ขัดหน้าขัดผิว ช่วยให้ผิวพรรณสดใสสวยงาม หรือใช้ดินสอพองผสมขมิ้น ลิ้นทะเล และพิมเสน ใช้ลอกฝ้า
5. นำดินสอพองมาผสม กับใบทองพันชั่งก็มีสรรพคุณชั้นเยี่ยมในการรักษากลากเกลื้อนได้
6. ใช้ดินสอพอง ขมิ้นชัน ไพล เหงือกปลาหมอ ผสมรวมกัน ถ้าใช้เต็มสูตรนอกจากได้สีออกเหลืองๆแล้ว เมื่อนำไปทาตัวไป จะเป็นเหมือนการขัดตัวนั่นเอง
7. ใช้ทาแก้ผิวหนังแพ้ ลมพิษ และผื่นคัน ให้ผสมดินสอพองผสมกับใบเสลดพังพอนตังเมีย (พญายอ) สูตรนี้เป็นแป้งน้ำไทย หรือเรียกว่าคาลาไมล์สมุนไพร (จะมีสีเขียว) ถ้าจะเปลี่ยนเป็นสีสันฉูดฉาดขึ้นบ้าง เหยาะน้ำยาอุทัยใส่ดินสอพอง ละลายน้ำจะได้แป้งน้ำสีสวยๆ อีกขนานหนึ่งหรืออยากได้สีส้มแสด ก็เอาชาดอกคำฝอยมาชงน้ำร้อน ใช้น้ำมาผสมกับดินสอพอง หรือต้องการสีน้ำเงินม่วง เด็ดดอกอัญชันมาขยี้ละลายน้ำ ถ้าต้องการสีแดง ไปถากเอาเปลือกต้นสะเดาใส่น้ำต้มให้เดือด หรือที่หาง่ายก็ดอกกระเจี๊ยบแดงต้มน้ำก็ได้สีแดง
8. ช่วยดับพิษร้อน ถอนพิษเผ็ดที่โดนพริก ใช้ดินสอพองทาบริเวณที่ร้อน
9. ผสมน้ำมะกรูด หรือน้ำมะนาวทาแก้หัวโน
คำแนะนำข้อควรระวัง
เนื่องจากดินสอพองเป็นผลิตภัณฑ์ที่ได้จากดินธรรมชาติ ผสมกับน้ำแล้วนำมาตากแดดกลางแจ้ง ดังนั้นจึงมีโอกาสปนเปื้อนของเชื้อจุลินทรีย์ ข้อควรระวังในการใช้ อย่าใช้ในบริเวณที่มีบาดแผล รอยถลอก หรือเข้าปาก เพราะจะเป็นทางที่เชื้อจุลินทรีย์ เข้าสู่ร่างกายได้ อาจมีผลให้เกิดการอักเสบรุนแรง โดยเฉพาะเชื้อ Pseudomonas aeruginsa อาจมีผลให้เกิดการอักเสบรุนแรง
ความเห็น (3)
สวัสดีปีใหม่ครับ
ขอขอบคุณในสาระดี ๆ ครับ
วันสงกรานต์ปีใหม่ของไทยแท้
คนหนุ่มแก่แห่แหนแน่นถนน
ร่วมฉลองด้วยน้ำฉ่ำกมล
หวังทุกคนได้สังสรรค์ร่วมกันเอย
...... สุขสันต์ วันสงกรานต์ .....
สุขสันต์วันตรุษสงกรานต์นะคะ
ได้ความรู้เข้ากับเทศกาลมากเลยนะคะ