กล้วยงาช้าง : ไม้ผลเสี่ยงทาย
ไม่ได้เขียนบล๊อกนานมากเลย ช่วงนี้อากาศไม่ร้อนก็เลยพยายามเอาเวลาไปใช้เพื่อการออกกำลังกายปรับปรุงร่างกายให้แข็งแรงมากยิ่งขึ้น ซึ่งผมมองว่าเป็นเรื่องที่สำคัญยิ่งในชีวิต เพราะความไม่มีโรคเป็นลาภอันประเสริฐ ซึ่งต่อให้มีเงินล้นฟ้าก็ไม่อาจหาซื้อจากที่ไหนได้หรอกครับ หลายๆคนก็ชอบอ้างว่าไม่มีเวลาออกกำลังกาย ซึ่งผมมองว่าการออกกำลังกายมีหลากหลายวิธีการ เราไม่อาจเลือกสักรูปแบบที่เหมาะสมกับเวลาที่สามารถแบ่งปันอย่างเหมาะสมสำหรับตัวเราได้เลยหรือ แม่ของผมก็ไม่ชอบออกกำลังกาย แถมไม่สนใจดูแลสุขภาพเลย ผมพูดเท่าไรแม่ก็ไม่ฟัง ความดันสูงก็ไม่สนใจจะปรับเปลี่ยนการกินอยู่ พูดเพียงว่า "เดี๋ยวมันก็ตาย ไม่มีใครอยู่ค้ำฟ้าหรอก" ผมเลยตอบแม่ไปว่า "อย่าคิดว่ามันง่ายแบบนั้นสิครับ ถ้าไม่ตายล่ะ ถ้าความดันขึ้นเส้นเลือดในสมองแตก นอนเป็นอัมพาต อยากตายก็ตายไม่ได้ เหมือนตกนรกทั้งเป็น และก็จะเป็นภาระให้ลูกหลาน" ผมรู้ว่าผมพูดแรงไป แต่นั่นคือความจริง และก็ได้ผลกับแม่ แม่ทานเค็มน้อยลง ลดไขมัน ลดแป้งและน้ำตาล และโน่นทำนี่ทั้งวันจากที่เคยเอาแต่นอนดูทีวี
สำหรับผมเอง ร่างกายไม่แข็งแรงตั้งแต่เด็ก แม่ผมท้องตอนเรียนมัธยมและกลัวว่าคุณตาจะทราบ ก็เลยเอาผ้ารัดท้องเอาไว้ไม่ให้เห็นว่าท้องรัดอยู่ถึง 7 เดือน โดยที่ไม่มีใครทราบ จนคลอดก่อนกำหนด และตัวผมก็มีปัญหากับสุขภาพมาโดยตลอด เรื่องแย่ๆเกิดขึนบ่อยจนต้องดูแลตัวเองเป็นพิเศษกว่าคนอื่น อย่างน้อยก็เพื่อรักษาตนเองไม่ให้เป็นภาระของใครๆมากนัก แต่คนส่วนใหญ่ที่ไม่ได้เจอกับอะไรแย่ๆมาโดยตลอดแบบผม มักคิดว่าเรื่องร้ายๆมันจะไม่เกิดขึ้นกับตนเอง แต่ว่า... คนที่โชคร้าย เขาก็คิดเหมือนๆกันนั้นหล่ะครับ
อาทิตย์ก่อนระหว่างผมทานข้าวอยู่ ก็ล้มหมดสติไปเฉยๆ มันเกิดขึ้นเร็วมาก เหมือนตัวเองเป็นเครื่องใช้ไฟฟ้าแล้วถูกถอดปลั๊กออก มันก็ดับในทันที ทั้งๆที่ชีวิตนี้ผมไม่เคยเป็นลมเลยสักครั้ง และไม่เคยมีอาการคล้ายๆอย่างนี้เลย หมอเองก็ไม่ทราบสาเหตุที่แน่ชัด แต่ก็คงอยู่ในภาวะที่สมองขาดเลือดเฉียบพลันอาจจะมาจากระบบเลือดหรือหัวใจอะไรทำนองนั้น แต่สิ่งที่เกิดขึ้นมันส่งผลต่อความรู้สึกของผมเป็นอย่างมาก มันเหมือนการตอกหมุดย้ำลงไปถึงคำสอนเรื่องของชีวิตที่เป็นอนิจจังไม่เที่ยงไม่จีรังยั่งยืน และเราไม่ควรดำรงอยู่ด้วยความประมาท เพราะโชคดีไม่ได้จะเป็นของเราในทุกๆวัน ยิ่งเป็นคนที่โชคร้ายอยู่แล้วแบบผมด้วย ยิ่งต้องดูแลตนเองให้มากเป็นพิเศษ เพื่อที่จะสามารถอยู่ได้นานพอที่จะดูแลคนที่เรารักได้
พูดถึงเรื่องโชค มันก็แปลกนะครับ ผมไม่เคยเชื่อมันมาก่อน เหมือนเรื่องอื่นๆที่ไม่สามารถพิสูจน์ให้ประจักษ์ได้ แต่ยิ่งผ่านวันเวลามากขึ้น ก็ให้แปลกใจว่าอะไรหลายๆอย่างเหล่านั้น บางครั้งก็เกิดขึ้นโดยอธิบายได้ยากเช่นกัน ความต่างกันในเรื่องบุญพาวาสนาที่เราอาจเห็นได้นี้เองมั้งครับ ทำให้เราแสวงหาบางสิ่งที่เชื่อว่าสามารถมอบสิ่งดีงามให้กับเราได้ และของง่ายๆในสังคมเกษตรกรรมเช่นบ้านเรา ก็คงไม่พ้นเรื่องของต้นไม้ใบหญ้า ความเชื่อเรื่องของไม้มงคลต่างๆนานาจึงเกิดขึ้น โดยส่วนตัวผมยังไม่เชื่ออะไรแบบนี้ แต่ก็พยายามหาเหตุผลว่าทำไมไม้บางอย่างจึงเป็นมงคล ไม้บางอย่างไม่เป็นมงคล ซึ่งส่วนมากแล้วจะเป็นไปในเรื่องของประโยชน์และโทษ หรือเรื่องไร้สาระเช่นนามเรียกขาน และหนึ่งในไม้มงคลโบราณที่ผมปลูกไว้บางส่วนที่บ้านตอนนี้ก็คือ "กล้วยงาช้าง"
กล้วยงาช้าง เป็นกล้วยโบราณ ในกลุ่ม Musa (AAB group) ก็ลูกผสมของกล้วยป่าจากเอเซียตะวันออกเฉียกใต้และกล้วยตานีจากอินเดีย เป็นกล้วยที่มีผลขนาดใหญ่ที่สุดในบรรดากล้วยทั้งหลายในโลกใบนี้
ผลของกล้วยงาช้างมีขนาดมหึมมายาวเป็นฟุต แต่เครือหนึ่งจะมีผลอย่างมากไม่เกิน 3 หวีเท่านั้น โดยส่วนใหญ่แล้วจะออกผลเพียงหนึ่งหวี ลักษณะเดินของกล้วยงาช้างคือไมมีหัวปลี หรือเกษรตัวผู้ โดยเมื่อกล้วยงาช้างแทงปลีออกมาแล้วจะมีแต่ดอกตัวเมียขนาดใหญ่ และจะด้วนเพียงเท่านั้นไม่มีหัวปลีหรือเกษรตัวเมียโผล่ออกมาให้เห็น
กล้วยงาช้างยาวฟุตกว่า
นอกจากไม่มีปลีแล้ว บางครึ่งกล้วยงาช้างจะแทงออกออกมาโดยมีเพียงใบประดับภายนอกเท่านั้น ไม่มีทั้งหัวปลีและผลใหเห็นเลยแม้เพียงผลเดียว คนโบราณจึงปลูกกล้วยชนิดนี้เป็นไม้เพื่อการเสี่ยงทายทำนายทายทักษ์ บางครั้งใช้ในการอธิฐาน ซึ่งหากกล้วยออกผลดีคำอธิฐานก็จะเป็นผล โดยส่วนมากเชื่อว่าหากกล้วยไม่ออกผลเลย ก็จะไม่มีโชค แต่หากปีใดกล้วยออกผล ยิ่งผลมากก็จะยิ่งโชคดีมีลาภวาสนา
เทียวขนาดกับขาผม
ความพิเศษของกล้วยชนิดนี้อีกอย่างหนึ่งอย่างหนึ่งคือ "หน่อ" หน่อของกล้วยงาช้างต้นหนึ่งจะมีอยู่เป็นจำนวนมาก โดยสามารถแบ่งหน่ออกได้เป็นสองชนิดคือ หน่อขนาดใหญ่ซึ่งจะแทงห่างออกจากต้นไม้โดยแทงโผล่จากพื้นดินขึ้นมา หน่อพวกนี้จะมีโคนหน่ออยู่ใต้ดิน และจะเจริญเป็นต้นใหม่ที่สมบูรณ์ และหน่ออีกแบบหนึ่งคือหน่อที่แทงออกมจากข้างลำต้นเหนือผิวดินขึ้นไป หน่อพวกนี้จะมีลักษณะกลมอ้วน มีขนาดเล็ก โดยเมื่อต้นแม่ออกผลและเท่าตายไปแล้ว หน่อพวกนี้จะหลุดออกจากต้นแม่ และจะกลิ้งหรือไหลตามน้ำไปเจริญเป็นต้นไหม่ห่างจากต้นแม่ออกไป นับเป็นการกระจายพันธุ์ตามธรรมชาติแบบหนึ่ง
หน่อกล้วยงาช้าง
เมื่อนำหน่อของกล้วยขนิดนี้ไปปลูก จะให้ผลที่แตกต่างกัน ถ้าปลูกด้วยหน่อใหญ่ที่แทงหน่อจากใต้ดิน ผลกล้วยที่ได้จะมีขนาดยาวใหญ่มาก เราเรียกว่ากล้วยงาช้าง กล้วยยักษ์ กล้วยช้าง แต่ถ้านำหน่อขนาดเล็กจากข้างลำต้นไปปลูก ในปีแรกจะให้ผลขนาดเล็กกว่า บางครั้งเรียกกันว่า "กล้วยกล้าย" หรือกล้าย คือกล้วยที่กลายไปจากเดิมนั้นเอง แต่เมื่อกล้วยกล้ายแทงหน่อใหม่ หน่อที่มีขนาดใหญ่ของกล้วยกล้ายก็จะกลับเป็นกล้วยงาช้างที่ให้ผลใหญ่เช่นเดิมได้
กล้วยงาช้างเคยห่างหายจากสายตาคนไทยไปเนิ่นนาน โดยพื้นที่ปลูกสุดท้ายจะอยู่บริเวณฝั่งธนเขตกรุงเทพมหานคร ที่ปลูกไว้เพื่อทำกล้วยฉาบกล้วยเชื่อม นับว่าเป็นกล้วยท่ทอดฉาบได้อร่อยสีสวย และเชื่อมได้เนื้อที่แน่นเหนียวอร่อยมากชนิดหนึ่ง
เนื้อในแน่นกรอบๆเหนียวๆปอกทิ้งไว้แล้วผลไม่ดำมาก
ผลสุกของกล้วยงาช้าง เนื้อในจะไม่เละ จะเหนียวกรอบคล้ายเนื้อขนุนที่ยังกรอบไม่งอม กลิ่นก็คล้ายขนุนห่ามๆ มีรสหวานไม่จัดคล้ายๆกล้วยหักมุก แต่อร่อยกว่า เวลาทานรสสัมผัสจะคล้ายๆทานมะม่วงที่ห่ามๆแบบที่บางส่วนเหลืองแล้วบางส่วนก็ยังเขียว จะไม่มีรสเปรี้ยว ซึ่งถ้าเราไม่ยึดติดกับรสกล้วยหอม และมองว่ากล้วยงาช้างเป็นผลไม้อื่นอีกขนาดหนึ่ง นับว่าเป็นผลไม้ที่ทานได้เพลินเลยทีเดียวครับ
กล้วยงาช้างบวชชี
ผมลองเอากล้วยงาช้างดิบมาบวชชี ผลที่ได้ออกมารสชาดเหมือมันเทศบวชชียังไงยังงั้นเลย แต่ต้องต้มนานหน่อย เพราะกล้วยงาช้างดิบจะสุกช้ามากเลยทีเดียว
เฟรนฟรายกล้วยงาช้าง
ลองเอาไปทอดเป็นเฟรนฟรายทานกับแยมผลไม้ก็ไม่เลวครับ ประเทศแถบแอฟริกาก็มีการปลูกกล้วยสายพันธุ์คล้ายๆกันนี้ เรียกกันว่ากล้วย Plantain ปลูกเป็นการค้าใหญ่โต เพื่อนำมาทำขนมขบเคี้ยวที่เรียกว่า Plantain Chips ขายไปทั่วโลก นับเป็นขนมทานเล่นที่มีคุณค่าทางโภชนาการดีและอร่อยน่าทาน
ผมเองอาจไม่เชื่ออย่างที่โบราณว่าไว้เกี่ยวกับโชคดีเมื่อกล้วยงาช้างออกผล แต่ปีใหม่นี้ที่กล้วยงาช้างให้ผลถึงสี่ห้าต้น ต่างจากปีก่อนที่แทงดอกที่ไม่มีผลเลยออกมา ก็แอบหวังเล็กๆว่าปีนี้จะเป็นปีที่โชคดีของผมบ้าง
ผลดิบเปลือกร่อนปอกง่ายยางน้อยเหมาะกับการแปลรูป
ความเห็น (6)
อยากได้มาปลูกที่สวน น่าสนใจมาก รสชาติเหมือนกล้วยหอมมั้ยคะ
รสชาดต่างกันครับ เหมือนกล้วยหักมุกผสมขนุนครับ
นำกล้วยมาทำเฟรนฟราย เข้ามาอ่านบันทึกนี้ทีไร สบายใจทุกที มีแต่ธรรมชาติ เสียงเพลง แฝงด้วยแง่คิดดีๆ
น่าจะมีบันทึกมาให้อ่านอีก
ที่บ้านปลูกเป็นรั้วรอบบ้าน ปลูกง่ายไม่มีโรคแมลงรบกวน ลูกใหญ่มากลูกเดียวทานอิ่มทั้งครอบครัว รสชาดก็งั้นๆ ต่างจากกล้วยหอมทองเยอะ แต่ทานเล่นๆ เป็นของแปลกก็พอได้
ถ้านำกล้วยงาช้างมาทอดต้องทอดตอนที่กล้วยสุกหรือดิบคะ?
ถ้านำกล้วยงาช้างมาทอดต้องทอดตอนที่กล้วยสุกหรือดิบคะ?