ความทุกข์ในทัศนะของคนอีสาน

เรื่องทุกข์ของทุกคน

ช่วงนี้อารมณ์ของการเป็นคนป่วย ย้อมใจให้เกิดแต่ความทุกข์มองไปทางไหน ๆก็ทุกข์ ด้วยพิษไข้ทำให้ดูหงุดหงิดไปทุกข์อย่าง แม้ในยามส่งบล็อกไม่ได้ก็ทำเอาปวดหัวไปเหมือนกัน

เมื่อเห็นตัวเองมีความทุกข์เช่นนี้ จึงคิดถึงคำผะหญาภาษิตของคนในลุ่มน้ำโขงพูดถึงเรื่องความทุกข์ไว้ เมื่อนำมาทบทวนก็พบว่าคนเราเนี่ยทุกข์ตั้งหลายแบบ ลองดูนะครับว่าท่านมีความทุกข์อะไรบ้างในทัศนะของคนอีสาน

ทุกข์หนึ่งโหล

• ทุกข์หนึ่ง              ลูกตายเสีย
• ทุกข์สอง              เมียตายจาก
• ทุกข์สาม              พรากจากพี่น้องไปไกล
• ทุกข์สี่                  ลงไปไทย ค้าวัว
• ทุกข์ห้า                ผัวเมียฮ้างป่ากัน
• ทุกข์หก                นอนวันพรากพี่น้อง
• ทุกข์เจ็ด              ป้องหมูน้อยไปขาย
• ทุกข์แปด             พ่อแม่ตายแสนคึดฮอด
• ทุกข์เก้า               บ่มีเมียกอดนอนเคียง
• ทุกข์สิบ                เทียวทางไกล หลงทางยามค่ำ
• ทุกข์สิบเอ็ด         ฝนตกฮ่ำ ทั้งฟ้าฮ้อง 
• ทุกข์สิบสอง        เจ็บปวดท้องบ่มียา   

ดูซิครับว่าทุกข์ของคนเราเนี่ย ส่วนใหญ่ทุกข์ที่ใจนะครับถึงกายจะทุกข์แต่ใจมันกลับทุกข์มากกว่ากาย เป็นไปอย่างนั้นเฉยเลย แต่เมื่อพิจารณาดีดี ทุกข์ของคนอีสานเนี่ยช่างองค์รวมจริง ๆ นะครับทุกข์ทั้งส่วนตัว ครอบครัว สังคม เศรษกิจ การติดต่อสื่อสาร

ขยายความอีกหน่อยสำหรับบางคำที่คนในภูมิภาคอื่นจะไม่เข้าใจนะครับ 

• ทุกข์สี่                  ลงไปไทย ค้าวัว(ไทย ในที่นี่คนอีสานใช้เรียกคนไทยในภาคกลางนะครับ ในสมัยก่อนนายฮ้อยอีสานจะนิยมต้อนวัวควายไปขายที่ภาคกลาง กว่าจะได้กลับก็นานมากบางคนป่วยตาย โดยปล้นจึงออกจะเป็นทุกข์)

• ทุกข์เจ็ด              ป้องหมูน้อยไปขาย(ทุกข์ในข้อนี้คือต้องขายทรัพย์สมบัติของตนเองออกไปในเวลาอันไม่สมควร แทนที่จะได้ขายหมูในตอนโตราคาดี จะต้องมีเหตุให้ต้องรีบขายออกไปก่อน นี่ก็ทุกข์ครับ)

[จตุพร วิศิษฏ์โชติอังกูร]

ทุกข์ปัจจุบัน แบบเจ็บต๊อง บ่มียา  ดูเหมือนจะทรมานและทุกข์จริงๆ นะครับ

[นพ. วัลลภ พรเรืองวงศ์]

ขอขอบคุณอาจารย์ออต...                              

• ขอช่วยอธิบายทุกข์ข้อ 11 ด้วยครับ
• "ฝนตกฮ่ำ ทั้งฟ้าฮ้อง"

[ออต ญาณพิสิษฐ์]

อาจารย์หมอวัลลภ

ทุกข์สิบเอ็ด         ฝนตกฮ่ำ ทั้งฟ้าฮ้อง

ฝนตกฮ่ำ หมายถึง ฝนตกใส่ตัวเราจนเปียกปอนคิดดูนะครับชาวนาฝนตกจนตัวเปียกจะหนาวขนาดไหน นั้นยังไม่เท่าไรเพราะทุกข์ขนาดเรียกว่าทุกข์จะต้องมีฟ้าร้องด้วย

คนลาวบางส่วนเชื่อว่าเวลาฝนตก ฟ้าร้องลมแรงเป็นเพราะนากหรือเงือกโกรธจึงดลบันดาลให้เกิดปรากฎการณ์ดังกล่าว

ผมมีนิทานเรื่องนี้ แต่เป็นของลาวมาฝากเอาไว้บันทึกต่อ ๆไปจะเอามาเล่าใหม่นะครับ

แต่เมื่อจะตีความคงไม่ได้หมายถึงฝนและฟ้าอย่างเดียวนะครับ แต่อาจจะหมายถึงเรื่องอื่น ๆที่ทำให้น่ากลัวเมื่อเทียบกับฟ้าและฝน

[นพ. วัลลภ พรเรืองวงศ์]

ขอขอบคุณอาจารย์ออต...                                  

• ขอขอบคุณสำหรับความรู้ใหม่
• บันทึกนี้ทำให้เข้าใจเรื่อง "ชีวิต" ดีขึ้น

"ฝนตกฮ่ำ ทั้งฟ้าฮ้อง" > ผมขอเดาว่า

• (1). หนาวอย่างที่อาจารย์ว่า > คนแต่ก่อนส่วนหนึ่งไม่สวมเสื้อ ยิ่งหนาวง่ายใหญ่
  (2). ถ้ามีฝนตก+ฟ้าร้อง > แสดงว่า บริเวณนั้นเสี่ยงที่จะมีฟ้าผ่า
  (3). ถ้าเดินทาง+ฝนตก > ดูจะลำบากหน่อย เช่น เมื่อวานนี้(31สค.49) > ผมไปเผาศพคุณแม่ที่วัดอุโมงค์(ป่าช้าสวนธรรม) ริมคลองชลประทาน เชียงใหม่ > ฝนตกจนน้ำขังบนถนน > รถพลิกไปคันหนึ่ง อีกคันหนึ่งไถลตกถนนไปเลย ฯลฯ

ขออนุโมทนาที่อาจารย์ให้ความรู้เป็นทาน... สาธุ สาธุ สาธุ

[ออต ญาณพิสิษฐ์]

ขอแสดงความเสียใจกับอาจารย์ด้วยนะครับ ขอให้คุณแม่ของอาจารย์ไปสู่เมืองฟ้าเมืองแถน ได้เกิดในดินแดนแห่งพระศรีอริย์