ควาย..มาแล้ว(๑๐)

          น่าจะได้เวลาขี่ควายกันแล้ว..ก่อนจะขึ้นหลังมันดูซิว่ามีเชือกผูกที่ตะพายมันเรียบร้อยแล้วนะครับ...หากควายที่ยังไม่สนตะพายละก็  ระมัดระวัง! หน่อยถ้าจะขึ้นขี่หลังมัน...เพราะถ้ามันไม่พอใจขึ้นมาละก็เป็นเรื่องเลย  อันดับแรกคือ คนขี่จะ “ตกควาย”  มีสำนวนขำ ๆ ว่า “ตกควายแขนคอก ตกม้า......” (เขียนไม่ได้ครับ...ไม่สุภาพ)   

            ผมขี่ควายตั้งแต่ผมพอจำความได้..ป้าจับผมนั่งบนหลังมัน ไอ้สำลี ไอ้ชาญ ไอ้เหลือง สามตัวไม่รังเกียจเด็ก ๆ ยกเว้น ไอ้สมบุญผู้นำในคอกมันไม่ค่อยชอบให้เด็ก ๆ เข้าใกล้  ผมเลยไม่ได้ขี่มัน ...ท่านั่งที่ปลอดภัยที่สุดคือนั่งคร่อมบนหลังมัน(๑) มือก็ถือเชือกตะพายไว้ด้วยเพื่อบังคับให้มันหยุด เดินไปทางซ้ายหรือ ทางขวา ...สำหรับผู้หญิงที่นุ่งผ้าถุง ส่วนใหญ่ก็จะ “นั่งไพล่”  (๒)เหมือนกับท่านั่งซ้อนมอเตอร์นั่นแหละครับ  ตอนผมเด็ก ๆ ป้าจะถือเชือกเดินอยู่ข้าง ๆ (๓) ส่วนผมนั่งอยู่บนหลังควายมือสองข้างจับบริเวณตะโหนกบนหลังมัน(๔) .........

            โดยปกติแล้วเราผูกเชือกที่ตะพายกับเชือกที่คล้องคอมันทางด้านซ้าย ปมเชือกที่ผูกก็จะอยู่บริเวณใต้กกหนูของมัน  ควายที่ฝึกใช้งานได้แล้ว เราจะไม่ค่อยเดินนำหน้าจูงมัน เราจะเดินทางข้างซ้ายค่อนไปทางด้านขาหลังของมัน  จะให้มันเดินหน้า เลี้ยวซ้าย  ขวา หรือหยุดเราจะใช้เชือกที่ผูกกับตะพายเป็นสัญญาณให้มันรู้พร้อมกับคำสั่ง(ซึ่งก็ขึ้นอยู่ท้องถิ่น) ที่บ้านผมจะให้เดินหน้าก็กระตุกเชือก พร้อมกับคำสั่ง   “ฮิ ฮิ ฮิ..” แล้วใช้ปลายเชือกหรือไม้เรียว ตีที่บั้นท้ายมันเบา ๆ  ถ้าจะให้หยุดก็ดึงเชือกไว้ แล้วก็สั่งว่า “ยอ  ยอ  ยอ....”  เลี้ยวขวา ก็จะสบัดเชือกไปทางขวา แล้วสั่งว่า “ถัด ถัด ถัด...”  ถ้าจะให้เลี้ยวซ้ายก็ดึงเชือกมาทางซ้ายสั่งว่า “ทูน ทูน ทูน...”  แต่ถ้าจะให้มันถอยหลังนี่เราใช้มือซ้ายไปจับที่เชือกตะพายข้างๆแก้มมัน ยกขึ้นให้มันเงยหน้า พร้อมกับใช้มือขวาตบเบาๆที่บริเวณคอของมันแล้วสั่งว่า “ทอย ทอย ทอย...”  ถ้านั่งอยู่บนหลังมันก็ทำคล้ายกันโดยใช้ส้นเท้าช่วยกระตุ้นที่สีข้างของมันด้วย ....อย่าลืมนะครับคำบอกคำสั่งที่ใช้นี่ขึ้นอยู่กับว่าท่านฝึกมาอย่างไรแต่ละบ้านแต่ละถิ่นคงจะไม่เหมือนกันนะครับ.....

[โสภณ เปียสนิท]

จำได้ว่าตอนเด็ก เห็นพี่ชายขี้ควายได้

• อยากขี่มั้ง แต่ปีนขึ้นไม่ได้
• ร้องไห้ก็แล้ว ไม่มีใครอุ้มขึ้นเลย
• เลยไม่ได้ขี่ควายอีกเลย
• คนไม่มีบุญ จริงๆ

[หนุ่ม กร]

สวัสดีครับอาจารย์    ขอบคุณครับ...ผมโชคดีที่มีคนอุ้มให้ขี่ครับ!!!.....ขอบคุณเพื่อน  ที่กรุณามอบดอกไม้ให้ ครับ...

[หนุ่ม กร]

..ทุกวันนี้เราไม่ค่อยใช้ควายไถนา เลยไม่รู้คุณค่าของควาย แล้วยิ่งเอาไปเปรียบเทียบกับ"คน"ที่มีพฤติกรรมในทางที่ไม่ดีด้วยแล้ว..ผมรู้สึกสงสารควาย เพราะในอดีตนั้นควายช่วยให้เรามีข้าวกินครับ...

[krutoom]

สวัสดีค่ะนู๋ก็จดจำที่ป้ออุ้ยแม่อุ้ยที่เลี้ยงหลาน แล้วพาไปเลี้ยงควายด้วยค่ะวันหยุด รร. ในวันที่พ่อก่ะแม่ไปทำไร่ทำนา จึงได้ขี่ควายกลับบ้านและลงเล่นน้ำกับควายนั่นแหละค่ะ คนกับควายอยู่ด้วยกันได้และควายมีพระคุณต่อหลานๆในวันนี้ค่ะ

[หนุ่ม กร]

ขอบคุณครับ คุณครู Krutoom  ...ยังทันได้ขี่ควายนะครับ...