2 อินเดีย-เนปาล: นาลันทา
รถวิ่งยาวนานมากลืมตาเมื่อไรก็ยังไม่ถึงที่หมายสักที ข้าพเจ้าตั้งข้อสังเกตว่ามีชุมชนเล็กๆ อยู่สองข้างทางอย่างมาก ขณะนั่งรถนั้นข้าพเจ้าอาศัยการนั่งภาวนาทำให้เข้าสู่การหลับได้สนิทขึ้น ข้าพเจ้าลืมตาตื่นขึ้นมาอยู่หลายครั้งและการเดินทางครั้งนี้ข้าพเจ้าได้ทดลองใช้ห้องน้ำที่ใหญ่ที่สุดในโลก มีอากาศเป็นผนังล้อมรอบมีท้องฟ้าเป็นหลังคา ประสบการณ์แรกอันน่าแปลกใจ
เรามาถึงวัดไทยนาลันทาเมื่ิอเวลาย่างเข้าสามนาฬิกา
วัดดูสะอาดพระอาจารย์เจ้าอาวาสวัดไทยนาลันทาให้คนคอยดูแลต้อนรับเตรียมข้าวต้มรอบดึก แต่พวกเราพี่ๆน้องๆตกลงใจไม่รับอาหารรอบดึก คุณแม่ชีที่วัดไทยฯท่านเตรียมที่พักให้พวกเราเข้าพักรวมกันห้าคน เมื่อดูนาฬิกาเวลาไทยประมาณตีสามครึ่งแต่เมื่อปรับเวลาปรากฏว่าเป็นเวลาตีหนึ่งกว่า
การได้นอนยาวไม่กี่ชั่วโมงทำให้เราสดชื่นขึ้น ประมาณหกโมงเช้าเราก็มารวมกันที่ลานอาหาร มื้อเช้าเป็นข้าวผัดข้าพเจ้าเขี่ยกุญเชียงออกแล้วโรยหน้าด้วยหมูหยองเจ เช้าได้มีเวลาถ่ายภาพ ที่หน้าวัดไทยนั้นมีมหาวิทยาลัยนาลันทาซึ่งกำลังสร้างใหม่เปิดสอนตั้งแต่ระดับอนุปริญญาไปจนถึงระดับปริญญาเอก
อาหารเช้าที่เรียบง่ายผ่านไปเราออกเดินทางไปสักการะพระองค์ดำ ได้ร่วมกันสวดมนต์และนั่งปฏิบัติบูชา กราบขอขมาและอุทิศส่วนกุศลไปยังสรรพสิ่งต่างๆ จากปากทางมาจนถึงที่ตั้งเราต้องเดินด้วยเท้า การได้เดินเช่นนี้ทำให้ได้สัมผัสต่อชีวิตได้อย่างแท้การต้องเผชิญกับขอทานตัวน้อยๆไปจนถึงระดับมีอายุแล้วสะท้อนออกถึงความยากจนและการเผชิญกับทุกขเวทนา ในทัศนะของข้าพเจ้าพิจารณาว่านี่คือผลแห่งการที่ไม่เคยได้ทำทานพวกเขาเหล่านี้จึงได้เจอทุกขเวทนาอย่างมากต่อการอดอยาก เอาง่ายๆก็คือ การสั่งสมบุญบารมีนั้นมีน้อยมากในชีวิตของการดำรงอยู่ในปัจจุบันนี้ การได้เห็นความทุกข์ยากนี้ทำให้เราซาบซึ้งในชีวิตยิ่งนัก
มีเด็กชายคนหนึ่งพูดไทยพอได้นิดหน่อยชื่อสุวัฒน์ หน้าตาหน้ารักเดินพูดคุยไปพร้อมกับข้าพเจ้าและยังคอยเกื้อกูลข้าพเจ้าโดยปกป้องจากหญิงขอทานคนหนึ่งที่พยายามจะเข้ามาประชิดตัวข้าพเจ้า การให้ทานแก่คนเหล่านี้ข้าพเจ้าไม่ได้ให้เป็นตัวเงินแต่ให้ความอ่อนโยนเข้าใจในชีวิตความเป็นอยู่เป็นไปของเขา(แต่ลึกๆ แล้วใจของเขาคงปรารถนาเงินมากกว่า แต่การให้เงินขอทานที่นี่ถือว่าเป็นเรื่องสำคัญเพราะอาจเกิดอันตรายได้มากกว่าการเกิดผลดี)
ข้าพเจ้าได้มีโอกาสเข้าไปในมหาวิทยาลัยนาลันทาเก่า มีซากปรักหักพังสะท้อนถึงความงามในอดีตความรู้สึกของการไปยืนอยู่บนจุดที่สูงที่สุดทำให้สัมผัสกับลมเย็นที่มีละอองฝนโปรยมาด้วย ความรู้สึกที่ไม่ร้อนมากแต่ฝนก็ทำให้เฉอะแฉะพอสมควร ออกจากมหาวิทยาลัยนาลันทาเก่าก็เดินข้ามถนนมาฝั่งตรงข้ามที่พิพิธภัณฑ์ เวลาเดินออกมาก็จะเจอแต่ขอทานรอบนี้เจอสองพี่น้องซึ่งคนน้องยังเล็กอยู่มากเวลาที่ข้าพเจ้าพูดคนน้องก็จะหัวเราะขบขันและยิ้มสดใสเห็นจากแววตาก็รู้ได้ว่าเธอยังไร้เดียงสายิ่งนักใจของเธอนี่ยังไม่ไดลิ้มรสกับทุกข์มากนักเพียงแต่ตามพี่สาวมาขอทาน จะถือว่าตามก็ไม่ได้ต้องเรียกว่าอุ้มมาเลยดีกว่า
เราวนไปทานมื้อเที่ยงที่วัดไทยนาลันดา มื้อเที่ยงนี้คุณแม่ชีเธอเตรียมต้มยำปลา ไข่เจียวผักลวก น้ำพริกกะปิ และผัดมะเขือ ผลไม้ก็ยังคงเป็นมะม่วงรสชาติเปรี้ยวหวานทานแล้วสดชื่นดี ความรู้วันนี้ดีแต่สำหรับข้าพเจ้าแล้วยังสลดสังเวชใจกับสภาพแห่งการเกิดเป็นคนที่นี่ช่างทุกข์ยากลำบากเหลือเกิน
เวลาประมาณบ่ายโมงกว่าเราเคลื่อนรถไปที่วัดเวฬุวัน อันเป็นวัดแรกของพุทธศาสนาที่พระเจ้าพิมพิสารสร้างถวายแด่องค์สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้า ป่าไผ่ที่นี่จะเยอะมากในอดีตแต่วันนี้แทบไม่หลงเหลือร่องรอยเดิมให้เห็น เรามาถึงฝนก็ตกพรำๆ จึงได้เพียงแค่เดินไปรอบๆ บริเวณแล้วก็กลับขึ้นรถ ไม่มีที่ไหนที่ไม่มีขอทาน
วัดไทยสิริราชคฤห์
เป็นวัดที่คณะเราเลือกมาเพื่ิอุหลบฝนและได้รวบรวมปัจจัยถวายเพื่ิอกิจในวัด ที่นี่ข้าพเจ้าได้พบเณรน้อยซึ่งเพิ่งมาบวชทราบจากพี่เณรว่าเพิ่งมาบวช ข้าพเจ้าได้ถวายปัจจัยเพื่อใช้ในกิจส่วนตัวของเณร เป็นแบงค์ยี่สิบดอลล่าห์สองใบและเงินสิบรูปีถือว่าเป็นจำนวนเงินที่มากพอสำหรับวิถีแห่งสมณะของเณรนี่คือกำลังใจ
เมื่อฝนหยุดเราเคลื่อนไปที่เขาคิชฌกูฏ
น้องหนุ่ยถวายไม้เท้าท่านต้อเพื่อใช้พยุงกายก้าวย่างขึ้นไปบนยอดเขาพระพุทธองค์เดินขึ้นนั่นน่ะใจเราสัมผัส เบื้องหน้าข้าพเจ้าคือพระอาจารย์ต้อเบื้องหลังคือน้องหนุ่ย ขณะก้าวเดินนั้นสติอยู่ทุกก้าวย่าง เมื่อหัวใจเต้นเร็วก็พิจารณาอาการเต้นเร็วนั้นแล้วกลับมาที่ย่างก้าวเช่นเดิม ปิติเกิดอยู่ทุกๆขณะ เมื่อเกือบจะถึงที่หมายผ่านกุฏิพระสาลีบุตร พระโมคคัลลานะ และพระอานนท์ สาธุ สาธุ สาธุ พนมมือระลึกจากนั้นอดทนอีกนิดก็ถึงยอดเขาบนสัญลักษณ์กุฏิขององค์พระสัมมาสัมพุทธเจ้ามาจำศีลภาวนาที่นี่ ฝนที่ตกปรอยๆหยุดลง ลมเย็นโชยมาพระอาจารย์นำสวดมนต์และกราบขอขมา สักพักข้าพเจ้านั่งสมาธิปฏิบัติบูชาความนิ่งเย็นสงบเคลื่อนเข้ามาสู่ใจ
ตอนก้าวขึ้นไปทำให้นึกถึงการหนีออกจากแรงดึงดูดแห่งกิเลส ต้องเจริญสติทุกย่างก้าวและตอนเดินลงเสมือนถูกดูดไปตามกิเลส ทุกย่างก้าวจึงเปี่ยมด้วยการเจริญสติไม่ต่างออกไปจากการเดินขึ้นเขา
ใจนิ่งๆ ขณะพิจารณาใคร่ครวญในตนเอง กราบระลึกบารมีเมตตาจากองค์หลวงปู่ที่นำพาให้ทำและแรงหนุนเนื่องอยู่เนืองๆจากแม่ต่อเส้นทางแห่งการเรียนรู้ชีวิตตามมรรควิถีนี้
เราได้ย้อนมาสถานที่สำคัญอีกแห่งหนึ่งที่เป็นแหล่งอาบน้ำสาธารณะที่แบ่งออกตามชั้นวรรณะ วรรณะสูงอาบก่อนแล้วน้ำก็จะไหลลงมาตามลำดับพอชั้นสุดท้ายน้ำก็ค่อนข้างขุ่นและสกปรกนี่คือสัญญลักษณ์ของความไม่เท่าเทียมกันแม้ว่าจะเกิดมาเป็นคน
ทางกลับวัดไทยนาลันทาคณะของเราแวะผ่านร้านโรตี และหยุดซื้อมาชิมทั้งรสหวานเค็ม แต่ข้าพเจ้าเองก็ไม่ได้ชิมแต่เพื่อนเล่าให้ฟังว่าน่าจะทอดจากน้ำมันเก่าเพราะกลิ่นไม่ดีนักแต่เพื่อนข้าพเจ้าก็ทานอย่างเอร็ดอร่อยส่วนข้าพเจ้าขอบายก่อนแล้วกัน
วันนี้เรายังนอนอยู่ที่วัดไทยนาลันทา
วัดไทยนาลันทาที่นี่เจ้าอาวาสท่านทำสิ่งที่ยิ่งใหญ่ต่อพุทธศาสนาหลายอย่างสิ่งหนึ่งข้าพเจ้าประทับใจก็คือ ความพยายามที่จะช่วยให้ความเป็นขอทานของคนละแวกนั้นหายไปโดยใช้พุทธคุณ ธรรมคุณ สังฆคุณนำทางผู้ที่เกิดเป็นคนในระแวกดินแดนนี้
ในตอนเย็นหลังทานมื้อเย็นเสร็จได้ร่วมกันถวายผ้าป่าตลอดรวมปัจจัยและสังฆทานแก่วัดไทยนาลันทา
...
๒๕ มิถุนายน พ.ศ.๒๕๕๔
ความเห็น (1)
อาจารย์ได้ตามรอยพระพุทธเจ้า
แล้วครับ