เชียร์กลาง มข. หนึ่งเดียวในโลก......อัตลักษณ์ความเป็นชาวมอดินแดง

ประเพณีเชียร์กลาง หรือที่พักหลังๆเรียกอย่างเป็นทางการว่า “ประเพณีร้องเพลงร่วมสถาบัน” ถือเป็นกิจกรรมต้อนรับน้องใหม่เชิงสร้างสรรค์อีกรูปแบบหนึ่งของสถาบันอุดมศึกษาหรือกล่าวโดยเฉพาะมหาวิทยาลัยขอนแก่น อันเป็นสถาบันอุดมศึกษาแห่งแรกของภูมิภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ที่มีจุดเริ่มต้นและมีพัฒนาการที่น่าสนใจ จากการบอกเล่าของ นายธุรกิจ  ฐานวิเศษ ศิษย์เก่ารุ่นที่ 25 (รหัสปี 31) ซึ่งเคยเป็นอุปนายกสโมสรนักศึกษามหาวิทยาลัยขอนแก่น หรือองค์การนักศึกษาในปัจจุบัน ได้กล่าวไว้ในการสัมมนาผู้นำนิสิตนักศึกษา เรื่องการพัฒนากิจกรรมการประชุมเชียร์และการรับน้องใหม่ เมื่อวันที่ 1-3 เมษายน 2534 โดยสรุปว่า “การจัดกิจกรรมเชียร์ของมหาวิทยาลัยขอนแก่นนั้น แต่เดิมมีการรับน้องรวมคือการรับน้องรถไฟ หลังจากลงจากรถไฟก็จะมีการพาน้องไหว้พระขอพร  จึงแยกให้แต่ละคณะจัดกิจกรรมรับน้องคณะของตนเอง และน้องๆก็ถูกปลูกฝังให้รักและภาคภูมิใจในคณะวิชาของตนอย่างมาก การบาดหมางกับเพื่อน พี่ น้อง ต่างคณะจึงเกิดขึ้น แท้ที่จริงแม้จะเกิดจากเรื่องส่วนบุคคล ก็กลับลุกลามเป็นปัญหาใหญ่ โดยเฉพาะในปี 2532 ได้เกิดเหตุการณ์ไม่สู้ดีนักจากการที่มีนักศึกษาบางคณะเกิดความขัดแย้งและทะเลาะวิวาทกันจนกระทั่งมหาวิทยาลัยต้องประกาศงดการเรียนการสอนและปิดมหาวิทยาลัยอย่างไม่มีกำหนด”

และนั่นเองจึงเป็นจุดเริ่มต้นของการรับน้องเชิงสร้างสรรค์ที่เรียกว่า “ประเพณีเชียร์กลาง” อันเป็นการพยายามลดเหตุของความขัดแย้งของนักศึกษาต่างคณะ เพื่อหลอมรวมให้เกิดความรัก ความสามัคคี และความเป็นอันหนึ่งอันเดียวกันของชาวมหาวิทยาลัยขอนแก่น  โดยการริเริ่มและสร้างสรรค์กิจกรรมในการรับน้องใหม่ อันพยายามหลอมรวมความเป็นหนึ่งของนักศึกษาทั้งมวลเข้าไว้ด้วยกัน  การสร้างสรรค์กิจกรรมที่จะนำไปสู่ความรักและความภาคภูมิใจในความเป็น “มหาวิทยาลัยขอนแก่น” ให้มากขึ้นกว่าเดิม และลดความเป็นคณะวิชาลงเพื่อลดข้อขัดแย้งระหว่างนักศึกษาด้วยกัน

การจัดกิจกรรมเชียร์กลางนั้นได้มีพัฒนาการเรื่อยมาจนถึงปัจจุบัน และเมื่อกล่าวถึงเชียร์กลาง ชาวมหาวิทยาลัยขอนแก่นก็จะรู้จักกันดีว่าคืออะไร แท้ที่จริงกิจกรรมรับน้องใหม่ส่วนกลางของ มข. มิได้มีเพียงการมาร่วมร้องเพลงเชียร์ร่วมกันของน้องใหม่เท่านั้น หากแต่มีกลไกและกระบวนการหรือกิจกรรมก่อนหน้านั้น แต่เป้าหมายสุดท้ายของการจัดกิจกรรมจะไปสิ้นสุดที่กิจกรรมร้องเพลงเชียร์ร่วมสถาบันหรือเชียร์กลาง ทุกๆคนเลยเรียกติดปากกันว่า “เชียร์กลาง”

กิจกรรมต้อนรับน้องส่วนกลางประกอบด้วย “กิจกรรมสู่รั้วมอดินแดง” ซึ่งเป็นกิจกรรมที่ต้องการสื่อถึงการต้อนรับสมาชิกใหม่เข้าสู่บ้านหลังใหม่อันอบอุ่นที่มีชื่อว่า มหาวิทยาลัยขอนแก่น หรือ มอดินแดง แห่งนี้ ซึ่งเป็นการต้อนรับนักศึกษาใหม่และผู้ปกครอง เช่น การไปรอรับที่สถานีขนส่ง  การช่วยบอกเส้นทางภายในมหาวิทยาลัย และการช่วยขนสัมภาระเข้าห้องพัก อีกทั้งในช่วงเย็นจะรวมน้องใหม่ทั้งหมดบริเวณที่จัดเตรียมไว้เพื่อชีแจงรายละเอียดต่างๆในการจัดกิจกรรมต้อนรับน้องในวันถัดๆไป และที่สำคัญคือ มีรุ่นพี่ยืนรายล้อมและขับร้องเพลงประจำสถาบัน เพื่อเป็นการต้อนรับนักศึกษาน้องใหม่อย่างเป็นทางการ โดยเมื่อก่อนกิจกรรมนี้เรียกว่ากิจกรรมรับน้องรถไฟ แต่ในภายหลังกิจกรรมรับน้องรถไฟได้ถูกยกเลิกไป

ต่อด้วย “กิจกรรมกลุ่มสัมพันธ์” เป็นกิจกรรมกลุ่มระหว่างเพื่อนนักศึกษาน้องใหม่  จำนวน 25 กลุ่ม คือ กลุ่ม A-Z  (ยกเว้นกลุ่ม F) คละทุกคณะวิชา มีนักศึกษารุ่นพี่ที่เรียกว่าพี่เลี้ยงน้องใหม่คอยเป็นวิทยากรประจำกลุ่มในการจัดกิจกรรมนันทนาการ  การสอนร้องเพลงประจำมหาวิทยาลัย และเรียนรู้การใช้ชีวิตในรั้วมหาวิทยาลัย เพื่อให้นักศึกษาน้องใหม่สามารถปรับตัวให้เข้ากับสถานที่ใหม่ และสถานะที่เปลี่ยนไปได้เร็วที่สุดเพื่อให้พร้อมสำหรับการเรียนในระดับอุดมศึกษาที่แตกต่างจากการเรียนในระดับมัธยมศึกษา  ณ  พื้นที่ต่างๆโดยรอบมหาวิทยาลัย

และท้ายที่สุดคือ “กิจกรรมร้องเพลงร่วมสถาบันหรือประเพณีเชียร์กลาง” เป็นกิจกรรมที่ปฏิบัติสืบทอดกันมา เพื่อให้น้องใหม่ได้ร่วมกันแสดงออกถึงความรัก ความสามัคคีกันในหมู่คณะ ผ่านบทเพลงประจำสถาบัน ซึ่งได้ฝึกซ้อมกันในกิจกรรมกลุ่มสัมพันธ์และในวันจัดกิจกรรมเชียร์กลาง เป็นวันทดสอบการร้องเพลงประจำสถาบัน โดยมีคณาจารย์ ศิษย์เก่าและพี่ๆชาวมอดินแดง กาลพฤกษ์หลายๆช่อจะมารวมตัวกันเพื่อให้กำลังใจน้องๆ โดยมีนักศึกษาน้องใหม่ร่วม 8,000 คน  ร่วมแสดงพลังของนักศึกษาน้องใหม่  ณ  สนามกีฬากลางมหาวิทยาลัยขอนแก่น

โดยช่วงเวลาของการจัดกิจกรรมต้อนรับน้องใหม่ส่วนกลางของมหาวิทยาลัยขอนแก่น ถูกกำหนดขึ้นก่อนเปิดภาคการศึกษาประมาณ 7 วันเป็นประจำทุกปี โดยรวมถึงการจัดกิจกรรมทุกอย่าง ทั้ง กิจกรรมสู่รั้วมอดินแดง กิจกรรมกลุ่มสัมพันธ์ และประเพณีเชียร์กลาง 

รูปแบบที่น่าสนใจของ “เชียร์กลาง” คือการนำนักศึกษาน้องใหม่ทุกคนมานั่งที่อัฒจันทร์ในสนามกีฬากลางฝั่งหนึ่ง เพื่อทดสอบเพลงเชียร์ประจำมหาวิทยาลัย ส่วนอัฒจันทร์ฝั่งตรงข้ามเป็นอัฒจันทร์สำหรับคณาจารย์ ศิษย์เก่าและนักศึกษารุ่นพี่ร่วมหมื่นคนคอยมาให้กำลังใจ  กลางสนามจะมีผู้นำเชียร์หรือ Cheer leader เป็นผู้กำกับจังหวะการร้องให้ถูกต้องตามทำนอง และจะมีการทดสอบทีละเพลง มีประธานเชียร์คอยกระตุ้นเตือนและกำกับการเชียร์ และเป็นผู้มีสิทธิ์ตัดสินใจว่าเพลงนั้นๆ “ผ่าน” หรือไม่  และในบางปีก็มีพิธีมอบรุ่นที่แตกต่างๆกันไป แต่ท้ายที่สุดคือ การทำให้น้องใหม่ได้เกิดความรัก ความสามัคคีกัน เกิดการเรียนรู้ที่จะอยู่ร่วมกันทั้งเพื่อนร่วมรุ่น และนักศึกษารุ่นพี่ และสำคัญที่สุดคือ ความรักความภาคภูมิใจใจสถาบัน โดยในแต่ละปีก็จะมีเพลงที่ใช้ทดสอบน้องใหม่ประมาณ 7-9 เพลง มีเพลงยืนพื้น เช่น เพลงมาร์ชมหาวิทวิทยาลัยขอนแก่น เพลงมหาวิทยาลัยขอนแก่น เพลงขวัญมอดินแดง เพลงมอดินแดงแห่งความหลัง เพลง BOOM KKU  และเพลงอื่นอีก 2-3 เพลง เนื่องเพราะมีเพลงประจำมหาวิทยาลัยจำนวนมาก

การที่ “ประเพณีเชียร์กลาง” เป็นกิจกรรมที่โดดเด่นและเป็นที่รู้จักแพร่หลายว่าเป็น “เอกลักษณ์หรืออัตลักษณ์” ของมหาวิทยาลัยขอนแก่น นั้น ก็คงเนื่องมาจากการที่คนคิด ริเริ่มได้วางเป้าหมายชัดเจนตั้งแต่ต้นว่าต้องการอะไร  ผลลัพธ์ที่ออกมาจะเป็นอย่างไร  วิธีการจากเป้าหมายสูงสุดจึงตามมา  แม้เวลาจะผ่านไป แม้จะมีพัฒนาการและในปัจจุบันรูปแบบอาจจะต่างไปจากเมื่อ 20 ปีที่แล้วก็ตาม  แต่มิได้หมายถึงว่า “ผลลัพธ์” ที่ออกมาจะต่างไป  หากแต่ยังคงมนเสน่ห์และให้ความรู้สึกที่ดีทางจิตใจแก่พี่น้องชาวมอดินแดงเฉกเช่นอดีต การที่สามารถนำนักศึกษาน้องใหม่ทั้งหมดมารวมตัวกันเพื่อร้องเพลงร่วมกันอย่างพร้อมเพรียงกัน  การมีผู้นำเชียร์จำนวนมากนับร้อย และการมีศิษย์เก่าและนักศึกษารุ่นพี่นับหมื่นมาร่วมให้กำลังใจ จึงเป็นเอกลักษณ์หรืออัตลักษณ์ที่ถูกถ่ายทอดจากรุ่นสู่รุ่น ผ่านการเรียนรู้ร่วมกันตลอดมาและคิดว่าจะมีความยั่งยืนและดำรงอยู่ตราบนานเท่านาน

 

 ภาสกร  เตือประโคน

ศิษย์เก่ามหาวิทยาลัยขอนแก่น  รุ่นที่ 39 (รหัสปี 45)