อยุธยา "มหานครแห่งการเรียนรู้"
อยุธยา “มหานครแห่งการเรียนรู้”
ปรากฏการณ์ทางธรรมชาติ ปรากฏการณ์พฤติกรรมของมนุษย์ ปรากฎการณ์ทางสังคม ย่อมทิ้งร่องรอยข้อชวนคิด ข้อสงสัยให้ได้หาคำตอบ ยิ่งกาลเวลาผ่านไปนานเข้าความชวนสงสัยยิ่งมีมากขึ้น ยิ่งเราไม่มีโอกาสร่วมสมัย ยิ่งมีอะไรที่เราต้องการคำตอบมีมากมาย
“อยุธยา” เป็นคำที่ใช้เรียกชื่อเมืองหลวงในอดีตของไทย และอีนัยหนึ่งเป็นการเรียกชื่อของจังหวัดหนึ่งอย่างสั้น ๆ คือ จังหวัดพระนครศรีอยุธยา อยุธยา ที่จะเขียนต่อไปนี้จะเป็นเรื่องที่เกี่ยวข้องกับเมืองหลวงเก่า และเกี่ยวข้องกับจังหวัดพระนครศรีอยุธยา เป็นที่ตั้งของ เมืองหลวงเก่า กรุงศรีอยุธยา
สมเด็จพระรามาธิบดีที่ 1 (พระเจ้าอู่ทอง) ปฐมกษัตริย์แห่งกรุงศรีอยุธยา และพระเจ้าเอกทัศน์ หรือพระที่นั่งสุริยาสอมรินทร์หรือขุนหลวงขี้เรื้อน ปัจฉิมกษัตริย์แห่งกรุงศรีอยุธยา เดี๋ยวนี้ถ้าถามเด็กว่ากษัตริย์องค์แรกและองค์สุดท้ายของกรุงศรีอยุธยา ทรงพระนามอะไร เด็กตอบไม่ได้ เป็นสิ่งที่น่าคิด
ภาพจำลองพระราชวังหลวงอยุธยา
พระบรมราชานุสาวรีย์
สมเด็จพระรามาธิบดีที่ 1
รวมเวลาแห่งราชอาณาจักรกรุงศรีอยุธยา จากปี พ.ศ. 1893 – พ.ศ. 2310 เป็นเวลา 417 ปี มีพระมหากษัตริย์ 5 ราชวงศ์ 34 พระองค์ เพิ่มมาอีก 1 พระองค์ได้อย่างไร ที่เพิ่มก็คือ ขุนวรวงษาธิราช อย่างไรก็ต้องนับพระองค์เป็นพระมหากษัตริย์ด้วย เวลา 417 ปี นับว่าเป็นเวลาที่ยาวนาน มีเหตุการณ์ต่าง ๆ เกิดขึ้นมากมาย มีทั้งยุคที่วุ่นวานทั้งศึกภายใน ศึกภายนอก ยุคที่เจริญรุ่งเรือง ไม่ว่าจะเป็นยุคไหน สมัยไหน เหตุการณ์ที่ผ่านมาย่อมมีสิ่งอะไรที่แอบซ่อนให้เราได้ศึกษาเป็นอย่างมาก ทุกตารางนิ้วของอยุธยา ไม่ว่าจะไปทางไหน มองลงไปมีสิ่งที่จะให้เราได้ศึกษาได้ทั้งนั้น
วัดพุทไธสวรรค์ สร้างบริเวณที่สมเด็จพระรามาธิบดีที่ 1 ตำหนักพระพุทธโฆษาจารย์วัดพุทไธสวรรค์ ตั้งบ้านเมือง ก่อนที่จะข้ามไปสถาปนากรุงศรีอยุธยา
ศึกษาอะไรจากอยุธยา
อยุธยามีอะไรให้ศึกษามากมาย
- แม่น้ำ คลอง อยุธยาได้ชื่อว่าเป็นเวนิช ตะวันออก ตัวเมืองอยุธยาเป็นเกาะมีแม่น้ำล้อมรอบ ภายในเมืองมีคลองหลายคลอง ตัดตามแนวเหนือ ใต้ ซึ่งปัจจุบันคลองโดนถมไปหมดแล้ว คลองต่าง ๆ นั้น อยู่ตรงไหนบ้าง
แผนที่กรุงศรีอยุธยาสมัยสมเด็จพระนารายณ์มหาราช
วาดโดย อแลง มาเลต์ จะเห็นว่ามีคลองหลายคลอง
- ชนชาติต่าง ๆ ในอยุธยา ลาลูแบร์ ทูตฝรั่งเศสที่เข้ามาในสมัยสมเด็จพระนารายณ์ บอกว่ามีชนชาติต่าง ๆอยู่ในอยุธยาถึง 40 ชนชาติ เราลองศึกษาดูซิว่ามีชนชาติใดบ้าง แล้วเขาตั้งบ้านเรือนอยู่ที่ไหน
- ย่านตลาดการค้า อยุธยามีทั้งตลาดบกและตลาดน้ำ ในอยุธยาจะเรียกตลาดว่า ป่าหรือย่าน จะตั้งชื่อตลาดตามชื่อขายสินค้า เช่า ป่าตะกั่ว จะขายลูกแหที่ทำด้วยตะกั่ว และเครื่องตะกั่ว ป่ามะพร้าว ก็ขายมะพร้าว ป่าตอง ก็ขาย กล้วย ใบตอง ป่าผ้าเหลือง ก็ขายผ้าไตร จีวร ตลาดแต่ละแห่งตั้งอยู่ที่ไหนบ้างในปัจจุบัน
- โบราณสถาน โบราณวัตถุ บางแห่งก็ไม่สามารถที่จะยืนยันได้ว่าสร้างในสมัยใด ต้องดูสิ่งก่อสร้าง สิ่งแวดล้อมอื่น
- วัฒนธรรม ประเพณี ศิลปะแขนงต่าง ๆ
- การเมืองการปกครอง
จากสิ่งที่ยกมาเป็นตัวอย่างนี้ จะเห็นว่าการศึกษาอยุธยา มี 3 รูปแบบ ได้แก่
- การไปศึกษาสถานที่จริง ว่าอะไรอยู่ตรงไหน เป็นอย่างไร
- การศึกษาจากตำรา หลักฐานชั้นต้นต่าง ๆ ด้วยการสืบค้น เพื่อหาหลักฐานมาหักล้างกับสิ่งที่มาผู้เขียนไว้ เพื่อให้ได้ข้อเท็จจริง ที่ถูกต้อง เพราะบางอย่างนั้นอาจจะไม่ใช่เสมอไปตามที่มีผู้เขียน ผู้บอกกไว้
- การมองอดีตเพื่อนำมาเป็นบทเรียนปัจจุบัน
อยุธยา มีอะไรให้ศึกษามากมาย และควรจะได้ศึกษา ลองเปรียบเทียบอยุธยากับกรุงเทพฯ จะมีอะไรที่เหมือน ๆ กัน ในด้านแนวการสร้างเมือง สิ่งก่อสร้างต่าง ๆ การตั้งชื่อสถานที่ และที่สำคัญ “อดีตย่อมเป็นกระจกส่องให้เห็นปัจจุบัน”
วัดพระศรีสรรเพชญ์กับ วัดพระศรีรัตนศาสดาราม
เจดีย์และมณฑป วัดพระศรีสรรเพชญ์กับวัดพระศรีรัตนศาสดาราม
พระที่นั่งสรรเพชญ์ปราสาทกับพระที่นั่งดุสิตมหาปราสาท
พระบรมมหาราชวัง กรุงเทพฯ ตั้งอยู่ติดริมน้ำเจ้าพระยา
พระราชวังกรุงศรีอยุธยาก็ตั้งอยู่ติดริมน้ำลพบุรี
ถ้าสนใจต้องการที่จะไปศึกษาอยุธยาถึงแหล่งเรียนรู้ยินดีให้ข้อมูล ประสานงาน จัดตารางการท่องเที่ยว การนำชม ติดต่อ [email protected] ในฐานะครูอยุธยา ยินดีรับใช้
ความเห็น (5)
สวัสดีค่ะ'ครูสายันต์'
แวะมาอ่านมาชื่นชมประวัติศาสตร์และความสวยงามของ'อยุธยา'ค่ะ
ไปชมกี่ครั้งก็มีความสวยงามประทับใจ...
แต่สถานที่สำคัญๆหลายๆแห่งมีร้านขายของ,ร้านขายอาหาร มากมายเกินความจำเป็น
ถ้าจัดรูปแบบและจำนวนร้านค้าต่างๆให้เข้ากับบรรยากาศของสถานที่น่าจะดูสวยงามมากขึ้นนะคะ...
ครูสายันต์
ขอบคุณมากครับที่ได้เข้ามาเยี่ยมชม ครับสภาพที่อาจารย์เห็นหลายคนก็ไม่อยากจะให้เกิดขึ้นครับ ซึ่งสาเหตุแรก ในพื้นที่มีหลายเจ้าของ เช่น กรมศิลปากร กรมศาสนา ราชพัสดุ เทศบาล ทุกฝ่ายทำงานไม่ประสานกัน ไม่เห็นประโยชน์ส่วนรวม ทุกฝ่ายหาประโยชน์โดยไม่คำนึงถึงผผลกระทบที่ตามมาครับ มีอีกหลายที่ไม่ห้ามแต่แรก เมื่อก่อนนี่ขายเฉาพะ เสาร์ อาทิตย์ ไม่กี่ร้าน เมื่อขายเสร็จขนของกลับ แต่ปัจจุบันนี้ขายทุกวัน ทำร้านถาวร มีร้านเพิ่มขึ้น อย่างนี้ถ้าเจ้าหน้าที่ไม่มีส่วนเห็นด้วยจะทำได้ไหม และหลายที่ก็จะเริ่มมีร้านค้าขึ้นเรื่อย ๆ พอไล่ก็ไม่ยอมกันแล้ว ประเด็นต่อมาความเห็นแก่ตัวของร้านค้า ประเด็นที่สำคัญ วัดเองสร้างสิ่งปลูกสร้าง (เต็นท์) บังโบราณสถาน เพื่อใช้เป็นที่จำหน่ายดอกไม้ ธูป เทียน ตู้บริจาค บางวัดไปทางไหน ไม่รู้จะไหว้อะไรเลย มีทั่วไปหมด รวมทั้งตู้บริจาค ไม่มีใครห้ามได้ ยิ่งนักการเมืองท้องถิ่นไม่ค่อยกล้าไปแตะต้องเพราะกลัวเสียคะแนนเสียง ก็เลยต้องปล่อยไป ความเป็นระเบียบเรียบร้อยไม่มี สู้จังหวัดสุพรรณไม่ได้ครับ มีคนใหญ่คนเดียวเป็นศูนย์รวม ทุกคนทำตามแนวเดียวกัน พูดไปก็เอาจังหวัดตัวเองมาให้คนอื่นเขารู้ ถ้าไปเที่ยวอยุธยาบอกนะครับ จะพาเที่ยวให้ครับ
ครูสายันต์ครับ
ติดต่อผ่านโทรศัพท์บ้างเเล้ว
ผมจะเดินทางไปในวันที่ 18 เย็น พักที่อยุธยาบุรีเทวีครับ ช่วงกลางคืนที่อยุธยา เเละเช้าในวันรุ่ง...ผมจะขอ ครูสายันต์ เป็นไกด์ให้ผมนะครับ ส่วนตาราง ทัวร์จะขอให้ครูช่วยดูให้ว่ากลางคืนจะไปที่ไหน อย่างไร
ผมมีเพื่อน๑ คน พร้อมลูกๆอีก ๒ ครับ รวม 4 คน
ครูสายันต์
สวัสดีครับ คุณเอก
ยินดีต้อนรับด้วยความเต็มใจครับ น้องที่มานั้นอายุเท่าไรครับ คงต้องเดินมากหน่อยครับ
วันที่ 18 เมษายน 2554 เข้าที่พัก รับประทานอาหาร แล้วออกเดินทาง
18.00 น. วัดพระศรีสรรเพชญ์ เป็นวัดในพระราชวังหลวงกรุงศรีอยุธยา เหมือนวัดพระศรีรัตนศาสดราม
19.30 น. วัดไชยวัฒนาราม อยู่นอกเกาะเมืองสร้างในสมัยพระเจ้าปราสาททอง
20.00 น. วัดท่าการ้องยามค่ำคืน
วันที่ 19 เมษายน 2554 ก็น่าจะคุยกันว่าจะไปเที่ยวที่ใด แต่ผมคิดว่าจะพาไปสถานที่ ๆ อยู่นอกเมือง ที่คนไม่ค่อยไปกัน แต่มีความสำคัญ ส่วนวัดในเมืองนั้นมาเที่ยวกันเองมาได้ก็มาได้ ผมจะไม่พาไป หรือแล้วแต่ว่าจะไปวัดใดก็จพาไป
เด็กๆ เป็นวัยที่เดินเก่งครับ
เด็กชาย ๒ คน / วัย ๑๐ เเละ ๑๓ ครับ พี่ๆ ลุงๆน่าจะเดิน วิ่ง ตามเด็กๆครับผม