ทฤษฎีแบบว่าเกรงใจ-วิธีเกรงใจ [EN]

อาจารย์พอใจ พุกกะคุปต์ ตีพิมพ์เรื่อง "ทฤษฎีว่าด้วยความเกรงใจ" ใน "กรุงเทพธุรกิจ" ออนไลน์ เล่าเรื่องประสบการณ์ในการเป็นเทรนเนอร์ (ผู้ฝึกอบรม) บริษัทสัญชาติเยอรมันที่จะเข้ามาทำงานในไทยว่า ความเกรงใจเป็นอย่างไร-แสดงออกอย่างไร

.

ความเกรงใจเป็นส่วนสำคัญใน "การทำงาน-การอยู่ร่วมกันข้ามวัฒนธรรม (cross culture)" เช่น การทำงาน-ค้าขาย-ติดต่อ-คบหา (ไปจนถึงความรัก) กับคนต่างชาติ ฯลฯ, ผู้เขียนขอนำมาเล่าสู่กันฟัง โดยจะขอแทรกศัพท์ภาษาอังกฤษ และเกร็ดเล็กเกร็ดน้อยเข้าไปครับ 

• แนะนำให้อ่านต้นฉบับที่นี่ > [ กรุงเทพธุรกิจ ]

คำ "เกรงใจ" ในภาษาไทยมีความหมายคล้าย (ไม่ตรงเป๊ะ) กับภาษาอังกฤษว่า '(to be) considerate', '(to be) courteous'

• [ considerate ] > [ ข่อน - ซิด - เดอ - เหร็ท - t  ] > http://www.thefreedictionary.com/considerate > adjective = (ซึ่ง) เกรงใจ พิจารณาความรู้สึกของคนอื่น; คำนี้มาจากภาษาละติน = 'to consider' = พิจารณา ไตร่ตรอง
• [ courteous ] > [ เค้อ - เฉียส - s ] > http://www.thefreedictionary.com/courteous > adjective = (ซึ่ง) สุภาพ นอบน้อม; คำนี้มาจากภาษาฝรั่งเศส = court = ศาล ผู้พิพากษา-พนักงานศาล; courtship = การเกี้ยว จีบ ขอความรัก

ถ้าจำไม่ผิด, ท่านดะไล ลามะได้อธิบายว่า ความเห็นอกเห็นใจของคนเราเกิดจาก 2 ปัจจัยได้แก่ ความเข้าใจ (ตรงกับสำนวนที่ว่า "เอาใจเขามาใส่ใจเรา") และความรัก (คงจะรวมเมตตา - ความปรารถนาดี, และกรุณา - ความปรารถนาให้ผู้อื่นหรือสัตว์อื่นมีทุกข์น้อยลง)

.

อาจารย์พอใจ พุกกะคุปต์ แนะนำทฤษฎี-วิธีทำงานข้ามวัฒนธรรมไว้อย่างนี้ 

.

(1). ความ "เกรงใจ-ใส่ใจ-ให้เกียรติกัน" เป็นพลังงานที่แสนดี และกระเพื่อมกลับไปกลับมาได้แบบไม่รู้จบ ไม่ว่าจะในสังคม ที่ทำงาน องค์กร หรือครอบครัวใด ยิ่งให้-ยิ่งสะท้อน-ยิ่งได้รับกลับมามาก

.

ยิ่งผู้ใหญ่เป็นฝ่ายให้-ยิ่งมีอานุภาพมาก ตรงกับคำสอนของเต๋าที่ว่า "รวงข้าวสมบูรณ์ (คนที่ยิ่งใหญ่จริง) ย่อมน้อมลง (อ่อนน้อม) - รวงข้าวไม่สมบูรณ์ (คนที่ใหญ่ไม่จริง) ย่อมชูเชิด (หยิ่งยะโส โอหัง)"

.

วิธีแสดงความ "เกรงใจ-ใส่ใจ-ให้เกียรติกัน" เริ่มต้นง่ายๆ ได้ด้วยการกล่าวคำทักทาย (สวัสดี ไหว้ทักทาย ฯลฯ), ขอบคุณ-ขอบใจ, ขอโทษ (เมื่อพลาดพลั้่ง หรือกล่าวแม้ไม่ผิด-เพื่อรักษาใจของคนอื่น)

.

(2). สร้างช่องว่างบางๆ ไว้คั่นกลาง

.

กล่าวกันว่า คนเรามีพลังแห่งธาตุไฟหรือความร้อนแรงมากบ้างน้อยบ้าง ทำให้ "ใกล้ไปก็ร้อน ไกลไปก็หนาว) โดยเฉพาะระยะทางระหว่างผู้บริหารกับคนในองค์กร

.

อาจารย์พอใจแนะนำให้สร้างช่องว่างบางๆ ไว้เพื่อป้องกันการ "เข้าใกล้" หรือสนิทสนมกันมากเกินไป เนื่องจากการถอยให้ห่างทำได้ยากกว่าการอยู่ไกลไว้หน่อย แล้วค่อยๆ ขยับใกล้เข้าไปช้าๆ

.

เรื่องนี้ทำให้ผู้เขียนนึกถึงนักศึกษาแพทย์ท่านหนึ่งอุตส่าห์ "เสนอหน้า (present face)" กับครูบาอาจารย์ได้อย่างแนบเนียน เริ่มจากหัดเล่นเทนนิส หาโอกาสเล่นเทนนิสกับอาจารย์ แกล้งแพ้ให้มาก-ชนะให้น้อย หรือไม่ก็แกล้งชนะก่อน-แพ้ทีหลัง ทำแบบนี้บ่อยๆ จน "ได้ใจ" อาจารย์ และได้เรียนต่อเป็นอาจารย์สมใจ (ขอสงวนนาม)

.

ไก๊ด์ท่านหนึ่งกล่าวไว้ดีเช่นกัน ท่านบอกว่า ท่านถือเป็นธรรมเนียมที่จะไม่ตีตัวเสมอลูกค้าเป็นธรรมดา เช่น ถ้าจะตากผ้า... ท่านจะตากไว้ที่พื้นห้อง (พื้นห้องโรงแรมส่วนใหญ่ค่อนข้างสะอาด), ให้โอกาสลูกค้าตากไว้ที่ราว ฯลฯ ทำแบบนี้ถึงจะทำทัวร์ได้นาน

.

(3). แสดงน้ำคำและน้ำใจทั้งต่อหน้าและลับหลัง เช่น ยกย่องความดีคนอื่นลับหลัง หลีกเลี่ยงการนินทาลับหลัง ฯลฯ

.

โลกเบี้ยวๆ ใบนี้มีภาวะโลกร้อน มีน้ำลายจากการนินทา และมองโลกในแง่ร้ายท่วมโลก, ทว่า... แห้งแล้งน้ำใจจากการแสดงความชื่นชม (appreciation) การทำดีของคนอื่น และการมองโลกในแง่ดี

.

(4). ไม่เสนอทางเลือกทางเดียว

.

เมื่อมีโอกาสเสนอความคิดเห็น... ควรเสนอทางเลือก ซึ่งอาจารย์สมศักดิ์ (อาจารย์นิด้า) แสดงไว้ดี คือ เสนอไว้สัก 2-3 ทางกำลังดี น้อยไปจะทำให้อีกฝ่ายอึดอัด-ขาดทางเลือก มากไปจะทำให้อีกฝ่ายสับสนงุนงง

.

คนทั่วโลกต้องการอะไรคล้ายๆ กัน คือ "Voice & Choices (voice = การมีสิทธิ์มีเสียง; choice = ทางเลือก)", ถ้าใครให้ 2 สิ่งนี้กับคนอื่นได้จะมีโอกาสชนะใจคนทั่วโลกได้ในระยะยาว เช่น ถ้าจะชวนใครไปเที่ยวก็ควรให้คนอื่นมีโอกาสแสดงความคิดเห็น (มี voice) และมีโอกาสเลือกทางเลือก (มี choices)

.

(5). หาสมดุลแห่งความเกรงใจเขา-เกรงใจเรา

.

ผู้บริหารชาวเยอรมันกล่าวว่า ฝรั่งมักจะงงเพราะไม่รู้ว่า คนไทยอยากได้อะไร, เพราะคนไทยไม่ค่อยแสดงความรู้สึกออกไปตรงๆ ซึ่งตรงนี้... อาจเป็นเพราะคนไทยยังไม่เก่งภาษา

.

วิธีแสดงความเห็น "ข้ามวัฒนธรรม" ที่ดีขั้นแรก คือ รีบเรียนภาษาต่างประเทศที่เป็นภาษาหลักๆ ของโลก เช่น ภาษาอังกฤษ จีน ฯลฯ เพราะยิ่งเราเก่งภาษา... จะกล้าเกรงใจตัวเองมากขึ้น (กล้าแสดงความรู้สึกตามโอกาส)

.

กล่าวกันว่า ความเกรงใจคนอื่นทำให้ "คนอื่นสุขมาก-ตัวเราสุขน้อย", ความเกรงใจตัวเองทำให้ "ตัวเราสุขมาก-คนอื่นสุขน้อย", ถ้าอยากให้ทุกคนทุกฝ่ายมี "ความสุขร่วมกัน" ได้จริงๆ จะต้องหาจุดสมดุล หรือพื้นที่ "ทับซ้อน (overlap)" แห่งความพอเหมาะ-พอดีตรงนี้ให้ได้

.

คนที่สุดโต่งไปทางเกรงใจ "เขา" (ถ้าเกรงใจคนอื่นฝ่ายเดียว = ขาดความเป็นตัวของตัวเอง และเสี่ยงแห้งแล้งความสุข) หรือคนที่สุดโต่งไปทางเกรงใจ "เรา" ฝ่ายเดียว (ถ้าเกรงใจตัวเองฝ่ายเดียว = เอาแต่ใจตัวเอง) มักจะมีพลังแห่งความเกรงใจไม่เต็มเปี่ยม

.

คนที่มีพลังแห่งความเกรงใจมากจริงๆ มักจะเป็นคนที่หาความพอเหมาะ-พอดี หรือพื้นที่ทับซ้อนระหว่างความเกรงใจ "เขา" กับความเกรงใจ "เรา" ได้

.

ถึงตรงนี้... ขอให้ท่านผู้อ่านมีสุขภาพดีไปนานๆ ครับ

 

 > [ Twitter ]                             

• ขอขอบพระคุณ > กรุงเทพธุรกิจ ออนไลน์. 
• นพ.วัลลภ พรเรืองวงศ์ รพ.ห้างฉัตร ลำปาง. 8 มีนาคม 2554.
• ข้อมูล ทั้งหมดเป็นไปเพื่อ การส่งเสริมสุขภาพ ไม่ใช่วินิจฉัยหรือรักษาโรค ท่านที่มีโรคประจำตัวหรือความเสี่ยงต่อโรคสูงจำเป็นต้องปรึกษาหมอที่ดูแล ท่านก่อนนำข้อมูลไปใช้.

[sr]

Perhaps, 'to show respect' or 'to show regard' or 'to give considerations' may be an act of เกรงใจ. ;-)

[นพ. วัลลภ พรเรืองวงศ์]

Thanks & many thanks - ขอขอบคุณครับ - ความเห็นของท่านผู้อ่านมีคุณค่าต่อท่านผู้อ่านท่านอื่นๆ มาก