จาก ความเติบโตแห่งการบ่มเพาะ ความหมั่นในการใส่ปุ๋ยในต้นกล้า อันเป็นความเปรียบเปรยที่หมายถึงการให้เด็กสมาชิกศูนย์ได้เรียนรู้วิถีชีวิตที่เป็นความดีงามผ่านกิจกรรมที่พระอาจารย์ต้อท่านได้ริเริ่มเป็นโครงการต่างๆ...ไม่ว่าจะเป็นโครงการพัฒนาวัด โครงการทางด้านเกษตร-กสิกรรม โครงการทางด้านศาสนกิจ หรือโครงการทางด้านบ่มเพาะทางปัญญา...
สิ่งต่างๆ เหล่านี้ใช้ "ศีล ๕" เป็นรั้วล้อมรอบจิตใจและการกระทำของเด็กแทนการบังคับ...หากแต่ใช้เป็นข้อกำหนดในการอยู่ร่วมกัน
ทุกวันอังคารและวันเสาร์...คือ วันที่ข้าพเจ้าได้มีโอกาสไปร่วมกิจกรรมกับเด็กสมาชิก ข้าพเจ้าเน้นในเรื่องการบ่มเพาะทางปัญญาที่กระตุ้นให้เด็กได้ฝึกฝนกระบวนการคิด อันมีฐานมาจากการบ่มเพาะในเรื่องเจริญสติผ่านกิจกรรมที่พระอาจารย์ต้อท่านดำเนินการอยู่แล้ว...
สถานการณ์...ต่างๆ ถูกหยิบยกขึ้นมาให้เด็กๆ ได้เกิดการเรียนรู้และฝึกฝน ผนวกกับการใช้บทสวดมนต์ต่างๆ ที่เด็กๆ เขาใช้สวดในช่วงทำวัตรเช้าและวัตรเย็น มาเป็นเครื่องมือในการเดินเรื่องเพื่อเชื่อมโยงไปสู่วิถีชีวิตประจำวัน ตลอดจนการเรียนรู้ผ่านพุทธประวัติเพื่อนำไปสู่การฝึกฝนทักษะทางปัญญา
พอช่วงท้ายๆ ของการอยู่ที่นี่ ข้าพเจ้าจะกำหนดให้เด็กๆ ได้ฝึกฝนการคิดทำโครงการอันเป็นโครงการเชิงสร้างสรรค์ในการพัฒนาวัด...การที่ได้ฝึกคิดในเรื่องโครงการนี้ทำให้เราได้เห็นภาพกระบวนการทำงานทางสมองและทางปัญญาของพวกเขาว่าได้รับการฟื้นฟูไปมากน้อยเพียงไร...
นอกจากนี้ข้าพเจ้าได้เชื้อเชิญท่านอดีตผู้กำกับ พ.ต.อ.ไพรัช และภริยาท่านมาร่วมเกื้อกูลเด็กๆ เหล่านี้ซึ่งได้รับความกรุณาอย่างยิ่ง ท่านปวารณาตัวและแสดงเจตจำนงในบั้นปลายชีวิตของท่านต่อการให้ความรู้แก่เด็กๆ และเยาวชนเหล่านี้ ซึ่งท่านเน้นในเรื่องของกฏหมายยาเสพติด โทษภัยยาเสพติด และการใช้ชีวิตเมื่อกลับออกไป
หลวงปู่ท่านจะพูดเสมอว่า การทำงานเช่นนี้ต้องอาศัยการเสียสละ ซึ่งข้าพเจ้าก็ได้เห็นหัวใจแห่งความกรุณาอันมีฐานมาจากความเสียสละของหลายๆ ท่านที่เข้ามาช่วยโดยไม่หวังสิ่งใดตอบแทน ...ซึ่งต่างจากการทำงานของภาครัฐที่คอยอาศัยปัจจัยสนับสนุนมีงบประมาณจึงเข้ามาทำ แต่พอไม่มีงบประมาณก็ไม่เข้ามาทำ ประเด็นนี้ทำให้ข้าพเจ้าได้เรียนรู้และเห็นความตกลงไปในหลุมดำแห่งโลกธรรมของผู้คนได้อย่างดีไม่เว้นแม้แต่ในวัดเองก็ตาม...
ในส่วนของความงามแห่งการเรียนรู้นี้สิ่งที่ข้าพเจ้าได้สัมผัสคือ การช่วยเหลือกัน
คนที่อ่านหนังสือไม่ออกก็จะมีเทคนิคในการเรียนรู้เฉพาะตัว หรือการช่วยฝึกฝนให้เพื่อนๆ ให้สามารถท่องบทสวดมนต์ได้...
อีกทั้งจากการไม่ค่อยชอบคิดวิเคราะห์ของเด็กๆ ก็สามารถพอกระตุ้นให้กระเตื้องในกระบวนการคิดของพวกเขาเหล่านี้ได้ดีขึ้นกว่าเดิม ซึ่งเราเชื่อว่านี่น่ะเป็นใส่รหัสหรือทักษะแห่งชีวิตที่เขาจะถูกดึงออกมาใช้เมื่อกลับไปอยู่บ้าน
อีกหนึ่ง...ความงามของการเรียนรู้ผ่านกิจกรรมที่นำไปสู่การฟื้นฟูทางด้านจิตใจและการเจริญสติได้อย่างดี คือ กิจกรรมอันเป็นการพัฒนาวัดที่พระอาจารย์ท่านมักสร้างสรรค์กำหนดงานขึ้นมาให้เด็กๆ ได้ทำ "ได้ทั้งประโยชน์ตนและประโยชน์ท่าน"... เด็กได้ฝึกทักษะทั้งภายนอกและภายใน และวัดก็ได้รับการบูรณะและพัฒนาไปพร้อมๆ กัน
เมื่อไรก็ตามที่ข้าพเจ้าได้เอื้อนเอ่ย...บอกเล่าถึงการขอสนับสนุนในการทำกิจกรรมของเด็กๆ จะได้รับการช่วยเหลือจากกัลยาณมิตรมากมาย ดั่งเช่นในช่วงนี้ ทำโครงการการปูกระเบื้องที่โรงครัวกลาง มีเสียงตอบรับของการเข้ามาเป็นเจ้าภาพทางทุนทรัพย์ที่สนับสนุนกิจกรรมการสร้างคนนี้ให้เกิดขึ้น
การที่เด็กๆ ได้ฝึกปูกระเบื้อง...หนึ่งล่ะเขาได้บ่มเพาะการเจริญสติ ซึ่งสะท้อนผ่านชิ้นงานของพวกเขาเหล่านี้ได้ดี ช่วงเริ่มต้นและช่วงท้ายของผลงานมีความแตกต่าง ภายนอกเห็นพัฒนาการของทักษะ ภายในสะท้อนให้เห็นความนิ่งขึ้นของสภาวะจิต
ผลพลอยได้คือ...ณ วันนี้ทักษะเหล่านี้เขาสามารถนำติดตัวไปใช้ประกอบอาชีพได้
ท้ายที่สุดของช่วงวัน...
การกลับคืนสู่ธรรมชาติ ปลูกผักสวนครัวไว้ทานเอง บางครั้งเหลือพอที่จะส่งครัวกลางให้แม่ชีและแม่ออกท่านทำอาหารขึ้นถวายพระได้อีก
จากเดิมที่ผืนดินแห้งแล้ง...แต่ด้วยความตั้งใจที่จะบูรณะจนผืนดินนี้สามารถปลูกพืชผักได้ผลผลิตที่ดีขึ้น แม้อาจจะไม่ดีมากแต่ก็ดีกว่าเมื่อก่อนเยอะ...
ข้าพเจ้ามองว่า เด็กๆที่พลาดพลั้งไปกับยาเสพติด และได้มีโอกาสมาเรียนรู้ชีวิตที่นี่ทำให้เขาได้รับการสั่งสมเรื่องราวต่างๆ ผ่านประสบการณ์ชีวิตในช่วงหกสิบวันหรือสองเดือน พอเป็นต้นทุนนำไปปะทังชีวิตอันโชกโชนเมื่อกลับไปสู่สังคมและครอบครัว
แม้ว่า...ในเด็กบางคนไม่อาจหนีบ่วงกรรมอันย่ำแย่ไปได้ แต่อย่างน้อยที่แน่ๆ ช่วงสองเดือนของการใช้ชีวิตอยู่ที่นี่เขาได้รับการบ่มเพาะเชื้อแห่งความงดงามทางจิตใจด้วยศีลและธรรมอันมีความเมตตาและกรุณาหนุนเนื้องนำพาเขา ไม่ว่าจะจากหลวงปู่ พระอาจารย์ แม่ชี และแม่ออก ชาวบ้านทุกคน ... ที่นี่คือ สนามแห่งการได้รับโอกาสของชีวิตที่ยิ่งใหญ่ทีเดียวในความรู้สึกของข้าพเจ้า
น่าสนใจ คงมีโอกาสได้เยี่ยมเยือน
เรียนท่านดร.ครับ
คุณอุ้มบุญกล่าวถึงบ่อยๆ นะครับ ชีวิตอยู่กับการสร้างบุญแบบนี้ย่อมมีความสุขได้ทุกวันทั้งหลับและตื่นนะครับ
นำภาพลูกนกมาฝากจากรังเลยนะนี่
นี่แหละครับ ยั่งยืนที่สุด ^^
เมื่อเด็กๆ ผ่านการบ่มเพาะที่ดี เชื่อได้เลยค่ะว่าความรู้เหล่านี้จะติดไปกับตัวเด็กแน่นอน ขอเป็นกำลังใจนะคะ