น้ำส่าง
สมัยเป็นเด็ก แม่ชอบซื้อน้ำที่บรรจุใส่ปี๋ป บรรทุกมาในรถลากน้ำ เป็นรถที่ต่อจากไม้เป็นสี่เหลี่ยม แล้วมีมือจับด้านหลังเวลาเข็นจะใช้วิธีให้คนเข็นอยู่ด้านหลัง แล้วออกแรงผลักรถไปข้างหน้า รถเข็นคันนึงบรรจุได้ 6 ปี๊ป คิดราคาน้ำเป็นรถคันละ 2 บาท สมัยนั้นแพงมาก นาน ๆ ครั้งที่บ้านจะมีเงินซื้อน้ำนี้กินชะที ส่วนมากก็ดื่มน้ำฝนที่รองใส่โอ่มังกรไว้
น้ำที่ว่านี้ แถวภาคอีสานเขาเรียกว่า "น้ำส่าง" คือน้ำที่ไปเสาะหาตาน้ำที่อยู่ไกลจากชุมชน ผู้เขียนเคยถามแม่ว่าทำไมต้องไปขุดหาน้ำชะไกล หลังบ้านเราใกล้คอกหมูก้อมีตาน้ำนี่หนา แม่บอกว่าถ้าขุดใกล้ชุมชนจะได้น้ำที่ไม่สะอาด (ถ้าแม่เชื่อผู้เขียนมีหวัง ได้กินน้ำขี้หมูกันทั้งบ้าน นึกแล้วสยองยังไม่หาย อิอิอิอิ)
บ่อน้ำส่างในภาษาอีสาน หรือที่เรียกว่าบ่อน้ำนั้น จะขุดเป็นบ่อลงไปลึก ๆ ปล่อยให้น้ำซึมออกจากชั้นใต้ดินที่อยู่ลึก ๆ แล้วใช้ไม้ซ่าว(ไม้ไผ่ด้ามยาว ๆ ผูกถังไว้ปลายไม้ ) หย่้อนลงไปตักน้ำที่อยู่ก้นบ่อลึก
ลักษณะของน้ำจะเป็นสีขาวขุ่น ๆ เหมือนน้ำซาวข้าว (น้ำล้างข้าวก่อนนำไปหุง) จะมีกลิ่นหอมจากไอดิน หอมนุ่ม ๆ เหมือนน้ำมะพร้าวอ่อน แต่กลิ่นไม่แรงเท่าน้ำมะพร้าวอ่อน
เดี๋ยวนี้คงหา "น้ำส่าง" ดื่มอีกไม่ได้แล้ว ขนาดน้ำฝนตกจากฟ้าแท้ ๆ ยังไม่สะอาดเลย นับประสาอะไรกับ "น้ำส่าง" ใต้ดิน
ความเห็น (12)
* ตอนผมบรรจุเป็นครูใหม่ๆ ผมบรรจุที่จังหวัดหนึ่งในภาคอิสาน เสาร์อาทิตย์ ต้องเข็นรถไปบรรทุกน้ำดื่ม ประมาณ 3 กิโลเมตร บ่อน้ำก็คล้ายๆกับน้ำส่าง ที่เขียนมาแหละครับ
* มีบ่อบาดาลเป็นน้าโยก ก็น้ำกระด้างครับ ใช้ล้างชามได้อย่างเดียว ซักผ้าหรือฟอกสบู่ ไม่ขึ้นฟอง
* เวลาอาบน้ำ อาบน้ำหนอง น้ำขุ่นสีแดงๆ
สมัยก่อนอีสานแห้งแล้งมาก แต่หลังจากมีโครงการอีสานเขียวของ พลเอกชวลิต ยงใจยุทธ ในสมัยนั้น ทำให้ถนนหนทางหลายแห่งในอีสานมีต้นไม้ใหญ่ที่ปลูกขึ้นมา ทำให้ร่มรื่นขึ้นเยอะเลยค่ะ
สวัสดีค่ะ
- เหมือนท่านรองฯ เลยค่ะ
- แต่ไม่ได้เข็นรถเอง จ้างเด็ก ๆ เข็นค่ะ แต่ละเดือนเสียค่าจ้างแพงกว่าน้ำประปาเสียอีก
- น้ำส่างและไม้ซ่าว...เกือบลืมแล้วค่ะ
- ขอขอบพระคุณที่เตือนความทรงจำ
- ได้การบ้านไปเขียนต่อยอดในบันทึกของพี่คิมค่ะ
เรียน ครูคิม
ดีใจค่ะที่สามารถจุดประกายให้ครูคิมนำไปต่อยอดได้
สวัสดีค่ะ
- ขอมาเล่าบ้าง บ้านครูสอน อยู่ภาคใต้
- ตอนเด็กๆก็ชอบไปอาบน้ำที่บ่อ"ซับ"
- บ่อซับ เป็นบ่อน้ำที่เกิดขึ้นมาเองจากตาน้ำใต้ดิน
- มันจะผุดมาจากรากต้นไม้ใหญ่ น้ำจึงเย็นสบาย
- สมัยนี้หายากค่ะ เพราะคนเขาตัดไม้ใหญ่กันหมด
- ร้อนๆนี้ ก็คิดถึงบ่อ "ซับ" บ้านเรา แงๆๆๆๆๆ
บ่อซับ เป็นบ่อน้ำที่เกิดขึ้นมาเองจากตาน้ำใต้ดิน
เรียน คุณดาวเรือง
ผู้เขียนพึ่งรู้ว่า ส่าง ในภาษาอีสานหมายถึง "บ่อซับ" ภาคใต้ ขอบคุณที่เข้ามาแลกเปลี่ยนเรียนรู้ค่ะ
- แวะมากินน้ำส่าง
- มหา จบจากชุมแพวิทยา
เรียน ท่านมหา
อ้าว เด็ก ชว. นี่หนา ผู้เขียนจบชุมแพศึกษา "น้ำส่าง" ชุมแพ อยู่แถว ๆ รร.อนุบาลชุมแพในปัจจุบันจ้า
- สวัสดีค่ะ
- แวะมาเป็นทักทายและมาเป็นกำลังใจให้กันค่ะ
ขอบคุณ คุณบุษบา ค่ะ สุขสันต์วันสงกรานต์น่ะค่ะ
สวัสดีค่ะ
- สุขสันต์วันครอบครัวนะคะ
- วันนี้จะต่อยอด...บันทึกนี้แล้วนะคะ
- ขอขอบพระคุณมากค่ะที่จุดประกาย
เีัรียน ครูคิม
สุขสันต์วันครอบครัวเช่นกันค่ะ แล้วจะแวะไปอ่านต่อยอด "น้ำส่าง" ค่ะ