โวหารภาพพจน์ : คำอุปมา ในเพลงร่วมสมัย

อุปมา (Simile)

        คือ การเปรียบเทียบว่าสิ่งหนึ่งเหมือนกับสิ่งหนึ่งโดยใช้คำเชื่อมที่มี ความหมายเช่นเดียวกับ คำว่า " เหมือน " เช่น ดุุจ ดั่ง ราว ราวกับ เปรียบ ประดุจ เฉก เล่ห์ ปาน ประหนึ่ง เพียง เพี้ยง พ่าง ปูน  อย่าง ฯลฯ

 

        แต่ควรสังเกตเพิ่มเติมด้วย ไม่ใช่เห็นคำเหล่านี้แล้วรีบตัดสินว่าเป็นอุปมา .... ต้องสังเกตดูด้วยว่ามีความเปรียบหรือไม่ ถ้ามีความเปรียบละก็แสดงว่าเป็นอุปมา ตัวอย่างเช่น

 

       เหมือนใจหม่นแตกระแหงเพราะแรงหนาว

        เหมือนใจร้าวหวั่นผวาครารักแรม

 

     ดวงอาทิตย์ทิ้งดวงอย่างห่วงใย          เหมือนจะปลิดหัวใจไปจากตัว

 

  ผมดำขลับกลับขาวราวดอกอ้อ            หน้าเคยหล่อสวยใสมากไฝฝ้า

 

  โอ้แม่จ๋าลาลับไปกับกาล                     กระแสชนดั่งสายธารน้อมวันทา

 

คำอุปมาในเสียงเพลง

เพลง: แสงหนึ่ง

ศิลปิน: บอย โกสิยพงษ์ feat.นภ พรชำนิ อัลบัม:

เพลงประกอบหนังสือ แสงหนึ่งคือรุ้งงาม

 

รู้ไหมว่าเราซาบซึ้งใจแค่ไหน
และรู้ไหมว่าเรานั้น ปลาบปลื้มเท่าไหร่
ที่ได้มีเธอ เป็นพลังอันสำคัญ

เพราะว่าเรานั้นรู้เธอทำเพื่อใคร
เหน็ดเหนื่อยแค่ไหน เธอไม่ไหวหวั่น
เพื่อที่จะให้เรานั้นได้เดินต่อไป

แม้ว่าจะไม่มีใครมองเห็นเธอ
แต่ว่าสำหรับเรานั้น...
เธอเหมือนดังกับแสง ที่มองไม่เห็น
แต่เมื่อส่องมาสะท้อน สิ่งที่ซ่อนเร้น
ก็เด่นชัดขึ้นทันที

เปรียบเธอกับแสง แม้ไม่มีสี
แต่เธอก็สะท้อน ความจริงให้โลกนี้
ได้พบเห็นสิ่งดีๆ ว่า งดงามเพียงใด

ถึงแม้ว่าพรุ่งนี้ จะเป็นเช่นไร
วันและคืนจะหมุนเปลี่ยนสักเท่าไหร่
เรานั้นก็แน่ใจ ว่าจะมีเธอยืนอยู่ข้างหลัง

แม้ว่าจะไม่มีใครมองเห็นเธอ แต่สำหรับเรานั้น
เธอเหมือนดังกับแสง ที่มองไม่เห็น
แต่เมื่อส่องมาสะท้อน สิ่งที่ซ่อนเร้น
ก็เด่นชัดขึ้นทันที

เปรียบเธอกับแสง แม้ไม่มีสี
แต่เธอก็สะท้อน ความจริงให้โลกนี้
ได้พบเห็นสิ่งดี ๆ ว่างดงามเพียงใด

จึงอยากขอมอบเพลง เพลงนี้ให้
ให้เธอรับรู้ว่าสำหรับเรา เธอสำคัญเพียงไหน

เธอเป็นดั่งแสง ที่มองไม่เห็น
แต่เมื่อส่องมาสะท้อน สิ่งที่ซ่อนเร้น
ก็เด่นชัดขึ้นทันที

เปรียบเธอกับแสง แม้ไม่มีสี
แต่เธอก็สะท้อน ความจริงให้โลกนี้
ได้พบเห็นสิ่งดีๆ ว่างดงามเพียงใด
แต่เธอก็สะท้อน ความจริงให้โลกนี้
ได้พบเห็นสิ่งดีๆ ว่างดงามเพียงใด

เนื้อเพลง: ยิ่งมืดยิ่งเห็นดาว

ดิว พงศธร สุภิญโญ อัลบั้ม: Star Voice

 มีอยู่แล้ว แต่ก็ไม่เห็นเคยใส่ใจ
ในตอนที่มีใคร เห็นเธอแค่หางตา
เพิ่งเข้าใจในวันที่เสียใจ เสียทั้งน้ำตา
ไม่เหลือใครๆ เหมือนเคยมา คำนี้ไม่เป็นอุปมา แม้ว่าจะใช้คำว่า เหมือนก็ตาม
เป็นช่วงเวลาที่มืดมน

 

แต่กลับเป็นเธอที่เคียงข้างฉันยืนยันไม่ทิ้งไป
ก็เพิ่งเข้าใจในวันที่ทุกข์เกินทน

 

เธอ นั้นเป็นเสมือนดวงดาว
ที่คอยส่องแสงพร่างพราว
ชัดเจนสว่างไม่จางหายไป

 

ต้องรอ แสงไฟมืดมิดลงไป
ฉันจึงจะได้เข้าใจ ว่ายังเหลือใคร
ยิ่งมืดเท่าไร ยิ่งเห็นดวงดาวชัดเจน

 

ไม่เจ็บช้ำ ก็คงไม่ซึ้งคำปลอบใจ
ในวันที่ยืนไหว แขนใครจะสำคัญ
ไม่เหว่ว้า ก็คงไม่สนคนข้างๆ กัน
เพิ่งรู้ในวันที่ใจสั่น ว่าเธอเท่านั้นที่เป็นห่วง

 

ก็เธอคนเดียวที่เคียงข้างฉันยืนยันไม่ทิ้งไป
ก็เพิ่งเข้าใจในวันที่ทุกข์เกินทน

 

เธอ เพราะเธอเป็นเหมือนดวงดาว
ที่คอยส่องแสงพร่างพราว
ชัดเจนสว่างไม่จางหายไป

 

ต้องรอ แสงไฟมืดมิดลงไป
ฉันจึงจะได้เข้าใจ ว่ายังเหลือใคร
ยิ่งมืดเท่าไร ยิ่งเห็นดวงดาวชัดเจน

 

ต้องรอ แสงไฟมืดมิดลงไป
ฉันจึงจะได้เข้าใจ ว่ายังเหลือใคร
ยิ่งมืดเท่าไร ยิ่งเห็นดวงดาวชัดเจน

 

 

 

ตัวอย่างอื่น ๆ

• ปัญญาประดุจดังอาวุธ
• ไพเราะกังวานปานเสียงนกร้อง
• ท่าทางหล่อนราวกับนางพญา
• จมูกเหมือนลูกชมพู่
• ปากเธอเหมือนกระจับอ่อนๆ
• ตาเหมือนตามฤคมาศ
• ประดุจแก้วเกาทัณฑ์
• คิ้วก่งดังก่งเขาดีดฝ้าย
• สองเต้าห้อยตุงดังถุงตะเคียว
• ใบหูเหมือนทอดมันร้อนๆ
• ฟันเรียงสลอนเหมือนข้าวโพดพันธุ์ดี
• งามละม้ายคล้ายอูฐกะหลาป๋า
• สองแก้มกัลยาดังลูกยอ
• จมูกละม้ายคล้ายพร้าขอ .
• โคนเหี่ยวแห้งรวบเหมือนบวบต้ม

    

 

ขอขอบคุณข้อมูลจาก

• กลอนสัมผัสใจได้อย่างไร  ของ วาสนา บุญสม  สำนักพิมพ์ประกายแสง ๒๕๔๐ พิมพ์ครั้งที่ ๓
• ไทยกู๊ดวิวดอทคอม : ครููรัตนา ศรีมงคล โรงเรียนโสภณศิริราษฎร์
• ครูเพ็ญนภา แสงสระศรี อาจารย์โรงเรียนสาธิตแห่งมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์
• http://www.panyathai.or.th/wiki/index.php