บทร้องประกอบในพิธีทำขวัญนาค ตอนที่ 6 แหล่มัทรีสลบ

บทร้องประกอบ (ร้องแยก)

ในพิธีทำขวัญนาค

ตอนที่ 6 แหล่มัทรีสลบ

โดย ชำเลือง มณีวงษ์

ผู้มีผลงานดีเด่นเพลงพื้นบ้านรางวัลราชมงคลสรรเสริญ ปี 2547

           ในตอนที่ 6 ของบทร้องประกอบในพิธีทำขวัญนาค ผมขอนำเอาบทร้องที่เกี่ยวข้องกับเรื่องราวในพระพุทธศาสนาซึ่งอยู่ในเทศมหาชาติ มหาเวสสันดรชาดก กัณฑ์ที่ 9 กัณฑ์มัทรี จับตอนที่ “เมื่อพระนางมัทรีกลับถึงอาศรมไม่พบโอรส พระเวสสันดรได้กล่าวว่านางนอกใจ จึงออกเที่ยวหาโอรสและกลับมาสิ้นสติ (สลบไศล)ต่อเบื้องพระพักตร์ พระองค์ทรงตกพระทัยลืมตนว่าเป็นดาบสจึงทรงเข้าอุ้มพระนางมัทรีและทรงกันแสง เมื่อพระนางมัทรีฟื้นจึงถวายบังคมประทานโทษ” ดังความในบทร้องแหล่ มีว่า 

           

          

แหล่มัทรีสลบ

               ปางนรินทร์ปิ่นเรศ              องค์พระเวสสันดร

           เห็นมัทรีศรีสมร                      มานิ่งนอนหน้าศาลา

           พระทรงศักดิ์พระพักตร์ก็เผือด  ดังใครมาเชือดดวงชีวา

           เสียดายนุชสุดสุดา                 อนิจจาแสนเสียดาย

           สำคัญนาว่าแม่มัทรี                 เจ้ามาสิ้นชีวีลงวางวาย

           ประคองกรค่อยช้อนร่างกาย     มัทรีผู้สายสวาททรวง

           แล้วยกเศียรนางขึ้นมาวางบนตัก    แล้วผินพระพักตร์แม่พุ่มพวง

           งามดังดวงจันทร์บุหลันหลวง    แม่มาโรยร่วงให้เลื่อนลอย

               ว่าโอ้โอ๋... แม่มัทรี             ไม่มองหน้าพี่เลยยอดสร้อย

           จงเงยพักตรามองหน้าพี่หน่อย  หมอบชม้อยมาลอยเลือน

           นับแต่วันที่พี่บรรพชา              จะนับกันมาได้เจ็ดเดือน

           ไม่ได้แตะต้องกายแม่งามเหมือน   มัทรีแม่เพื่อนโพธิญาณ

           สงสารองค์ผู้ทรงยศ                โศกกำสรดน่าสงสาร

           พลางยกเศียรยุพาพาน            ประทับประทานบนพระเพลา

           สำออยเอื้อนว่าเพื่อนยาก         ตั้งแต่จากบุรีเหงา

           สถิตวงกตสิงขรเขา                ภูมิลำเนาแนวพนา

           มาทิ้งโฉมไว้แต่ชื่อ                พี่นี้หรืออยู่เอกา

           จะอ้างว้างหวาดผวา               เจ้าแก้วตามาจากไกล

           เจ้ามาตายในเขาวงกต            ทั้งลาภยศหามีไม่

           เจ้าสลบนิ่งไม่ติงไหว              นึกว่าตายแล้วแม่มัทรี

           จะทำอย่างไรกันเล่าญาติ         เงินสักบาทก็ไม่มี

           ที่จะทำศพให้แม่มัทรี              เงินไม่มีจนปัญญา

           คงต้องพึ่งญาติที่นั่งแถวนี้        คนใจดีคงมีนะท่านจ๋า

           สิบยี่สิบให้ท่านหยิบส่งมา        บอกบุญไปทั่วหน้าจะทำศพมัทรี

           ใครจะช่วยซื้อโลงทอง            เชิญพี่น้องที่ช่องทางนี้

           เขาว่าท่านนั้นใจดี                  ถ้ารางวัลมี...จะแหล่ให้ฟัง...

ที่มา  พิธีทำขวัญนาคและแหล่ต่าง ๆ. 2512.