หน้าแรก
สมาชิก
ครูแป๊ว กัลยาณี
สมุด
ศึกษาวรรณคดี สามั...
อุทาหรณ์การแตกสาม...
ครูแป๊ว กัลยาณี
กัลยาณี ถนอมแก้ว
สมุด
บันทึก
อนุทิน
ความเห็น
ติดต่อ
อุทาหรณ์การแตกสามัคคีของกษัตริย์ลิจฉวีแห่งเวสาลี
อุทาหรณ์การแตกสามัคคีของกษัตริย์ลิจฉวีแห่งเวสาลี
ในชมพูทวีปสมัยก่อนพุทธกาลเวสาลีเป็นเมืองที่มีความสำคัญเมืองหนึ่งโดยเป็นเมืองหลวงแห่งแคว้นวัชชีที่เจริญรุ่งเรืองมากแคว้นหนึ่งในบรรดา ๑๖ แคว้น แคว้นวัชชีมีการปกครองด้วยระบบสามัคคีธรรมหรือคณาธิปไตย ที่สามารถเรียกได้ว่าเป็นการปกครองแบบประชาธิปไตยระบบหนึ่ง คือไม่มีพระมหากษัตริย์เป็นประมุขทรงอำนาจสิทธิ์ขาด มีแต่ผู้เป็นประมุขแห่งรัฐซึ่งบริหารงานโดยความเห็นชอบจากรัฐสภา ซึ่งประกอบด้วยเหล่าสมาชิกจากเจ้าวงศ์ต่าง ๆ ซึ่งรวมเป็นคณะผู้ครองแคว้น ในคัมภีร์พระพุทธศาสนากล่าวว่าเจ้าวงศ์ต่าง ๆ มีถึง ๘ วงศ์ และในจำนวนนี้วงศ์เจ้าลิจฉวีแห่งเวสาลีเป็นวงศ์ที่มีอิทธิพลที่สุด
ในสมัยพุทธกาลกษัตริย์ลิจฉวีเสด็จไปเฝ้าพระพุทธองค์ พระพุทธองค์ทรงเตือนให้ไม่ประมาทอยู่เสมอ โดยทรงแสดงอปริหานิยธรรม ๗ ประการแก่เหล่ากษัตริย์ลิจฉวี อปริหานิยธรรม แปลว่า ธรรมอันไม่เป็นที่ตั้งแห่งความเสื่อม พระเจ้าอชาตศัตรูทรงลังเลพระทัยที่จะเปิดศึกกับกษัตริย์ลิจฉวี ทั้งนี้เหตุว่าพระองค์ได้ทรงทราบข่าวเกี่ยวกับกษัตริย์ลิจฉวีว่าทุกพระองค์ล้วนทรงตั้งมั่นในอปริหานิยธรรม
อปริหานิยธรรมธำรง ทั้งนั้นมั่นคง
มิโกรธมิก้าวร้าวฉาน
เพื่อธรรมดำเนินเจริญการณ์ ใช่เหตุแห่งหานิย์
เจ็ดข้อจะคัดจัดไข
หนึ่ง เมื่อมีราชกิจใด ปรึกษากันไป
บ่วายบ่หน่ายชุมนุม
สอง ย่อมพร้อมเลิกพร้อมประชุม พร้อมพรักพรรคคุม
ประกอบ ณ กิจควรทำ
สาม นั้นยึดมั่นในสัม มาจารีตจำ
ประพฤติมิตัดดัดแปลง
สี่ ใครเป็นใหญ่ได้แจง โอวาทศาสน์แสดง
ก็ยอมและน้อมบูชา
ห้า นั้นอันบุตรภริยา แห่งใครไป่ปรา
รภประทุษข่มเหง
หก ที่เจดีย์คนเกรง มิย่ำยำเยง
ก็เซ่นก็สรวงบวงพลี
เจ็ด พระอรหันต์อันมี ในรัฐวัชชี
ก็คุ้มก็ครองป้องกัน
สัปดพิธนิติคตินิรันดร์ สามัคคีธรรม์
ณราชย์นริศลิจฉวี
ธรรมที่ทำให้เจริญก้าวหน้าไม่ใช่เหตุแห่งความเสื่อม มี ๗ ประการดังต่อไปนี้
๑. เมื่อมีราชกิจใดก็ปรึกษากันไม่งดเว้นและเบื่อหน่ายที่จะเข้าร่วมประชุม
๒. เข้าประชุมและเลิกประชุมพร้อมกัน และพร้อมเพรียงกันประกอบกิจอันสมควร
๓. ยึดมั่นในความประพฤติอันถูกต้องตามแบบแผน
๔. เชื่อฟังและปฏิบัติตามโอวาทผู้ใหญ่
๕. ไม่ล่วงเกินบุตรภรรยาผู้อื่น
๖. เคารพในสถานที่ที่ผู้อื่นยกย่องนับถือ
๗. ให้ความอุปการะคุ้มครองพระอรหันต์ที่อยู่ในแคว้นวัช
กษัตริย์ลิจฉวีทุกพระองค์ต่างยึดมั่นในอปริหานิยธรรม เป็นเหตุให้เมืองเวสาลีเจริญรุ่งเรือง เข้มแข็ง แม้พระเจ้าอชาตศัตรูจะยกทัพมาทำสงครามด้วยหลายครั้งก็ไม่อาจเอาชนะได้ ภายหลังพุทธปรินิพพาน เมืองเวสาลีที่เคยรุ่งเรืองและเข้มแข็งกลับต้องตกไปอยู่ในอำนาจของพระเจ้าอชาตศัตรูแห่งแคว้นมคธ โดยเหตุแห่งการเสียเมืองแก่แคว้นมคธเพราะการแตกแยกความสามัคคีของกษัตริย์ลิจฉวีทำให้พระเจ้าอชาตศัตรูยกกองทัพเข้ายึดเมืองได้อย่างง่ายดาย เวสาลีจึงอยู่ภายใต้การปกครองของแคว้นมคธ มิได้อยู่ในฐานะเมืองหลวงแห่งแคว้นวัชชีอีกต่อไป
เขียนใน
GotoKnow
โดย
ครูแป๊ว กัลยาณี
ใน
ศึกษาวรรณคดี สามัคคีเภทคำฉันท์
คำสำคัญ (Tags):
#กษัตริย์ลิจฉวี
#อปริหานิยธรรม
#เมืองเวสาลี
#แคว้นวัชชี
#การแตกสามัคคี
หมายเลขบันทึก: 315457
เขียนเมื่อ 23 พฤศจิกายน 2009 13:18 น. (
)
แก้ไขเมื่อ 6 กันยายน 2013 21:56 น. (
)
สัญญาอนุญาต: ครีเอทีฟคอมมอนส์แบบ แสดงที่มา-ไม่ใช้เพื่อการค้า-อนุญาตแบบเดียวกัน
จำนวนที่อ่าน
จำนวนที่อ่าน:
ความเห็น (0)
ไม่มีความเห็น
ชื่อ
อีเมล
เนื้อหา
จัดเก็บข้อมูล
หน้าแรก
สมาชิก
ครูแป๊ว กัลยาณี
สมุด
ศึกษาวรรณคดี สามั...
อุทาหรณ์การแตกสาม...
พบปัญหาการใช้งานกรุณาแจ้ง LINE ID
@gotoknow
สงวนลิขสิทธิ์ © 2005-2023 บจก. ปิยะวัฒนา
และผู้เขียนเนื้อหาทุกท่าน
นโยบายความเป็นส่วนตัว (Privacy Policy)
ClassStart
ระบบจัดการการเรียนการสอนผ่านอินเทอร์เน็ต
ทั้งเว็บทั้งแอปใช้งานฟรี
ClassStart Books
โครงการหนังสือจากคลาสสตาร์ท