๙ สิงหาคม ๒๕๕๒ Biher
ในที่สุดคณะของเราก็เดินทางเข้าสู่เมืองราชคฤห์ เมืองที่ยิ่งใหญ่ในพุทธกาล มีความรุ่งเรืองทางการค้าในอดีตมีพ่อค้าจากต่างเมืองเดินทางมาค้าขายยังเมืองราชคฤห์เป็นจำนวนมาก สังเกตได้จากรอยเกวียนโบราณที่กดลึกลงไปในหิน ก่อนจะเข้าสู่เมือง คณะของเราได้ผ่านเส้นทางที่พุทธองค์เคยเสด็จโปรดพุทธบริษัทเมื่อครั้งพุทธกาล
ในที่สุดคณะของเราก็เดินทางมาถึงตโปทาราม ชมตะโปทาราม สถานที่อันเป็นต้นบัญญัติสิกขาบทให้พระภิกษุสรงน้ำได้ 15 วันต่อครั้งปัจจุบันเป็นบ่อน้ำศักดิ์สิทธิ์ ตโปทานทีหรือตโปทาราม เป็นวัดฮินดูที่คนทั่วโลกมุ่งไปดูแขกอาบน้ำ ที่เชื่อว่าเป็นน้ำศักดิ์สิทธิ์จากเขาเวภารบรรพต เป็นธารน้ำอุ่นที่เชื่อว่ารักษาโรคภัยไข้เจ็บได้ วิธีอาบแบ่งเป็นชั้นๆตามวรรณะสูงต่ำ พวกวรรณะพราหมณ์ได้อยู่ชั้นสูงสุด เป็นน้ำต้นน้ำที่ใสสะอาด ดื่ม อาบ ซักผ้าแล้วไหลลงไปให้ชนชั้นแพศย์ใช้ จากนั้นไหลลงไปให้วรรณะศูทรใช้ สุดท้ายที่วรรณะจัณฑาลที่ต้องใช้น้ำที่ดำปี๋สีขี้โคลนเต็มไปด้วยสิ่งปฏิกูลของพวกวรรณะที่สูงกว่า
ถ้าท่านในช่วงเทศกาลการแสวงบุญของชาวฮินดู จะเห็นภาพที่แทบจะไม่เชื่อสายตา คนจัณฑาลนับร้อยแออัดอยู่ในน้ำเน่าสีโคลน บ้างซักผ้าบ้างอาบน้ำอย่างไม่รังเกียจหรือมีความรู้สึกใดๆเชิงต่อต้าน แต่วันนี้ไม่ใช่เทศกาลแสวงบุญบ่อน้ำดังกล่าวจึงว่างเปล่าปราศจากผู้คน
ทุกครั้งที่ผู้เขียนมาที่นี้และเห็นพวกจัณฑาลอาบน้ำที่มีสีเหมือนกับโคลน ทำให้คำว่า “สิทธิมนุษย์ชน” ผุดขึ้นมาในหัวของผู้เขียนพร้อมกับคำว่าศักดิ์ศรีความเป็นคน แต่ถ้าไปบอกคนจัณฑาลเขาอาจไม่รู้ความหมาย มันเป็นประเพณีที่สืบทอดมานับหลายพันปี ลูกๆที่เกิดมาก็เห็นปู่ย่าตายายพ่อและแม่ล้วนทำอย่างนี้ หลายสงสัยว่า เขาเหล่านี้จะขึ้นไปอาบน้ำที่พวกวรรณะพราหมณ์ได้หรือไม่ คำตอบง่ายๆและสั้นๆว่า “ไม่” เพราะพวกเขาถูกคัดสรรและถูกกำหนดให้รับสภาพเช่นด้วยหลักความเชื่อทางศาสนาที่เคร่งครัด ไม่มีใครจะยกเลิกกฎที่เคร่งครัดนี้ได้ พวกเขาต้องยอมรับสภาพนี้ต่อไปจนกว่าจากโลกนี้ไป
คณะของเราเดินผ่านบ่อน้ำที่พวกจัณฑาลอาบน้ำ เพื่อไปยังชั้นของวรรณะพราหมณ์ ผู้ที่มาแสวงบุญยังสถานที่สำคัญแห่งนี้ก่อนที่ลงไปยังบ่อศักดิ์สิทธิ์ จะต้องถอดรองเท้าฝากไว้เจ้าหน้าที่ก่อน ผู้เขียนมาที่นี่บ่อย จึงอาสาเฝ้ารองเท้าให้กับคณะ พร้อมกับกำชับว่า เมื่อลงไปแล้ว ถ้ามีคนเอาน้ำมารดมือให้ปฏิเสธ เพราะอาจทำให้เกิดปัญหาได้
ผู้เขียนนั่งรอสักครู่ทุกคนก็ขึ้นมาพร้อมกับมีนักบวชถือเหยือกใส่น้ำจากบ่อศักดิ์สิทธิ์ หลายคนโดยตามมาเพื่อขอรดมือด้วยน้ำศักดิ์สิทธิ์เป็นการอำนวยพรให้แก่นักท่องเที่ยว พร้อมกับขอให้ช่วยทำบุญบริจาค คณะของเราก็เดินลงมาโดยไม่สนใจ หลายคนอาจมองดูว่าเหมือนเป็นการตระหนี่ ที่ไม่ยอมบริจาคเงิน ที่ไม่บริจาคเนื่องจากถ้าบริจาคคนหนึ่ง จะมีอีกหลายคนมาขอรับรับบริจาคจนสร้างรำคาญ
ในที่สุดคณะของเราก็กลับขึ้นรถเพื่อมุ่งหน้าสู่นาลันทาต่อไป ทุกคนรู้สึกดีใจที่มองเห็นหลังคาโบสถ์วัดไทยนาลันทาแต่ไกล นั่นหมายถึงการเดินทางของเราสิ้นสุดลงแล้ว
เมื่อรถจอดทุกคนก็มุ่งหน้าไปยังโต๊ะอาหารด้วยอาการหิวโหย บนโต๊ะมีอาหารที่แม่ครัวเตรียมไว้เรียบร้อยแล้วที่ลืมไม่ได้อีกอย่างหนึ่งคือปลากระป๋องที่กลายเป็นอาหารเลิศรสอีกอย่างหนึ่ง อานิลโซเฟอร์ใจดีเข้าครัวถอดไข่มาเพิ่ม ทำให้อาหารมื้อนี้กลายเป็นอาหารไทยมื้อสุดท้ายที่อร่อยที่สุด สำหรับการเดินทางมาอินเดียในครั้งนี้ ก่อนที่คณะของเราจะกลับเมืองไทยในพรุ่งนี้
น่าสงสารคนจัณฑาลเหล่านี้มาก ทำไมน้า ผู้นำประเทศถึงไม่มีนโยบายทั่จะเปลี่ยนแปลง ระบบแบ่งชั้นวรรณะ เปลี่ยนทีเถอะ สงสาร เป็นคน แต่เหมือนไม่ใช่ เขาไม่รู้สึกอายแขกเหลื่อที่มาเยี่ยมบ้างหรือไง ประเทศบูญแท้ๆ เฮ้อ??????
หลายคนคิดแบบบัว ว่าเขาคงเป็นทุกข์ แต่จริงแล้วไม่
ทุกคนยอมรับสภาพที่ตัวเองเกิดในวรรณะนั้นๆ
คนไทยมักคิดไปเองว่าเขาคงทุกข์มากที่เกิดมาเป็นจัณฑาล