ฐานการเรียนรู้บ้านหนองขมาร อำเภอคูเมือง
จังหวัดบุรีรัมย์
เลี้ยงวัวให้ปลูกหญ้า เลี้ยงปลาให้ปลูกยอ
ป่วยไข้ไปพึ่งหมอ ความรู้ไม่พอต้องหมั่นเรียน
เลี้ยงวัวมีคนนิยมเลี้ยงอยู่ทั่วไป
คนส่วนใหญ่ เกษตรกรส่วนมาก
คิดว่าการเลี้ยงวัวเป็นงานที่จะทำให้มีรายได้ดี มีฐานะดีขึ้นได้แน่นอน
เพราะ
1.
เป็นการออมทรัพย์ที่ดีที่สุด
ลงทุนครั้งแรกครั้งเดียว
อาหารวัวไม่ต้องซื้ออีก
เหมือนสัตว์อื่น
2. วัวกินหญ้าและใบไม้
ส่วนใหญ่เลี้ยงในทำเลสาธารณะ
แต่ปัจจุบันทำเลเลี้ยงสัตว์ถูกบุกรุก
จึงไม่ค่อยมีที่เลี้ยง
เพื่อให้การเลี้ยงวัวได้ดีควรมีที่ปลูกหญ้าอย่างน้อยหนึ่งงาน
หญ้าที่ควรปลูกในที่ดอนคือหญ้ากินนีสีม่วง
ถ้าเป็นที่ลุ่มควรปลูกหญ้าแพงโคลา
แต่ทั้งนี้ต้องมีน้ำให้ความชุ่มชื้นอยู่เสมอจึงจะปลูกหญ้าได้
และควรปลูกไม้ยืนต้นที่วัวสามารถกินได้ด้วย
3. วัวหนึ่งตัวให้มูลเป็นปุ๋ยวันละ 5-10 กก.
ถ้าปลูกผักสวนครัว วัวหนึ่งตัวก็พอที่จะ
ทำการปลูกผักกินเองได้อย่างสบาย
แต่ถ้าต้องการปลูกหญ้าหนึ่งไร่ด้วย
ควรเลี้ยงวัวอย่างน้อยสามตัว
ทำปุ๋ยน้ำหรือปุ๋ยชีวภาพก็ได้
4. วัวขุนพันธุ์ดีหน่อยลูกผสมชาโรเล่
อายุหนึ่งขวบ ราคาประมาณ 15,000 บาท นำมาขุน 3-5 เดือน ขายได้ประมาณ
30,000-40,000 บาท
มีกำไรประมาณหนึ่งเท่าของต้นทุนที่ซื้อ
ถ้าเลี้ยง 5 ตัว
ก็จะมีรายได้สุทธิประมาณ 30,000-40,000 บาท
ในระยะ 3-5 เดือน
5. ถ้าเป็นวัวซาฮิวาล
ก็จะได้นมเป็นของแถมวันละประมาณ 5
ลิตรต่อหนึ่งตัว
นมห้าลิตรเพียงพอที่จะใช้กินเองในครัวเรือน
ทำให้คนในครอบครัวมีสุขภาพดี
สมองดีและร่างกายเจริญเติบโตเหมือนชาวยุโรปและอเมริกา
เราควรสนับสนุนส่งเสริมให้เยาวชนได้ดื่มนม
6. วัวเป็นสัตว์รักเจ้าของ
ถ้าเรารักมันมันจะเคล้าเคลียเจ้าของ มันจะเบียดเสียดเข้าหา
เจ้าของถ้ามีตัวอื่นมาใกล้เจ้าของแทนมัน
เราเกิดความสุขเมื่อเราได้เลี้ยงมัน ส่วนคนเลี้ยงปลาควรปลูกยอนั้น
เพราะยอเป็นพืชสมุนไพรที่มีประโยชน์มากชนิดหนึ่ง เพราะมีธาตุเหล็กเป็นจำนวนมาก
สามารถนำมาแปรรูปหรือใช้ประโยชน์หลายทาง เช่น
1. ทำส้มตำลูกยอ
โดยผสมกับมะละกอหรือถั่วหรือส้มตำพืชอื่น เช่น
สับปะรด กล้วย ก็ได้รสอร่อยดี
2. ใบใช้เป็นผักหรือห่อหมกก็ได้
ใบอ่อนทำห่อหมกให้รสอร่อยไปอีกแบบหนึ่ง
แก้เนื้อปลาที่มีกลิ่นคาวได้ด้วย
3.
ทั้งใบและลูกยอ นำมาบดเป็นอาหารสัตว์ได้ดี
จะเลี้ยงไก่ เลี้ยงหมู เลี้ยงปลา หรือเลี้ยงเป็ด
ยอบดนำมาผสมด้วยจะทำให้ลดค่าใช้จ่ายได้ดีมาก
4.
ลูกยอสุก ปลาแรด ปลาจะละเม็ดน้ำจืด
หรือปลากินพืชทั้งหลายชอบกิน โดยเฉพาะ
ปลาแรด
เมื่อเราเลี้ยงด้วยลูกยอสุกติดต่อกันประมาณสองเดือนขึ้นไป
เนื้อปลาแรดจะเปลี่ยนไป
เนื้อปลาจะมีสีเหลือง เนื้อปนมัน
เมื่อต้มจะมีน้ำมันลอยเหนือน้ำต้มหนา
เมื่อเรานำมาปรุงเป็นอาหารจะทำให้รสอร่อยมาก
จะมีกลิ่นหอมชวนรับประทานมากกว่าปลาชนิดอื่น
ในจำนวนปลาเลี้ยงทั้งหมดจะสู้ปลาแรดไม่ได้ ถ้าเราปลูกยอสัก
10 ต้น เลี้ยงปลาแรดประมาณ
50 ตัว
จะไม่ต้องซื้อหัวอาหารหรือหาอาหารให้มันยากเลย
ลูกยอสุกเมื่อเราให้ปลากินแล้ว มันจะถ่ายมูลออกมา
เมล็ดยอก็จะลอยอยู่เหนือน้ำ เราตักเอามาเพาะ
เมล็ดจะมีความงอกเพิ่มขึ้นมากกว่าสองเท่าของการนำมาเพาะเลย
การงอกนี้เราสามารถนำมาเพาะลูกยอปลูกหรือจำหน่ายได้ดีมาก
จะทำให้เรามีรายได้เพิ่มขึ้นอีกทางหนึ่งด้วย
(นายอุ่น นิกรรัมย์)
หัวหน้าฐานหนองขมาร
อำเภอคูเมือง
เป็นความรู้ที่ยอดเยี่ยมมากครับ เล่าอย่างนี้ทุกอาทิตย์ได้ไหมครับ
วิจารณ์ พานิช