28.ต่อจากฉบับที่เเล้ว ..สรุปบทเรียนการนำแนวคิดมิติจิตวิญญาณลงพื้นที่สู่ bereavement care
ต่อจากฉบบับที่เเล้ว......หลังจากที่ท่านอาจารย์สุรชัย สรุปบทเรียนเรื่องเเนวคิดมิติจิตวิญญาณที่ฉันได้เล่าไปในเบื้องต้นโดยที่อาจารย์ก็นำเรื่องเล่าที่ชี้ให้เห็นถึงคนที่อยู่ในสภาวะเจ็บป่วยเปรียบเหมือนคนที่ขาดซึ่งจิตวิญญาณ ขาดพลังในการที่จะดำเนินชีวิต เพราะฉะนั้นเราทีมสุขภาพมีหน้าที่อะไร..อาจารย์หันมาทางฉัน ฉันจึงสรุปปิดท้ายว่าหน้าที่ของเราคือเติมเต็มจิตวิญญาณให้เขา เติมพลังให้เขา
พอวางฐานในเรื่องเเนวคิดมิติจิตวิญาณเรียบร้อยเเล้วและมั่นใจว่าผู้ฟังเริ่มมองเห็นเเละเข้าใจ concept แล้ว อาจารยสุรชัย จึงปูทางต่อเพื่อให้พี่น้อง SHA เตรียมตั้งรับว่าเรื่องที่จะเล่าต่อไป จะเป็นเรื่องเศร้าเพราะเราจะตามไปดูการดูแลเพื่อให้พ้นผ่านระยะเศร้าโศกจากการสูญเสียซึ่งจะเป็นตัวอย่างที่ชัดเจนที่เป็นการดูเเลด้วยจิตวิญญาณ
ถ่ายภาพคู่กับท่านอาจารย์สุรชัย วิทยากรคู่สะท้านโลก (เเม่ต้อยตั้งให้ เขินนน จังเลย)
ฉันทบทวนความหมายของ grief , bereavement และ bereavement care ให้กับพี่น้อง SHAได้เรียนรู้ไปพร้อมกัน
grief หมายถึง ความเศร้า ความเจ็บปวดที่เกิดจากการสูญเสีย
Bereavement หมายถึงกระบวนการผ่านการเศร้าโศกหรือกระบวนการซ่อมแซมบาดแผลแห่งความพลัดพราก
Bereavement Care หมายถึง: การช่วยเหลือเพื่อให้ผ่านพ้นความเศร้าโศก
เมื่อมีสูญเสีย( loss) ก็จะต้องมี grief ตามมา ถ้าไม่ grief ถือว่าผิดปกติเนื่องจากอยู่ในพื้นที่การดูแลผู้ป่วยเด็กระยะสุดท้ายเวลาที่ไปพูดที่ไหนฉันมักจะยกตัวอย่าง ว่าหากเด็กน้อยคนหนึ่งมีโอกาสได้กล่าวคำอำลาต่อเราทีมการดูแล ประโยคสั่งลาสุดท้ายที่เด็กน้อยคนนั้นอยากจะพูด ฉันเชื่อว่าเขาคงอยากบอกเราพูดกับเราว่า ถ้าหนูจากไป ช่วยดูแลใจพ่อเเม่หนูด้วย การดูแลจึงไม่ได้สิ้นสุดลงเมื่อเด็กตายหรือคนไข้ตาย คนที่อยู่ข้างหลังต้องได้รับการดูแลต่อเนื่อง เวลาที่เราดูหนัง พระเอกตายหนังก็จบ เเต่ถ้าเป็นระบบดูแลผู้ป่วยระยะสุดท้าย Bereavement care คือหนังตอนจบเพราะฉะนั้นเป้าหมายของBereavement care ก็คือ
1.เพื่อให้ครอบครัวและคนที่อยู่ข้างหลังเข้าใจธรรมชาติของความเศร้าโศกและปฏิกิริยาที่เกิดขึ้น
2. เพื่อให้ความมั่นใจเเก่ผู้เศร้าโศกว่าเป็นกระบวนการอันปกติ
3. เพื่อให้เข้าใจอุปสรรคที่อาจพบหลังสูญเสียและวิธีการจัดการ
4. ช่วยเหลือในการหาวิธีการเผชิญกับความเศร้าโศกได้อย่างเหมาะสม
5. เพื่อเปลี่ยนผ่านไปสู่การยอมรับความเป็นจริง
การที่จะไปให้ถึงเป้าหมายของการดูแลพยาบาลเเละทีมการดูแลรักษาเราก็ต้องทราบเเละมีความรู้ในเรื่อง กระบวนการความเศร้าโศก ( grief process) จำง่ายๆการดำเนินไปของกระบวนการความเศร้าโศกต้องผ่านการไต่บันได 4 ขั้นดังนี้นะคะ
1. บันไดของความงุนงง shock ยากที่จะยอมรับ
2. บันไดขั้นนี้เป็นความโหยหาอยากได้คืน
3. บันไดเเห่งการเสียสมดุลย์ สิ้นหวัง
4. บันไดขั้นนี้เริ่มดี สามารถปรับตัวเข้าสู่สภาวะปกติ เเละดำเนินชีวิตโดยปราศจากผู้จากไปได้ ทั้ง4 ขั้นนี้จะต้องดำเนินไปอย่างต่อเนื่องไมค้างอยู่ที่ขั้นใด
ขั้นหนึ่ง
บรรยากาศบนเวทีกับท่านอาจารย์สุรชัย
จากนั้นฉันจึงเล่าความเป็นมาของ Bereavement care program ที่เกิดขึ้นอย่างเป็นรูปธรรมของทีมนำทางคลินิกกุมารเวชกรรม ว่าเกิดขึ้นจากที่เราพัฒนาโครงการพัฒนาการดูแลผู้ป่วยเด็กระยะสุดท้ายโรงพยาบาลศรีนครินทร์ ที่มีท่านอาจารย์ พญ.ศรีเวียง ไพโรจน์กุลเป็นประธาน
และเราทำงานเป็นทีมสหสาขาวิชาชีพ ประกอบไปด้วย เเพทย์ Primary physician ( ongcologist) คือท่านอาจารย์สุรพล เวียงนนท์ ที่เป็น key หลักและเรา Fogus ในเด็กมะเร็ง มี Nurse co- ordinator คือ คุณเกศนี บุณยวัฒนางกุล มีครูโครงการ มีนักสังคมสงเคราะห์ นักกายภาพบำบัด เภสัชกร case managerตัวเองจะอยู่ในส่วนของ ward nurse เเละทำหน้าที่ Bereavement co- ordinator
โปรเเกรมเเรกที่ทำคือ โครงการจดหมายคลายทุกข์ กำลังใจเเด่น้อง ซึ่งริเริ่มขึ้นโดยการเขียนจดหมายถึงครอบครัว ครอบครัวผู้ป่วยเด็กที่เสียชีวิตเป็น 1ใน 4 กลุ่มเป้าหมายที่เขียนถึง หลังจากมีโครงการจดหมายก็ทำให้เราเห็นความทุกข์ยากของครอบครัวที่สูญเสียซึ่งเกิดเป็นเเรงบันดาลใจที่ทีมได้สานต่อ และเกิด Bereavement care program อีกหลายโปรเเกรมจึงเกิดขึ้นตามมาของทีมนำของเราได้แก่
1. โครงการภาพประทับใจ
2. beravement risk assessment
3. ไปร่วมงานศพ
4. เเจกคู่มือปฏิบัติตัวปฏิบัติใจเพื่อรับมือกับความเศร้าโศกจากการสูญเสีย
5. โครงการรำลึกถึงน้องผู้จากไป memorial service
6. ติดตามให้การดูแลและให้คำปรึกษาทางโทรศัพท์ 1 ปี
7. โครงการในอนาคตคือ เยี่ยมบ้าน
จบตรงนี้ฉันจึงขอยกกรณีตัวอย่างครอบครัวสูญเสียครอบครัวหนึ่งที่ต้องสูญเสียหลานรักไปด้วยวัยเพียง 9 ขวบ เเละคุณตา suffer ที่สุดเเกร้องไห้คร่ำครวญถึงหลานเเละถ่ายทอดออกมาเป็นบทกลอนที่เรียกว่ากลอนลำ ครอบครัวนี้เราอยากชี้ให้เห็นถึงกระบวนการที่ทีมเราได้เข้าไปให้การช่วยเหลือ bereavement care เราเข้าตั้งเเต่ breaking bad news เรามอบภาพประทับใจไว้ให้เป็นความทรงจำเเด่ครอบครัว งานศพทีมได้ไปร่วม และ หลังจากนั้นก็ติดตามเขียนจดหมาย ส่งการ์ดเเสดงความเสียใจ ประเมินความสามารถในการปรับตัว ส่งคู่มือดูแลใจ นัดครอบครัวมาทำกลุ่ม เพื่อนช่วยเพื่อน และติดตามดูแลต่อเนื่องจนกว่าจะครบ 1 ปี จึงถือเป็นอีกหนึ่ง ความสำเร็จของ bereavement care ของทีมเรา...................
ก่อนดูท่านอาจารย์สุรชัยบอกพี่น้อง SHA เตรียมกระดาษทิชชูไว้ให้ดี มองลงไปจากเวทีก็เห็นหลายท่านเตรียมหาจริงๆ สุดท้ายก็เป็นไปตามที่คิด หลายท่านต้องเสียน้ำตาให้กับ เรื่องราวที่ฉันได้เล่าผ่าน slide multivision ขอขอบคุณทีมนำทางคลินิกกุมารเวชกรรม
-
รศ.อรุณี เจตศรีสุภาพ หัวหน้าภาควิชากุมารเวชศาสตร์
-
รศ.ศรีเวียง ไพโรจน์กุล ประธานโครงการพัฒนาระบบการดูแลผู้ป่วยเด็กระยะสุดท้าย รพ. ศรีนครินท์
-
รศ.สุรพล เวียงนนท์ ประธานทีมนำทางคลินิกกุมารเวชกรรม ( Oncologist )
-
รศ.พัชรี คำวิลัยศักดิ์ ( Oncologist )
-
นางสาวชูศรี คูชัยสิทธิ์ หัวหน้างานบริการพยาบาล
-
นางสุชีลา เกษตรเวทิน ผู้ตรวจการเเผนกการพยาบาลกุมารเวชกรรม
-
นางสาวสุดารัตน์ สุภาพงษ์ หัวหน้าหอผู้ป่วยเด็ก 3ง
-
นางสาวเกศนี บุณยวัฒนางกุล Nurse co-ordinator โครงการดูแลผู้ป่วยเด็กระยะสุดท้าย
-
นางไพพร ศรีประย่า พยาบาล case manager
-
นางศิริพร นานอก ครูโครงการเพื่อคุณภาพชีวิตเด็กป่วยโรงพยาบาลศรีนครินทร์
-
นายภูริทัศน์ คู่ชัยภูมิ นักสังคมสงเคราะห์
น้องเหมียว งานเวชนิทัศน์ ที่กรุณาสร้างสรรค์ multimedia อุตส่าห์มาทำให้ในวันหยุด สุดท้ายขอขอบคุณครอบครัวน้องนิ้ง (ครอบครัวเยาะสูงเนิน) ที่เปิดโอกาสให้เราได้ทำสิ่งดีๆเเละร่วมเรียนรู้ไปพร้อมกับครอบครัว
จบเเล้วค่ะ
เจอกันอีกครั้งวันที่ 25 มิ.ย. 52 ที่เชียงใหม่ค่ะ....
ความเห็น (17)
แวะมาเรียนรู้ค่ะ
พี่กุ้งจ๋า อิอิ
เดี๋ยวมีคนมาแซว ว่าสั้นอีกนะคะ อิอิ
ถ้าเติมจิตวิญญาณให้ผู้ป่วยได้ มหา ก็ขอเติมให้
สวัสดีครับ กุ้งนาง เป็นจิตรวิญญาณที่ผ่านประสบการณ์ตรงจึงถ่ายทอดออกมาเป็นธรรมชาติ
ขอบคุณทีมชงชา ที่นำทางความคิดในมิติของจิตรวิญญาณครับ
สวัสดีค่ะน้องกุ้ง
สุดยอดเลยค่ะ
วิทยากร สะท้านโลกของแม่ต้อย...
ขอใหโชคดี...ในเส้นทางที่ตั้งใจไว้
แวะมาเยี่ยมคะ...พี่NU19คะ
ขอบคุณค่ะค่ณ berger ยินดีค่ะ
พอลล่า วันนี้ไม่มีใครมาเเซว อิอิ บันทึกเสร็จเเล้วเย
เจอกันวันที่ 24 นะจ๊ะที่เชียงใหม่เจ้า
ขอบคุณลุงมหาที่มาเเวะเยี่ยม
ใช่แล้วค่ะลุงเวลาที่เราไปพูดที่ไหนหากเราได้ลงมือทำกับมือเรามักจะถ่ายทอดให้ผู้ฟัง ฟังได้ค่อนข้างชัดเจน การที่กุ้งนางได้มีโอกาสได้อยู่ตรงจุดให้การช่วยเหลือผู้ป่วยระยะสุดท้าย จึงถือว่าเราได้พัฒนาระดับจิตวิญญาณของเราให้สูงขึ้น ไปพร้อมๆกับการดูแลผู้ป่วย มิติจิตวิญญาณเป็นมิติขององค์รวมที่มีความจำเป็น มีความสำคัญ เเละต้องการที่สุดของตัวผู้ป่วยเด็กและครอบครัว ในระยะสุดท้าย เเต่ไม่ใช่ว่ากลุ่มอื่นจะไม่สำคัญสำคัญเหมือนกันเเต่มากที่สุดคือผุ้ป่วยระยะสุดท้าย เราจึงเรียนรู้การดูแลในมิติวิญญาณได้จากบทเรียนที่เราไดให้การดูแลผู้ป่วยระยะสุดท้าย ค่ะ
ขอบคุณค่ะพี่เเดง ยังต้องบอกว่าเป็น้องใหม่ไต่ดาวอยู่ เกรงใจเเม่ต้อยและอาจารย์สุรชัย ที่ให้ตำเเหน่งวิทยากรสะท้านโลกนี้มา
เเต่ก็ขอบคุณค่ะ
สวัสดีคะ
แม่ต้อยตั้งใจให้น้องแดงเป็นวิทยากรสะเทือนโลกันต์ อีกคนนะคะ
ดีไหมคะ เพราะว่าน้องแดงมีเรื่องราวดีดี มากมายเช่นกันคะ
พี่เกศก็สุดยอดนะคะเเม่ต้อย กุ้ง พี่เเดง พี่เกศ เราอยู่ในทีมเดียวกันค่ะ
พี่เกศเป็นเหมือนครูคนหนึ่งของกุ้งเลยค่ะเราทำงานประสานกัน พี่เกศเป็น Nurse co- ordinator เก่งทุกอย่างบรรยายทีคนฟังก็น้าตาไหลเช่นกันค่ะ ความสามารถเกินบรรยายค่ะ ถ้าไปทั้งทีม พี่เกศจะชัดเจนและลงลึกมากๆ เรื่อง psychosocial support กุ้งก็จะรับผิดชอบ spiritual care และ bereavement care
ขอบคุณค่ะพี่เกศ
ขอบคุณมากคะ
ในความเห็นพี่กุ้ง
แพทย์ควรมีบทบาทอย่างไรใน Bereavement care คะ