ช่องปากเป็นแผล...ใครว่าไม่สำคัญ


Mucositis in chemotherapy patients

ช่องปากเป็นแผล...ใครว่าไม่สำคัญ

ยาเคมีบำบัด มีผลทำให้เยื่อบุช่องปากในผู้ป่วยมะเร็งที่ได้รับยาเคมีบำบัดเป็นแผล เราเห็นความเจ็บปวดและความทุกข์ทรมานของคนไข้ เราจึงสร้างแนวทางปฏิบัติ  เพื่อป้องกันไม่ให้ช่องปากเป็นแผล เราใช้เวลาในการสร้างแนวปฏิบัติอยู่นาน  พูดคุยกันหลายรอบ จนเสร็จเรียบร้อย

เราจึงหาแนวทางเพื่อสู่การปฏิบัติจริงในหอผู้ป่วย วิธีการปฏิบัติหลักใหญ่ๆ คือ การให้บ้านปากด้วยน้ำเกลือ  ทาวาสลิน อมน้ำแข็งพวกเรา ช่วยกันหาวิธีดูแลช่องปากผู้ป่วยที่ได้รับยาเคมีบำบัด

น้องหลายคนเสนอแนะว่า เราน่าจะหาตลับใส่วาสลินให้สวยๆ ไว้แจกให้คนไข้ ไว้ทาริมฝีปาก  

แผ่นพับ การดูแลช่องปาก ไว้ให้คนไข้อ่านค่ะ

เราจึงมอบหมายให้น้องผู้ช่วยพยาบาลไปหาซื้อตลับใส่วาสลิน และเตรียมกระติกน้ำแข็งให้คนไข้และน้ำเกลือไว้ให้คนไข้บ้วนปาก 

 

เราจึงนำเรื่องราวต่างๆมาคุยกัน เพื่อหาวิธีนำโครงการนี้ไปใช้กับคนไข้ ของเรา

ก่อนอื่นดิฉันกล่าวนำเรื่อง งานวิจัยเกี่ยวกับช่องปากอักเสบและแนวทางป้องกันและแก้ไข 

 

 

หลังจากนั้นน้องอิ๋วผู้ร่วมโครงการ

เสนอวิธีการนำโครงการไปปฏิบัติ

 

 

อิ๋ว..อย่าเครียดนะ
อิ๋ว..หายเครียดแล้วค่ะ
น้องๆทุกคนเห็นตรงกันว่า การดูแลช่องปากคนไข้ไม่ให้มีแผลเป็นสิ่งที่ดี และเป็นสิ่งที่ต้องรีบทำ

ช่องปากเป็นแผล  ใครว่าไม่สำคัญ

พรุ่งนี้......เราจะนำโครงการนี้ไปแลกเปลี่ยนเรียนรู้กับท่านหัวหน้าพยาบาล  หัวหน้าตึกและผู้สนใจ ในการ KM _EBP เพื่อหาแนวทางการปฏิบัติการพยาบาล สู่สิ่งที่ดีที่สุดสำหรับผู้มาใช้บริการกับเราค่ะ

....................................................................................................

การดูแลช่องปาก เพื่อป้องกันช่องปากอักเสบ

ในผู้ป่วยที่ได้รับยาเคมีบำบัด

 

ช่องปากอักเสบจากการได้รับยาเคมีบำบัด

เป็นการเปลี่ยนแปลงของเยื่อบุในช่องปาก เมื่อได้รับยาเคมีบำบัด จะมีการบวมแดงและแผล ทำให้ปวดแสบร้อนในช่องปากปากแห้ง การรับรสและการรับประทานอาหารเปลี่ยนแปลง  มีโอกาสติดเชื้อในช่องปากและทั้งระบบของร่างกาย   

 

การตรวจประเมินช่องปาก

ท่านควรตรวจดูช่องปากอย่างสม่ำเสมอ เพื่อจะได้ปฏิบัติตัวเพื่อป้องกันการเกิดแผลในช่องปาก ได้ถูกต้อง

 

ระดับของการเกิดช่องปากอักเสบ

เกรด 0    เยื่อบุช่องปาก ปกติ ไม่มีแผล

 เกรด 1   เยื่อบุช่องปาก เริ่มมีสีแดงบวม เป็นแผล เริ่มเจ็บในช่องปากเล็กน้อย   

เกรด 2   เยื่อบุช่องปาก มีสีแดง มีแผลและปวด แต่รับประทานอาหารธรรมดา   หรืออาหารอ่อนได้  

เกรด 3   เยื่อบุช่องปาก มีสีแดงบวม มีแผลและปวด รับประทานอาหารเหลวได้

เกรด 4   เยื่อบุช่องปากอักเสบรุนแรง ไม่สามารถรับประทานอาหารได้

                ต้องให้อาหารทางสายยางหรือทางหลอดเลือดดำแทน

 

ารูแลช่องปากเมื่อท่านได้รับยาเคมีบำบัด 

การดูแลช่องปาก..กรณียังไม่มีแผลในช่องปาก

1. การแปรงฟันอย่างถูกวิธี ใช้แปรงที่มีขนแปรงอ่อนนุ่ม โดยการแปรงฟันทำมุม  

    45 องศา   กับเหงือกและฟัน โดยเริ่มที่โคนฟันก่อน

2.   ควรใช้ยาสีฟันผสมฟลูออไรด์

3.  บ้วนปากด้วยน้ำเปล่าหรือน้ำเกลือหลังแปรงฟัน หลังอาหารและก่อนนอน

4.   ไม่ควรใช้น้ำยาบ้วนปากที่มีแอลกอฮอล์ผสม

5.    ถ้ามีฟันปลอม  ควรถอดทำความสะอาดทุกครั้ง  หลังรับประทานอาหาร

6.    ทาริมฝีปากด้วยวาสลีน

7.   ควรรับประทานอาหารประเภท ปลา นม ไข่ ที่อ่อนนุ่ม  ไม่เผ็ด  

8.   ดื่มน้ำมากกว่า 2 ลิตรต่อวัน

9.   กรณีให้ยาเคมีบำบัดที่มีผลทำให้ช่องปากอักเสบ

       อมน้ำแข็ง ทุก 2 ชั่วโมง นานครั้งละ 5 นาที

10.  ตรวจดูช่องปาก วันละ 1 ครั้ง

 

ารดูแล..กรณีที่ช่องปากอักเสบระดับ 1-2

1.  ให้ดูแลเหมือนการดูแลช่องปากปกติ 

2.   บ้วนปากด้วยน้ำเกลือทุก 2 ชั่วโมง และ

3.   รับประทานอาหารอ่อนหรืออาหารเหลว

4.  อมน้ำแข็ง เพื่อบรรเทาอาการปวดในช่องปากทุก 2 ชั่วโมง นานครั้งละ 5 นาที

5.  ตรวจดูช่องปาก วันละ 2 ครั้ง

 

ารดูแล..กรณีที่ช่องปากอักเสบระดับ 3-4

1.   ให้ดูแลช่องปากเหมือนการดูแลช่องปากปกติ  และระดับ 1-2

2.   ใช้ผ้าสะอาดนุ่มชุบน้ำเกลือพันนิ้วมือ  เช็ดในช่องปาก 

     แทนการแปรงฟัน ห้ามใช้ไหมขัดฟัน 

3.  บ้วนปากด้วยน้ำเกลือทุก 1-2 ชั่วโมง และทาริมฝีปากด้วยวาสลิน

4.  อมน้ำแข็ง เพื่อบรรเทาอาการปวดในช่องปากทุก 2 ชั่วโมง ครั้งละ 5 นาที

5.  ใช้ยาตามแผนการรักษาของแพทย์ เช่น ไซโลเครนวิสคัส   อมกลั้วปาก

     และคอก่อนรับประทานอาหาร  และให้ยาต้านเชื้อราและต้านจุลินทรีย์

6.  ประเมินช่องปากวันละ 3 ครั้ง

 

ารดูแลช่องปากเมื่อกลับบ้าน

1.   ท่านควรประเมินช่องปากตนเอง วันละ 1 ครั้ง

2.   ปฏิบัติตัวเพื่อป้องกันและบรรเทาอาการช่องปากอักเสบ

    ตามคู่มือการปฏิบัติตัวเพื่อป้องกันและบรรเทาอาการช่องปากอักเสบ

3. ถ้าท่านมีปัญหา สามารถโทรศัพท์ถามพยาบาลได้

   ที่หอผู้ป่วยเคมีบำบัด 5จ   โทร 043363468  

 

จัดทำโดย                   อุบล  จ๋วงพานิช(APN) มีนา วงษ์หนองแล้ง (RN)

                                 สุกัญญา  จันหีบ(RN) รัตยา คูรศิริกุล(PN)

                                 หอผู้ป่วยเคมีบำบัด 5จ   โรงพยาบาลศรีนครินทร์                 

 ...................................................................................................................

อุบล จ๋วงพานิช
19 มีนาคม 2552 20.30น.

 

 

 

คำสำคัญ (Tags): #cnpg#ebp#apn#mucositis
หมายเลขบันทึก: 249568เขียนเมื่อ 19 มีนาคม 2009 20:31 น. ()แก้ไขเมื่อ 23 มิถุนายน 2012 19:28 น. ()สัญญาอนุญาต: ครีเอทีฟคอมมอนส์แบบ แสดงที่มา-ไม่ใช้เพื่อการค้า-อนุญาตแบบเดียวกันจำนวนที่อ่านจำนวนที่อ่าน:


ความเห็น (20)

สวัสดีค่ะ พี่แก้ว..... แวะมาให้กำลังพี่สาวคนสวยใจงามและพยาบาลทุกท่านค่ะ

 น้องพอลล่า♥.paula ที่ปรึกษาตัวน้อย✿

เคยมีแผลในปากไหม ถ้าไม่อยากเป็นแผล  เราป้องกันง่าย คือ บ้วนปากด้วยน้ำเกลือค่ะ

สวัสดีคะพี่แก้ว

สำคัญนะคะปากเป็นแผล แล้วทานอะไรไม่ได้

ช่องปากเป็นแผลทรมานด้วยคะ

น้อง ๆพี่แก้วน่ารักนะคะ

เห็นรอยยิ้มของคนทำงานแล้วชื่นใจจังครับ...

บรรยากาศกันเรียบง่ายและแสนงามของการพูดคุยแบบเป็นกันเอง, เป็นกลไกอันสำคัญยิ่งของวัฒนธรรมองค์กร...

ผมชื่นชม..ครับ

มาดูพยาบาลทำงานกันครับ...

ขอบคุณครับผม...

  • เมื่อก่อนครูแจ๋วจะมีแผลในปากบ่อยมาก
  • ระยะหลัง ๆ ดีขึ้นค่ะไม่ค่อยเป็น
  • ถ้ารู้สึกมีเม็ดขึ้น เจ็บ ๆ จะรีบไปเก็บฮว่านง๊อกมาเคี้ยว ๆ และใช้ลิ้นดุนให้ใบว่านที่เคี้ยวแล้วไปปิดบริเวณที่รู้สึกเจ็บ ๆ นั้น
  • อาการก็จะหายไปเลย ไม่เกิดแผล ที่เราเรียกว่าแผลร้อนใน
  • ครูแจ๋วก็ไม่รู้ว่าเป็นการกระทำที่ถูกต้องหรือเปล่า แต่เมื่อมันหาย ก็ดีใจ เพราะแผลในปากมันทรมานนะคะ
  • เล่าสู่กันฟังค่ะ

ไก่ ประกาย~natachoei ที่~natadee

พี่แก้ว ปากเป็นแผลบ่อยมาก  โดยเฉพาะเวลาเดินทาง ดื่มน้ำน้อย แล้วเราทานอาหารเผ็ดๆ เป็นแผลในปากแน่นอน

การดูแลช่องปากปกติ

1. แนะนำการดูแลสุขภาพช่องปาก

2. การแปรงฟันอย่างถูกวิธี ใช้แปรงที่มีขนแปรงอ่อนนุ่ม ใช้ยาสีฟันผสมฟลูออไรด์

 3.  บ้วนปากด้วยน้ำเปล่าหรือน้ำเกลือ หลังแปรงฟัน หลังอาหารทุกมื้อและก่อนนอน ไม่ควรใช้น้ำยาบ้วนปากที่มีแอลกอฮอล์ผสม

4. ทาริมฝีปากด้วยวาสลีน

5. แนะนำการรับประทานอาหารโปรตีนสูง เช่น ปลา นม ไข่

ที่อ่อนนุ่ม กลืนสะดวก ไม่เผ็ด  

6. ดื่มน้ำมากกว่า 2 ลิตรต่อวัน

7. อมน้ำแข็ง

ขอบคุณคะพี่แก้ว

พี่แก้ว สบายดี

พรุ่งนี้เช้าทีมพยาบาล IC จากศิริราชมาดูงานเรื่อง VAP

ที่หอผู้ป่วย MICU 4ข และ หน่วยเตรียมเครื่องช่วยหายใจคะ

Mr.Direct

วันไหนผ่านมา ก็มาดูสถานที่จริงก็ได้นะคะ ดิเรก

 คุณครู วรางค์ภรณ์ เนื่องจากอวน

  • เมื่อก่อนครูแจ๋วจะมีแผลในปากบ่อยมาก
  • ระยะหลัง ๆ ดีขึ้นค่ะไม่ค่อยเป็น
  • ถ้ารู้สึกมีเม็ดขึ้น เจ็บ ๆ จะรีบไปเก็บฮว่านง๊อกมาเคี้ยว ๆ และใช้ลิ้นดุนให้ใบว่านที่เคี้ยวแล้วไปปิดบริเวณที่รู้สึกเจ็บ ๆ นั้น
  • อาการก็จะหายไปเลย ไม่เกิดแผล ที่เราเรียกว่าแผลร้อนใน
  • ฮว่านง๊อก นี้ว่านอะไรคะ อยากรู้จัง

    สงสัยจะได้วิธีการใหม่ เราจะได้นำมาใช้ด้วยค่ะ

    ไก่ ประกาย~natachoei ที่~natadee

    ขอให้สุขกับการทำงานนะคะ น้อง

    วันนี้พี่พบคุณชาลี เดินผ่านกันบริเวณบันไดชั้น 2 หน้าตาสดใส ใส่เสื้อสีส้มดวยนะ

    สวัสดีคะพี่แก้ว

    วันนี้คุณชาลีนัดไก่ไปร้องเพลงคาราโอเกะที่สโมสรคณะแพทย์ คะ

    บอกว่าน่าจะไปร้องเพลงแล้วเจอน้อง ๆบ้าง

    น้องแก้ว

    สวยกันทุกคนเลยนะคะ แม่ต้อยก้เป้นแผลในปากเหมือนกันคะ เวลาเครียดๆ

    อ่านแล้วดีคะ

    • คนปกติเป็นแผลในปากจากเครียด ร้อนใน
    • แต่เด็กมะเร็งจากผลข้างเคียงของเคมีบำบัดทรมานสุด
    • ต้องให้ มอร์ฟีน เพราะถือเป็น severe pain
    • แนวปฏิบัตนี้มีประโยชน์ต่อผู้ป่วย
    • อนุโมทนาค่ะพี่แก้ว
    • แวะมาส่งเข้านอนค่ะ
    • ปลายฟ้า  นำเมนูอาหารมาฝากให้ทานพรุ่งนี้ค่ะ
    • รักษาสุขภาพด้วยนะคะ

    P

    คุณประกาย~natachoei ที่~natadee

    ถ้าปากไม่เป็นแผล ก็สบาย ร้องเพลงได้ค่ะน้อง

    แม่ต้อย  ช่วงเครียดๆ ให้ดื่มน้ามากๆนะคะ ไม่ทานของเผ็ด บ้วนปากด้วยน้ำเกลือ ก็จะป้องกันไม่ให้เป็นแผลค่ะ ถ้าเป็นแล้วอมน้ำแข็ง จะหายเร็วขึ้น  ถ้าเป็นมากๆซื้อXylocain viscous อมบ้วนปาก จะได้บรรเทาปวดค่ะ

    P  น้องเกศนี  เด็กมะเร็งให้ดื่มน้ำหวาน หรืออมน้ำแข็งจะช่วยได้ค่ะ

    น้องปลายฟ้า °o.O ปลายฟ้า O.o° ขอบคุณสำหรับอาหารอร่อยๆค่ะ

    ร้อนใน มีหลากหลายอาการ เช่น แผลร้อนในในปาก เจ็บลิ้น เจ็บคอ มีขี้ตาหรือตาแฉะ ครั่นเนื้อครั่นตัว เป็นไข้ อ่านวิธีรักษาใน

    http://www.brand-a.com

    http://www.brand-a.com/02Products/02antipyretic.html

    มีข้อมูลแลกเปลี่ยนเรื่องการรักษาแผลในปากหลังได้รับเคมีบำบัด ได้ผลดีมากเคยเสนอให้คนทำเป็นวิจัย แต่ก็เงียบหาย สนใจติดต่อมาได้ ถามอ.โจ้ ก็ได้ เสียดายไปมข.ครั้งก่อนไม่โอกาสได้คุยกัน

    พบปัญหาการใช้งานกรุณาแจ้ง LINE ID @gotoknow
    ClassStart
    ระบบจัดการการเรียนการสอนผ่านอินเทอร์เน็ต
    ทั้งเว็บทั้งแอปใช้งานฟรี
    ClassStart Books
    โครงการหนังสือจากคลาสสตาร์ท