การสอนแบบโครงงาน

การสอนโครงงาน คือ อะไร

            ผมได้มีโอกาสอ่านบทความทางวิชาการ เกี่ยวกับการสอนโครงงาน รู้สึกว่าโดนใจ จึงได้นำมาฝากเพื่อน ๆ เพราะว่า การสอนโดยใช้รูปแบบโครงงาน เป็นคำตอบหนึ่งของการปฏิรูปการศึกษา และการพัฒนาผู้เรียนให้เป็นคนที่สามารถคิดวิเคราะห์ แก้ปัญหาเป็น

                                การสอนแบบโครงงานเป็นการสอนที่บ่งชี้ถึงความไร้กระบวนท่าของครู  ที่เริ่มด้วยการจูงใจ  ยั่วยุ  ท้าทาย ให้นักเรียนเกิดความสนใจ  ตั้งใจ  อยากรู้อยากเห็น  ตื่นเต้นที่จะตอบคำถาม  ตั้งคำถาม และเกิดความอยากรู้  จนนำไปสู่การวางแผนการ สำรวจ สืบค้น  ทดลอง  ปฏิบัติการ  ภายใต้ความพร้อมที่จะอำนวยความสะดวก ในเรื่อง เครื่องมือ  สื่อ  อุปกรณ์ ที่ใช้ในการปฏิบัติการเรียนรู้  ดูแล จูงใจ  ชี้ช่องทาง ให้เกิดความถูกต้อง  เหมาะสม  จนนักเรียนสร้างองค์ความรู้ที่เป็นของตนเองได้  สามารถอธิบายได้  นำเสนอได้ ตอบคำถามในสิ่งที่เรียนได้อย่างคล่องแคล่ว เกิดความภาคภูมิใจในตนเอง และเป็นแรงเสริมให้ใฝ่เรียน ใฝ่รู้  เพิ่มขึ้น

                 แนวการสอนการเรียน

การสอนของครู	การเรียนของนักเรียน
·       ขณะสอน หรือ นอกเวลาสอนปกติ ตามสถานการณ์ที่เหมาะสมครูจะจูงใจ ยั่วยุ   ท้าทาย  เร่งเร้า ด้วยความเมตตาและกระตือรือร้น Question (for students) to Plan กำลังทำอะไร เพื่ออะไร มีอะไรที่น่าสนใจบ้างไหม  จะได้อะไรจากความสนใจ	·       นักเรียนเกิดความสนใจที่จะเรียน หรือเกิดความต้องการที่จะรู้ในสิ่งที่เกี่ยวข้องกับสิ่งที่กำลังเรียน หรือสิ่งที่ครูตั้งใจจะสอน และเกิดประเด็น (Topic) ที่จำหาคำตอบในทันที หรือใช้เวลาในการหาคำตอบ

 

 

การสอนของครู	การเรียนของนักเรียน
·       ในกรณีที่ครูคิดว่าต้องใช้เวลาในการหาคำตอบ ครูสอบถาม เพื่อให้นักเรียนแจ่มชัดในวัตถุประสงค์ และเป้าหมายในการหาคำตอบ  วิธีการ และสื่อ เครื่องมือ อุปกรณ์ที่นักเรียนจะได้คำตอบมาพร้อมวัน ตั้งแต่เวลาที่จะเริ่มต้นปฏิบัติ และวันสิ้นสุด Question (for students) to Plan อะไรคือผลที่ต้องการกันแน่ ตั้งเป็นวัตถุประสงค์ได้ไหม  อย่างไรดี เป้าหมายละเป็นอย่างไร มีขั้นตอนปฏิบัติอย่างไรบ้าง จะปฏิบัติขั้นตอนไหน เมื่อไร เร็วไปไหม ช้าไปไหม ใช้เวลานาไปไหม	·       นักเรียนตั้งวัตถุประสงค์ เป้าหมาย และบอกวิธีการที่นำไปสู่วัตถุประสงค์  เป้าหมาย พร้อมสื่อ เครื่องมือ  อุปกรณ์ที่จะใช้
·       เสริมแรงขณะปฏิบัติการ หากมองเห็นความขัดข้องในการปฏิบัติ ให้ระดมพลังสมองของตนเอง หรือร่วมกันระดมพลังสมองจากหลาย ๆ คน  หรือซักถามถึงข้อดี ข้อเสียของวิธีการ  Questions (for students) to do คิดหลาย ๆ ทางได้ไหม เรียกเพื่อนมาระดมพลังกันดีไหม มั่นใจอย่างไรว่าถูกต้อง ทบทวนในประเด็นนี้อีกทีไหม ข้อนี้คิดได้อย่างไร  น่าทึ่งมาก ทำได้เหมือนนักวิทยาศาสตร์ชั้นนำเลยนะ ครูคิดไม่ถึงเลยว่าเธอจะทำได้ขนาดนี้ เยี่ยมจริง ๆ อย่างนี้ละที่เรียกว่าแน่จริง โอโฮ้ …..สุดยอด	เกิดความคิดรอบคอบถี่ถ้วนในการปฏิบัติการ ปฏิบัติได้อย่างมั่นใจ

 

 

การสอนของครู

การเรียนของนักเรียน

·       ตั้งคำถามให้เกิดการประเมินผลตาม       วัตถุประสงค์ และเป้าหมาย  และสรุปได้         Question (for students) to check and Action จะสรุปผลอย่างไร ได้ผลตามวัตถุประสงค์ เป้าหมายไหม มั่นใจอย่างไรว่าเป็นข้อสรุปที่ถูกต้อง มีอะไรที่เป็นความภาคภูมิใจที่สุดจากงานนี้ เกิดความคิดจากการทำงานชิ้นนี้บ้างไหม อะไร หากมีใครมาถามถึงเรื่องนี้ จะอธิบายให้เขาเข้าใจภายใน 1 นาที  ได้อย่างไร    ลองอธิบายให้ครูฟังซิ

สรุปผลการปฏิบัติได้อย่างถูกต้องสมบูรณ์ เกิดความภาคภูมิใจ

 

                                การสอนโครงงานเป็นการสอนที่มุ่งเน้นให้นักเรียนสร้างองค์ความรู้ด้วยตนเอง

เพราะองค์ความรู้ที่สร้างขึ้นเอง เป็นสิ่งที่บ่งบอกว่ารู้จริง   เป็นองค์ประกอบของการนำไปใช้ในการแก้ปัญหา เผชิญสถานการณ์จริงได้ อย่างยั่งยืน  เป็นการสอนที่สลัดทิ้งการสอนแบบให้จำได้ด้วยการบอก   อย่างก็ดีการสอนด้วยโครงงานที่สมบูรณ์แบบอาจไม่สามารถสอนได้หากนักเรียนยังไม่มีพื้นฐานเพียงพอ           แต่ก็สามารถนำแนวทางการสอนที่กล่าวมาแล้วไปปรับใช้เพื่อสร้างองค์ความรู้ที่ใช้หลักการ   ครูใช้ PDCA เพื่อให้นักเรียนได้  PDCA  จนสามารถนำเสนอสิ่งที่เรียนรู้ได้อย่างคนรู้จริง

ที่มา บทความโดย ชัด  บุญญา