การใช้ถ้อยคำสำนวนให้มีประสิทธิผล
ถ้อยคำ แบ่งเป็น 1. ความหมายเฉพาะของคำ พิจารณาเป็นความหมายเฉพาะของคำ เช่น ดาวล้อมเดือน ในความหมายตรง หมายถึง ดวงดาวและดวงเดือนบนฟ้า แต่ในเชิงอุปมา หมายถึง บุคคลที่เด่นที่สุด เป็นต้น หรือคำว่า น้อยหน่า อาจหมายถึงผลไม้ชนิดหนึ่ง แต่ความหมายในประหวัด หมายถึง ลูกระเบิด 2. ความหมายเทียบเคียงกับคำอื่น แบ่งเป็น 2.1 คำที่มีความหมายเหมือนกัน เช่น กิน หม่ำ เสวย ฉัน รับประทาน คำเหล่านี้มีความหมายเหมือนกัน แต่ต่างกันตรงผู้ใช้และผู้ฟังระดับภาษา 2.2 คำที่มีความหมายตรงกันข้าม เช่น ตื้น-ลึก นางฟ้า-ซาตาน 2.3 คำที่มีความหมายร่วมกัน ตัวอย่าง เฉือน เชือดแบ่งเอาแต่บางส่วน ปาด เอาส่วนที่ไม่ต้องการออก โดยการฝานบาง ๆ สับ เอาของมีคมฟันลงไปโดยแรง หรือซอยถี่ ๆ แล่ เอาของมีคมเฉือนบาง ๆ เจียน ตัด ขลิบ เฉือนให้ได้รูปตามต้องการ ฝาน ตัด เฉือน แฉลบให้เป็นชิ้น เฉาะ เอามีดสับเฉพาะที่ต้องการ แล้วงัดให้แยกออก คว้าน เอาสิ่งมีคมแหวะให้กว้าง เพื่อเอาส่วนในออก ตัด ทำให้ขาดด้วยของมีคม โดยไม่ใช้ภาชนะรอง หั่น ทำให้ขาดด้วยของมีคม โดยใช้ภาชนะรอง คำเหล่านี้ มีความหมายร่วมกันคือ ทำให้ขาดด้วยของมีคม 2.4 คำที่มีความหมายแคบกว้าง ต่างกัน เช่น อาวุธ มีความหมายกว้างกว่าปืน ปืนมีความหมายกว้างกว่า ปืนใหญ่ ปืนพก เป็นต้น สำนวน สำนวน หมายถึง ถ้อยคำที่ผูกไว้ตายตัว สลับที่หรือตัดคำใดออกไม่ได้ สำนวนรวมถึง สุภาษิต ภาษิต คำพังเพย มีลักษณะคมคาย กินใจ ถ้อยคำกระทัดรัด ไพเราะ รื่นหู นับเป็นมรดกทางภาษาที่สมควรเรียนรู้สืบไว้ และควรค่าแก่การรักษา สำนวน อาจมีจำนวน 2 ถึง 12 คำ อาจมีเสียงสัมผัสหรือไม่มีก็ได้ เช่น คลุกคลีตีโมง คว้าน้ำเหลว สร้างวิมานในอากาศ ดูช้างให้ดูหาง ดูนางให้ดูแม่ รำไม่ดี หมูไม่กิน ตำน้ำพริกละลายแม่น้ำ สำนวน เป็นการใช้ภาษากล่าวถึงเรื่องราว เหตุการณ์ต่าง ๆ อย่างกระทัดรัด ได้ความหมาย ซึ่งสรุปครอบคลุมเหตุการณ์ อาจใช้ถ้อยคำคล้องจอง เพื่อให้จำง่าย และใช้กันอย่างแพร่หลาย ตัวอย่างของสำนวนต่าง ๆ พร้อมความหมายมีดังนี้ กงกำกงเกวียน ทุกข์สุขเป็นไปกรรมที่สร้างไว้ กระดี่ได้น้ำ ดีใจเกินควร ไก่แก่แม่ปลาช่อน เล่ห์เหลี่ยมมาก แกงจืดจึงรู้คุณเกลือ เมื่อได้รับความลำบาก จึงนึกถึงคุณ กำปั้นทุบดิน ตอบแบบขอไปที ให้พ้น ๆ ตัว ขมิ้นกับปูน ไม่ถูกกัน เข้าด้ายเข้าเข็ม เวลาสำคัญ ขิงก็รา ข่าก็แรง ต่างก็แข็งเข้าหากัน ไม่ยอมเสียเปรียบกัน เข้าตาจน หมดหนทาง ไข่ในหิน ระมัดระวังเต็มที่ คลุมถุงชน แต่งงานกันโดยการบังคับของผู้ใหญ่ คืบก็ทะเล ศอกก็ทะเล อันตรายจากทะเล มีมาก คางคกขึ้นวอ แมงปอใส่ตุ้งติ้ง ไม่สมกับฐานะหรือตำแหน่งที่ได้มา คนตายขายคนเป็น จัดงานศพใหญ่โต จนเป็นหนี้สิน จนมุม ไม่มีทางหนี จับปลาสองมือ ทำงานหลายอย่างในเวลาเดียวกัน ย่อมได้ผลไม่ดี ชักใบให้เรือเสีย ชักชวนให้เสียความตั้งใจ ชักหน้าไม่ถึงหลัง รายได้ไม่พอกับรายจ่าย เชื้อไม่ทิ้งแถว ลูกย่อมมีอุปนิสัยเหมือนพ่อแม่ เดินลอยชาย เดินตามสบาย ตีปลาหน้าไซ ขัดขวาง มิให้เขาทำงานได้สำเร็จ ตีนแมว คนย่องเบา ขโมย ฯลฯ
ความเห็น (4)
นั่งพิมพ์งานอยู่แล้ว แวะเข้าไป gotoknow อยู่เรื่อย ใช้คำว่าอะไรดี
อย่างนี้ต้องใช้ น้ำขึ้นให้รีบตักครับ เพราะมีโอกาสจงรีบเข้าไปดูครับ เดี๋ยวมันจะ เอ๋อเหรออีก
krutoiting
ว่าจะปิดเครื่องไปอ่าน 7 เดือนบรรลุธรรมต่อ อดอ่านตรงนี้ไม่ได้
ขอบคุณอีกครั้ง