ความรู้สู่การปฏิบัติเพื่อสุขภาพการกินที่ดีของผู้เป็นเบาหวาน

ดิฉันรู้สึกประทับใจทุกๆ คนเลย ทุกคนทำได้ดีมาก บรรยากาศสนุกสนาน สามารถแสดงและนำความรู้ที่ได้มาประยุกต์ใช้

        วันจันทร์ อังคารที่ 27-28 ก.พ. 49 ดิฉันพร้อมทั้งทีมนักกำหนดอาหารโรงพยาบาลเทพธารินทร์ ได้แก่ คุณปฏิมา พรพจมาน, คุณชนิกา สุระสิงห์ชัยเดช, คุณบุษกร รัตนะ และอาจารย์ที่ปรึกษาทางด้านโภชนาการ ได้แก่ อ.ศัลยา คงสมบูรณ์เวช และอ. กฤษฎี โพธิทัต ได้จัดการอบรมเชิงปฏิบัติการเรื่องความรู้สู่การปฏิบัติเพื่อสุขภาพการกินที่ดีของผู้เป็นเบาหวานและเพื่อป้องกันโรคเบาหวานตามที่ได้สัญญาไว้กับคุณหมอสกาวเดือน และทีมงานจากอ.ครบุรี นอกจากนี้ยังมีทีมงานที่สนใจเข้าร่วมเพิ่มเติม คือ โรงพยาบาลบ้านโพธิ์ จ.ฉะเชิงเทรา และเจ้าหน้าที่ฝ่ายการพยาบาลจากโรงพยาบาลเทพธารินทร์

        กิจกรรมการอบรมในวันแรกเป็นการบรรยายเกี่ยวกับพื้นฐานทางด้านโภชนาการ ตั้งแต่เมตาบอลิซึมของสารอาหาร โภชนาการบำบัดในผู้เป็นเบาหวาน ซึ่งเป็นทฤษฎีล้วนๆ ทำให้บรรยากาศง่วงเหงาหาวนอนมาก ก่อนรับประทานอาหารกลางวัน(เป็นอาหารพื้นบ้านของอ.ครบุรี)ทีมงานแจกจ่ายบัตรแคลอรีอาหารของแต่ละท่าน เพื่อได้เรียนรู้คร่าวๆ เกี่ยวกับสัดส่วนอาหารที่ตนได้รับ ซึ่งหลายๆ คนบอกว่าขอลืมๆ เรื่องแคลอรีไปก่อนแล้วกัน แต่หลังจากรับประทานอาหารมื้อนี้เรียบร้อยแล้วเราไปสำรวจถาดอาหาร ปรากฎว่าอาหารเหลือเป็นจำนวนมาก แสดงว่าจริงๆ แล้วทุกท่านก็พยายามที่จะทานให้ได้ตามแคลอรีที่ทางทีมงานจัดไว้ให้

        บรรยากาศช่วงบ่ายเริ่มดีขึ้นเพราะมีการเรียนรู้เกี่ยวกับหมวดอาหารแลกเปลี่ยน เรียนไปเปรียบเทียบกับสัดส่วนอาหารของตนเองไป และได้หยิบจับ food model เพื่อจะทราบถึงปริมาณ 1 ส่วนที่แท้จริง หยิบจับต้องได้ ร่วมกับการเล่นเกมส์ จำแนกหมวดของอาหารแลกเปลี่ยน พอเสร็จสิ้นการอบรมในวันแรกคุณหมอฝน (พญ.สกาวเดือน) รีบประชุมทีมงานเพื่อกำหนดแผนงานหลังจากกลับไปในทันที

        เช้าวันที่ 2 เราเริ่มต้นสอนด้วยเทคนิคการให้คำปรึกษา โดยอ.ศัลยา ทุ่มเทให้ทุกเทคนิคแบบไม่มีเม้ม (~ 3 ช.ม.) ช่วงบ่ายเราจึงมีเวลาเหลือแค่ 2 ช.ม. ในการทำ workshop ในตอนนั้นสิ่งที่ดิฉันกังวลใจมากก็คือ ผู้อบรมจะทำ workshop กันทันหรือไม่ เพราะเวลาในการทำมันมีแค่ครึ่งชั่วโมง ซึ่งต้องประเมินภาวะโภชนาการจากโจทย์ที่ได้ (ผู้เข้าอบรมส่ง case ในพื้นที่ของตนเองเข้ามา) วางแผนการจัดอาหารรวมทั้งการดูแลและปัญหาต่างๆ แบบครบองค์รวม จัดอาหารลงจานและแสดงบทบาทสมมติในการให้คำปรึกษา

        แต่ด้วยความสามารถของผู้เข้าอบรมทำให้ช่วงบ่ายวันนั้นสุดแสนที่จะประทับใจสำหรับทุกๆ คนเลย ทุกคนทำได้ดีมาก บรรยากาศสนุกสนาน สามารถแสดงและนำความรู้ที่ได้มาประยุกต์ใช้ การให้คำปรึกษาในการทำบทบาทสมมติ ไม่ได้มีการซ้อมกันเลย แต่ทุกคนก็สามารถให้คำแนะนำได้อย่างเหมาะสม ทั้งยังมีมุขต่างๆ เรียกเสียงฮาจากเพื่อนๆ ได้อย่างมากมาย

        AAR ของการอบรมครั้งนี้บรรลุวัตถุประสงค์ดีตามที่ตั้งใจไว้ คือความรู้ความเข้าใจของทีมผู้เข้าอบรมทุกท่าน ซึ่งดิฉันประเมินจากการทำกิจกรรมทั้ง 2 วัน รวมถึงความคิดเห็นของผู้เข้าอบรม สิ่งที่ได้เกินความคาดหวังของดิฉันคือทึ่งในความสามารถของผู้เข้าอบรม ซึ่งชัดเจนมากในขณะที่ให้คำปรึกษาในช่วงบทบาทสมมติ ทุกคนสามารถทำได้ดี โดยไม่ได้มีการซักซ้อมเลย (เพราะในการลงไปเยี่ยมก่อนจัดอบรม ผู้เข้าอบรมแต่ละท่านดูเหมือนยังไม่ค่อยทราบว่าต้องการอะไรเกี่ยวกับความรู้เรื่องอาหาร) สิ่งที่ควรปรับปรุงแก้ไขคือ การเตรียมเอกสารต่างๆ ที่ใช้ในการอบรม การจัดตารางการอบรมให้เหมาะสมยิ่งขึ้น สิ่งที่คิดว่าจะกลับไปทำต่อคือแก้ไขในจุดที่บกพร่องให้ดียิ่งขึ้น เพื่อให้ผู้เข้ารับการอบรมได้ประโยชน์จากการอบรมมากที่สุดค่ะ

       ที่นี้ก็มาดู AAR ของผู้เข้าอบรมกันบ้าง เนื่องจากช่วงเวลาในการทำ AAR นั้นมีจำกัด (อบรมกันมาถึง 16.00 น. และผู้อบรมต้องเดินทางกลับนครราชสีมา) ดังนั้นดิฉันจึงขอให้ผู้เข้าอบรมส่งตัวแทนของแต่ละหน่วยงานขึ้นมาทำ AAR โดยช่วงแรกดิฉันได้ขอตัวแทนจากฝ่ายเจ้าบ้าน คือโรงพยาบาลเทพธารินทร์ ตามด้วยโรงพยาบาลบ้านโพธิ์ และทีมจาก อ.ครบุรีจำนวน 4 ท่าน มีรายละเอียดสรุปได้ดังนี้

คุณจีรพรรณ ศรีพัฒน์พงษ์  โรงพยาบาลเทพธารินทร์

        สิ่งที่คาดหวังคือเพื่อทบทวนเรื่องการให้คำแนะนำกับผู้ป่วย มีบางส่วนที่ต้องให้คำปรึกษาด้านโภชนาการด้วย น่าจะได้เทคนิคการให้คำปรึกษา สิ่งที่ได้เกินคาด คือ ได้รู้เทคนิค การปฏิบัติกับคนไข้ในชุมชนต่างจังหวัด ซึ่งแตกต่างจากชุมชนเมือง ส่วนที่บรรลุน้อย ไม่มี สิ่งที่ต้องปรับปรุง ในเรื่องของกิจกรรมคิดว่าเหมาะสม แต่เวลาน้อย กลับไปก็จะนำความรู้ที่ได้ ทั้งในด้านการให้คำปรึกษาไปประยุกต์ใช้

คุณแสงเดือน บุญเจริญ โรงพยาบาลบ้านโพธิ์

        สิ่งที่คาดหวังคือได้เรียนรู้เรื่องอาหาร สัดส่วนอาหาร คำนวณแคลอรี สิ่งที่ได้เกินคาดได้เรียนรู้เกี่ยวกับการให้คำปรึกษา ส่วนที่บรรลุน้อยคือส่วนที่เราต้องไปฝึกทำกับคนไข้ ไม่รู้ว่าจะทำได้แค่ไหน ส่วนที่ต้องปรับปรุงคิดว่าไม่มี (กิจกรรมดีแล้ว) สิ่งที่ต้องกลับไปทำคือ ฝึกใช้กับตนเอง และกลับไปทำโครงการที่ได้วางไว้

คุณกุลธิดา จรรยาธรรม สถานีอนามัยมาบตะโกเอน

         สิ่งที่คาดหวังคือความรู้จากตรงนี้ เพื่อนำไปสอนที่สถานีอนามัย สิ่งที่ได้เกินคาดคือได้กลับไปใช้กับตัวเองและครอบครัว สิ่งที่ได้น้อย คือตนเองต้องกลับไปเพิ่มพูนความรู้ให้มากขึ้น สิ่งที่ควรปรับปรุงคือ ควรจะเพิ่มอบรมหลายวัน ประมาณ 3-4 วัน สิ่งที่จะกลับไปทำ คือ กลับไปดูแลคนไข้ของตัวเอง

คุณพรเสริฐ ใจภักดี สถานีอนามัยจระเข้หิน

        สิ่งที่คาดหวังคือเราจะนำสิ่งที่เรียนไปใช้ในคลินิกเบาหวาน สิ่งที่ได้เกินคาดคือ ได้ความรู้เพิ่มขึ้น เช่นในเรื่องของสัดส่วน แคลอรี ซึ่งจะเอาไปพัฒนาตนเองให้ได้ก่อนที่จะให้คนไข้ สิ่งทีได้น้อย คือเนื่องจากเวลาน้อยบางเรื่องยังจำไม่ค่อยได้ ต้องเอาไปศึกษาเพิ่มเติม สิ่งที่ควรปรับปรุงคือเรื่องของเวลา จะกลับไปทำในคลินิกเบาหวาน เนื่องจาก สอ.จระเข้าหินมีผู้ป่วยเบาหวานมากที่สุดใน อ.ครบุรี จะไปให้ความรู้กับผู้ป่วย

คุณจิตติกาญจน์ หอมตา สถานีอนามัยหนองบัว

        สิ่งที่คาดหวังคือ อยากทราบเรื่องเกี่ยวกับสัดส่วนของอาหารว่า 1 ส่วนเป็นอย่างไร ก็ได้รับความรู้ตรงนี้ สิ่งที่ได้เกินคาดคือ ได้รับความรู้ในการให้คำปรึกษาคนไข้ สิ่งที่บรรลุน้อยไม่มี ส่วนที่ควรปรับปรุงคือเวลา เพราะเสียเวลากับการนั่งรถมาไกล ดังนั้นจึงควรเพิ่มวัน สิ่งที่จะกลับไปทำ คือนำความรู้ที่ได้ไปคุยกับทีมงานที่สถานีอนามัย

คุณศรีมาลัย วิสุทธิศิริ สถานีอนามัยซับก้านเหลือง

        สิ่งที่คาดหวังคือความรู้ในเรื่องของสัดส่วนอาหาร ได้ฝึกปฏิบัติ สิ่งที่ได้เกินคาดคือได้เรื่องการให้คำปรึกษา สิ่งที่ควรปรับปรุงคือในเรื่องของเวลา เนื่องจากเดินทางไกล สิ่งที่จะกลับไปทำคือ ไปดูแลผู้ป่วยเบาหวานในคลินิก และชุมชน

เล่าเรื่องโดย จุรีย์พร จันทรภักดี นักกำหนดอาหาร

ภาพที่ 1: ภาพหมู่ของวิทยากร และผู้               เข้าอบรม	ภาพที่ 2: อ.กฤษฎี โพธิทัตบรรยายเรื่อง               การประเมินภาวะโภชนาการฯ
ภาพที่ 3: การทำ workshop ช่วงบ่าย               ของวันที่ 28 ก.พ. 49	ภาพที่ 4: ผู้เข้าอบรมแสดง Role play               โดยแสดงเป็นพยาบาล กับ               ผู้ป่วยเบาหวาน