การจัดการเรียนการสอน ครูควรเน้นบทบาทผู้เรียนเป็นสำคัญ ให้ผู้เรียนมีความประทับใจ ในการเรียน กิจกรรมที่จัดต้องเกิดจากสภาพจริง สามารถพิสูจน์ได้ การสอนจึงต้องใช้หลักความจริง สมเหตุ สมผล ทำให้ผู้เรียนเกิดความสงสัย อยากรู้ อยากทดลอง เริ่มมีความคิดที่จะวิจัย แสวงหาความรู้ นักเรียน ทุกคนต้องเป็นพระเอก นางเอก รู้จักเรียนรู้อย่างมีขั้นตอน มีกระบวนการ รู้จักสังเกต มีการจับกลุ่มเพื่อ ระดมความคิด วิเคราะห์ปัญหาร่วมกัน หาแนวทางเพื่อเกิดความคิดใหม่ ๆ มาช่วยกันแก้ปัญหา นักเรียนมีการยอมรับความคิดเห็นของคนอื่นในกระบวนการคิดแก้ปัญหาซึ่งกันและกัน
ครูควรเห็นคุณค่าในความคิดของนักเรียน ควรมีปฏิสัมพันธ์วางแผนการสอนให้สอดคล้องโดยเน้นให้นักเรียนสังเกต วิเคราะห์สภาพปัญหา ทำนายผลมีการสร้างสรรค์งานและสามารถนำความคิดของตนเองไปออกแบบการทดลอง และทำการทดลองได้ด้วยตนเอง
ครูควรใช้ความสนใจของนักเรียน มากำหนดแผนการจัดการเรียนรู้ บทเรียน ปรับกลยุทธ์วิธีสอน และยืดหยุ่นเนื้อหา เร่งเร้าให้มีการสนทนากันของนักเรียน ครู และผู้อื่น ในคำถามที่ครูถามนั้น ต้องเป็นคำถามปลายเปิด จึงช่วยพัฒนาคน พัฒนาชาติได้
ขั้นตอนการจัดกิจกรรมการเรียนรู้
กระบวนการจัดการเรียนรู้วิทยาศาสตร์สู่วิถีชุมชนเรื่อง “ เรารักสิ่งแวดล้อม”
การจัดกิจกรรมการเรียนเพื่อมุ่งเน้นบทบาทของผู้เรียน โดยให้ผู้เรียนมีส่วนร่วมในการแสวงหาความรู้ด้วยตนเอง จากพ่อ แม่ ครอบครัว ชุมชน ซึ่งเป็นการเรียนรู้ที่เกิดขึ้นในชีวิตจริง และดำรงอยู่ในสังคม ให้เกิดความตระหนัก เห็นคุณค่า และหวงแหนถิ่นที่อยู่ของตน เกิดความมานะพยายาม ไม่ย่อท้อต่ออุปสรรคในความยากลำบาก สามารถนำความรู้ที่ได้จากการศึกษาทดลองที่ประสบความสำเร็จไปเชื่อมโยงกับชีวิตจริง นำไปประยุกต์ใช้ได้ สามารถแก้ปัญหาที่เกิดขึ้นในชีวิตจริงด้วย “ วิธีวิทยาศาสตร์และภูมิปัญญาไทย” ให้มีการบริโภคเพื่อการดำรงชีวิตที่ยั่งยืน
กระบวนการที่ 1 ร่วมกันสำรวจสภาพทั่วไป
ä เป็นการพัฒนาผู้เรียนโดยมุ่งเน้นบทบาทผู้เรียน นักเรียนสามารถร่วมกันศึกษา สำรวจสภาพลักษณะของแหล่งที่เรียนได้
ä ความรู้และสิ่งที่ผู้เรียนได้รับในการะบวนการที่ 1 คือลักษณะและขนาดของชุมชน จำนวนประชากร อาชีพ ความเป็นอยู่ และสิ่งแวดล้อมอื่นๆ
ä นักเรียนสามารถเขียนแผนผังแหล่งที่อยู่ของชุมชนของตนเองได้ สามารถศึกษาสภาพทั่วไป เพื่อบอกจุดและตำแหน่งที่ต้องการศึกษาค้นหาสภาพทั่วไปได้
ä นักเรียนสามารถร่วมกันนำเสนอผลงาน เพื่อสื่อสารสิ่งที่สำรวจมาได้ตามข้อเท็จจริง เป็นการเริ่มต้นให้นักเรียนกล้าคิด กล้าทำ กล้านำเสนอในลำดับแรก
กระบวนการที่ 2 ร่วมกันค้นหาสภาพที่แท้จริง
ä เป็นการทำกิจกรรมที่ท้าทายผู้เรียนได้อย่างชัดเจน นักเรียนไม่ถูกครูเก็บไว้ในห้องสี่เหลี่ยม
ä นักเรียนสามารถค้นหาปัญหาและพบสภาพปัญหาที่แท้จริง ได้สัมผัสและปฏิสัมพันธ์ในความรู้ ความคิด ความสามารถ
ä นักเรียนสามารถรู้แหล่งที่มาของปัญหา เช่น โรงงาน ขยะ น้ำเสีย แหล่งที่สร้างปัญหาร้ายแรง แหล่งที่สร้างปัญหารอง ความแตกต่างของปัญหาขึ้นอยู่กับสภาพที่มาของปัญหานั้นๆ
ä นักเรียนร่วมกันวิเคราะห์ปัญหา ที่มาของปัญหาได้อย่างมีประสิทธิภาพ
ä นักเรียนมีส่วนร่วมในการวิเคราะห์ปัญหา เห็นคุณค่าสิ่งแวดล้อม เกิดภาพพจน์ที่ผู้เรียนอยากเรียนรู้อย่างกระหาย
กระบวนการที่ 3 ร่วมกันศึกษาระบบนิเวศสิ่งแวดล้อมในชุมชน เพื่อแสวงหาความรู้ร่วมกัน
ä ผู้เรียนได้ความรู้เรื่องสิ่งแวดล้อม
ä ความเป็นอยู่อย่างเอื้ออาทรของสิ่งมีชีวิต สัตว์กับพืช
ä ความสัมพันธ์ของสิ่งมีชีวิตกับสิ่งไม่มีชีวิต
ä กิจกรรมศึกษาเฉพาะเรื่อ พืช
ä กิจกรรมศึกษาเฉพาะเรื่อง สัตว์
ä ศึกษาเรื่อง ดิน น้ำ ลักษณะความเป็นอยู่
ä ผู้เรียนแสวงหาความรู้ร่วมกัน เพื่อนำเสนอผลงานหน้าชั้นได้
ä เพื่อให้เกิดแนวคิดใหม่ๆ ที่นักเรียนได้ร่วมกันศึกษาและระดมสมอง
ä ผู้เรียนได้รู้คุณค่า เห็นคุณค่าของสิ่งมีชีวิต รู้จักวิเคราะห์ กำหนดสมมติฐาน และสร้างสรรค์งานได้
ä ผู้เรียนรู้จักคิดแบบวิทยาศาสตร์ รู้จักสังเกต ฯลฯ ในการศึกษาหาความรู้
กระบวนการที่ 4 ร่วมกันหาทางเลือกอย่างหลากหลาย ป้องกันอนุรักษ์สิ่งแวดล้อมให้ยั่งยืนตลอดไป
ä แหล่งข่าว สิ่งแวดล้อม คิดรูป เขียนเรื่อง ถามปัญหา
ä ทำโครงงานวิทยาศาสตร์ตามกระบวนการ
ä กิจกรรมวาดภาพ เขียนคำขวัญ สิ่งมีชีวิตในบริเวณที่ศึกษา และบรรยายภาพ
ä กิจกรรมเขียนเรื่องสั้นวิทยาศาสตร์
ä ประดิษฐ์ของเล่นและของใช้จากวัสดุทิ้งแล้ว (ขยะ)
ä ปลูกป่าชุมชนอย่างเห็นคุณค่า
ä กิจกรรมอนุรักษ์ป่าชุมชน
กระบวนการที่ 5 ร่วมกันขยายผลสู่ครอบครัว เพื่อให้ประชาชนร่วมกันอนุรักษ์สิ่งแวดล้อม
ä นำเสนอผลงานในรูปโครงงานวิทยาศาสตร์ เพื่อให้ประชาชนในชุมชนได้มีส่วนร่วมในการสนับสนุนการเรียนการสอน
ä เพื่อให้ประชาชนในชุมชน ร่วมกันรักษาสิ่งแวดล้อม
ä ปลูกป่าให้เป็นที่อยู่อาศัยของสัตว์ป่ามาแพร่พันธุ์ และอาศัยพักพิง มีผลให้ทรัพยากรป่ามีความอุดมสมบูรณ์ จะได้แหล่งอาหารไว้บริโภคอย่างยั่งยืนตลอดไป
การประเมินผล
1. ประเมินโดยใช้แบบสอบถามปลายเปิด
2. จากสภาพที่นักเรียนทำกิจกรรม เก็บไว้ในแฟ้มผลงานของนักเรียน
3. ประเมินจากกิจกรรม 1 กิจกรรม/ครั้ง ในบทเรียน บทปฏิบัติการ
4. จากกิจกรรมอนุรักษ์สิ่งแวดล้อม
5. กิจกรรมประดิษฐ์ของเล่น
ดีมาก น่าสนใจ ที่สำคัญรวดเร็ว ทันสมัยเน้อะ