เรื่องของสมมติฐาน(Hypothesis) เป็นเรื่องที่ลึกซึ้ง ที่นักปรัชญา นักสถิติ และนักวิจัย ได้ถกเถียงกันมานาน แม้ในปัจจุบัน ก็ยังมีประเด็นถกเถียงกันอยู่
หัวข้อข้างบนนี้ ผมตั้งชื่อว่า ปัญหาการวิจัยกับสมมติฐานการวิจัย ดังนั้นผมจะเน้นประเด็นสมมติฐานการวิจัย(Research Hypothesis)มากกว่าสมมติฐานเฉยๆ โดยผมจะนิยามสมมติฐานการวิจัยว่า สมมติฐานการวิจัยคือ คำตอบล่วงหน้าของปัญหาการวิจัย ทั้งนี้ก็เพราะว่า ปัญหาการวิจัยมีธรรมชาติเป็นคำถาม เมื่อเป็นคำถาม ก็จะต้องมีคำตอบ แต่เป็นคำตอบล่วงหน้าของปัญหาการวิจัย ปัญหาการวืจัยกับสมมติฐานการวิจัยจึงมีความสัมพันธ์กัน
ตัวอย่างเช่น ปัญหาการวิจัยเชิงสหสัมพันธ์ จากการบันทึกครั้งก่อน ดังนี้
ปัญหาการวิจัย : (1) ความคิดสร้างสรรค์กับผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน(1)วิชาคณิตศาสตร์(2)วิชา
วิทยาศาสตร์(3)วิชาภาษาไทย มีสหสัมพันธ์กันหรือไม่ ?
สมมติฐาน : H1; มีสหสัมพันธ์ระหว่างความคิดสร้างสรรค์กับผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน(1)
วิชาคณิตศาสตร์(2)วิชาวิทยาศาสตร์(3)วิชาภาษาไทย
: H2;ไม่มีสหสัมพันธ์ระหว่างความคิดสร้างสรรค์กับผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน
(1)วิชาคณิตศาสตร์(2)วิชาวิทยาศาสตร์(3)วิชาภาษาไทย
หรือปัญหาการวิจัยเชิงทดลองจากบันทึกครั้งก่อน ดังนี้
ปัญหาการวิจัย : (2) วิธีสอนเพื่อพัฒนาความคิดสร้างสรรค์ จะมีอืทธิพลต่อความสามารถด้าน
ความคิดสร้างสรรค์ หรือไม่?
สมมติฐาน : H3;วิธีสอนเพื่อพัฒนาความคิดสร้างสรรค์ มีอิทธิพลต่อความคิดสร้างสรรค์
: H4; วิธีสอนเพื่อพัฒนาความคิดสร้างสรรค์ ไม่มีอิทธิพลต่อความสามารถด้าน
ความคิดสร้างสรรค์
จะเห็นว่า H1,H3, เป็นคำตอบของปัญหาการวิจัย และเป็นไปในทิศทางที่นักวิจัยคาดหวังไว้ล่วงหน้าจากผลการสังเกต และ/หรือจากการ Review Related Literature และเราเรียก H1,H3, นี้ว่า สมมติฐานการวิจัย (Research Hypothesis) ในภาษาวิชาสถิติเรียกว่า Alternative Hypothesis
ส่วน H2,H4, ก็เป็นคำตอบของปัญหาการวิจัยเหมือนกัน แต่เป็นคำตอบที่ถูกบังคับตอบ เพราะนักวิจัยไม่ต้องการคำตอบเช่นนั้น ตรงข้าม เขาต้องการคำตอบที่แสดงถึงความก้าวหน้า และมีประโยชน์มากกว่าที่จะเป็นคำตอบที่ไม่มีอะไรเกิดขึ้นเลย H2,H4, เป็นคำตอบที่สอดคล้องกับหลักของ Inferential Statistics เป็น Statistical Hypothesis ที่ชื่อ Null hypothesis
ในการวิจัย เรานิยมตั้งสมมติฐานแบบ Research Hypothesis แต่เมื่อจะทดสอบความมีนัยสำคัญทางสถิติ เราทดสอบ Null Hypothesis ตามหลักของวิชาสถิติดังกล่าว
บันทึกนี้เขียนที่ GotoKnow โดย ดร. ไสว เลี่ยมแก้ว ใน Empirical Research
กราบเรียนอาจารย์ดร.ไสว ที่เคารพ
หนูเป็นศิษย์ของอาจารย์ทาง IT กำลังศึกษาปริญญาโท สาขาการพัฒนาหลักสูตรและการเรียนการสอนม.ราชภัฏนครศรีธรรมราช กำลังเรียนรายวิชาวิทยาการวิจัยและหนูจะติดตามงานเขียนของอาจาย์เพื่อพัฒนาตนเองเสมอนะคะ