ความเป็นปรนัย (Objectivity)และ ความไว (Sensitivity)

1.   ความเป็นปรนัย   (Objectivity)  หมายถึง ลักษณะที่เครื่องมือวัดได้เป็นนัยเดียวไม่ว่าใครจะนำเครื่องมือไปใช้ ถ้าใช้วัดของสิ่งเดียวกันในสภาพการณ์เดียวกันแล้วค่าที่ได้จะตรงกัน ลักษณะนี้ในเครื่องมือกล หรือเครื่องมือทางวิทยาศาสตร์มักไม่ค่อยมีปัญหา เนื่องจากค่าที่วัดได้จะอ่านจากตัวเลขที่กำหนดไว้ตายตัวสำหรับเครื่องมือที่วัดได้โดยทางอ้อม ความเป็นปรนัยเกิดขึ้นได้เมื่อเขียนคำสั่งข้อความ คำแนะนำในการตอบ และการแปลความหมายของคะแนนได้ชัดเจน ไม่กำกวม

2.   ความไว  (Sensitivity)  เครื่องมือที่ดีจะต้องมีความสามารถในการวัดสิ่งที่ต้องการจะวัดที่มีความแตกต่างกันน้อยที่สุดได้ นั่นคือวัดได้ละเอียดไวพอที่จะจับความแตกต่างที่เกิดขึ้นเพียงเล็กน้อยได้ ความไวของเครื่องมือจะช่วยให้การวัดซ้ำในการตรวจสอบความเที่ยงได้ค่าคงเดิม เครื่องมือที่สร้างขึ้นเพื่อวัดคุณลักษณะเดียวกันของสิ่งของ อาจมีหลายชนิดขึ้นอยู่กับความไวที่ต้องการ เช่น เครื่องชั่ง  ถ้าใช้สำหรับชั่งน้ำหนักของทอง ก็ต้องสร้างให้มีความไวมากกว่าเครื่องชั่งน้ำหนักของคน เครื่องมือที่เป็นแบบสอบถามหรือแบบสำรวจ การตรวจสอบความไวทำได้ด้วยวิธีการทางสถิติในเรื่องของการวิเคราะห์ข้อสอบ โดยการหาค่าอำนาจจำแนก เครื่องมือที่มีค่าอำนาจจำแนกสูงจะแยกกลุ่มคนที่มีลักษณะแตกต่างกันไปด้วย   คะแนนที่ได้จากการตอบค่าความไว จะช่วยส่งเสริมค่าความเที่ยงของเครื่องมือให้สูงขึ้นได้