อำเภอปายเป็นอำเภอที่มีประเพณีวัฒนธรรมเก่า
มาอย่างยาวนาน ในเดือน ๑๒ เป็นเดือนที่หมดสิ้นฝน
แล้ว ซึ่งกำลังย่างเข้าสู่ฤดูหนาวในเดือนอ้าย ด้วยความสำนึกต่อองค์สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้าเกรงว่า
พระบรมธาตุซึ่งบรรจุพระบรมสารีริกธาตุจะหนาว
ไปตามฤดูที่กำลังมาเยือน ซึ่งในเดือน ๑๒
มีประเพณีท้องถิ่นที่สำคัญของชาวไตในเมืองปาย
คือ ประเพณีตานผ้าเหลือง หรือ ปอยส่างกาน
( หลู่ส่างกาน ) ซึ่งมีพระพุทธบัญญัติให้พระสงฆ์
รับพระไตรจีวรได้เพียงปีละครั้ง และกำหนด
ให้รับได้เพียงใน เดือน ๑๒ เท่านั้น
สำหรับพุทธศาสนิกชนก็จะถวายผ้าเหลืองสำหรับพระพุทธรูป และพระบรมธาตุ
ก็จะใช้ผ้าเหลืองห่มปก เช่นกัน
สำหรับผ้าเหลืองก็จะใช้ผ้าทอสีเหลืองสอดดิ้นเงินดิ้นทอง หรือกระดาษเงินกระดาษทอง ทำเป็นลายรูปสีเหลี่ยมผืนผ้าและในใจกลางสี่เหลี่ยมก็จะทำรูปลายดอกคล้ายดอกพิกุล สำหรับองค์พระบรมธาตุไม่สามารถถักทอเป็นผ้าผืนใหญ่ขนาดที่สามารถห่มพระบรมธาตุได้ จึงมักนิยมถักทอขนาด 60-100 เซนติเมตร ส่วนความยาวนั้นไม่มีกำหนดแน่นอน แต่ให้สามารถนำไปเวียนรอบพระบรมธาตุได้ ด้วยการที่ไม่สามารถกำหนดความยาวได้นั้น จึงต้องจัดทำไม้สำหรับใช้เสียบผืนผ้าตามความกว้างไม้ที่ใช้คือไม่ไผ่ เรานำผ้าส่างกานใส่ไม้ชูให้สูงขึ้นเหนือศีรษะเพื่อเป็นการเทิดทูนเคารพบูชา ระยะห่างของไม้ที่นำมาตรึงผ้าเหลืองนั้นประมาณ 2-3 เมตร ใส่ไปตามความยาวของผ้าจนหมด ส่วนในยอดไม้ไผ่มีตอกสานทำเป็นวง เรียกว่า “ ทีแมง ”
ส่วนการแห่นั้นคนไตเมืองปายนิยมแห่
ผ้าส่างกานโดยการนำผ้าส่างกานตรึงไว้กับไม้แล้วแห่ไปตามถนน หรือแห่จากบ้านศรัทรา แล้วนำไปถวายที่วัดที่ตนเองศรัทรา ประเพณีนี้ภาษาไทยใหญ่ เรียกว่า ประเพณีส่างกานเครือ
ไม่มีความเห็น