อนุทิน 156847

อธิบายว่าด้วยเรื่อง “พระภรรยาเจ้า”

“คำว่า ‘พระภรรยาเจ้า’ นั้นผู้เขียนไม่ได้บัญญัติขึ้นเอง แต่เป็นคำที่มีมาแต่เดิมแล้วในกฎมณเฑียรบาล ตามที่ปรากฏหลักฐานในงานพระนิพนธ์ของสมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยาดำรงราชานุภาพ ในหนังสือประชุมบทละคอนดึกดำบรรพ์ ฉบับบริบูรณ์ พร้อมด้วยเรื่องประวัติเจ้าคุณพระประยูรวงศ์และตำนานละคอนดึกดำบรรพ์ (พิมพ์เป็นมิตรพลีในงานพระราชทานเพลิงศพเจ้าคุณพระประยูรวงศ์ เมื่อวันที่ ๓๑ พฤษภาคม ๒๔๘๖) หน้า ๕๓-๕๔ ดังต่อไปนี้

เครื่องยสนักสนมเมื่อก่อนรัชกาลที่ ๔ จะเปนหย่างไรฉันไม่รู้แน่ แต่เมื่อรัชกาลที่ ๔ นั้นมี ๕ ชั้นเปนลำดับกัน ล้วนเปนเครื่องไส่หมากกินทั้งนั้น

ชั้นที่ ๔ ซึ่งเปนชั้นตำ่กว่าเพื่อน เปนหีบหมากเงินกาไหล่ทองสำหรับพระราชทาน ’นางอยู่งาน’ แต่โบรานดูเหมือนจะเรียกว่า ‘นางกำนัน’ ซึ่งซงไช้สอยในพระราชมนเทียร ได้แต่บางคนที่ซงเมตตาไนหมู่นางหยู่งาน แต่การที่ได้พระราชทานหีบหมากกาไหล่ยังไม่นับว่าเปนเจ้าจอม

อ่านต่อได้ที่https://www.silpa-mag.com/club...