ย้อนรำลึกนึกถึงครู


เพราะครูทุกท่านประสิทธิ์ประสาทวิชาให้ ให้ทั้งความรู้ ความรัก ความเมตตา หล่อหลอมให้ดิฉันเป็นอย่างทุกวันนี้ได้

         
แม่เคยเล่าให้ฟังว่าตอนเด็ก ๆ ดิฉันมักร้องไห้ตามเด็ก ๆ แถวบ้านไปโรงเรียน โดยไม่เข้าใจว่าเขาจะไปไหน แต่อยากไปเพราะอยากใส่ชุดนักเรียนแบบพวกเขา จนแม่ต้องตัดชุดนักเรียนให้ใส่อยู่ที่บ้าน ตอนนั้นดิฉันยังจำความไม่ได้ แต่เคยสงสัยที่เห็นภาพตัวเองสมัยเป็นเด็กเล็ก ๆ ใส่ชุดนักเรียนนั่งขี่ม้าไม้นั่งอยู่หน้าบ้าน...แม่เลยเล่าให้ฟัง

         จนถึงวัยที่ต้องไปโรงเรียนอนุบาล ดิฉันก็ไม่เคยงอแงว่าจะไม่ไปโรงเรียน กลับร้องจะไปโรงเรียนทุกวัน แม้แต่วันเสาร์-อาทิตย์ โดยไม่เข้าใจว่าเป็นวันหยุด สมัยเป็นนักเรียนอนุบาลจำได้ว่าคุณครูชื่อ ครูทุเรียน กับ ครูทิวา แม่บอกว่าบ้านของ ครูทุเรียน จะผ่านหน้าบ้านของเรา ทุกเช้าครูจะปั่นจักรยานไปโรงเรียน ก็จะแวะรับดิฉันนั่งท้ายจักรยานไปโรงเรียน เย็นก็จะนั่งซ้อนท้ายกลับมาส่งที่บ้านด้วย ตรงนี้ดิฉันพอจำได้

         
พอขึ้น ป.1 ดิฉันต้องย้ายไปเรียนอีกโรงเรียนหนึ่ง คุณครูประจำชั้นชื่อ ครูละออ เป็นคุณครูผู้ชาย ปัจจุบันเสียชีวิตแล้ว ครูละออ ใจดีสอนดิฉันตอนอยู่ ป.1 และ ป.2 ตอนเรียนกับ ครูละออ ดิฉันชอบเขียนและอ่านหนังสือมาก ๆ แม้แต่เข้ามุ้งนอนก็ยังนอนอ่านหนังสือให้แม่ฟัง ในขณะที่แม่ก็ยุ่งเป็นพัลวันกับการให้นมน้อง ตรงนี้ดิฉันจำได้

         
พอขึ้น ป.3 ดิฉันต้องย้ายโรงเรียนอีก เพราะครอบครัวย้ายจากในสวนเข้ามาอยู่ในตลาด คุณครูประจำชั้นชื่อ ครูสวย ฟังชื่อคิดว่าเป็นผู้หญิง แต่เป็นคุณครูผู้ชายค่ะ ปัจจุบันเสียชีวิตแล้วเช่นกัน ตอนขึ้นป.3 จำได้ว่าไม่รู้เป็นอะไร อยู่ ๆ ดิฉันก็เรียนไม่รู้เรื่อง ทำการบ้านไม่ได้ จำได้ขึ้นใจว่าไม่รู้ว่า 45 หารด้วย 9 ได้เท่าไร ถูกแม่ตีซะขาเขียวเลย ยิ่งถูกตีก็ยิ่งคิดไม่ออก เอาแต่ร้องไห้ และกลัวมาก แม่ก็ไม่เข้าใจว่าทำไมเคยเรียนได้ดี แต่กลับแย่ กลายเป็นเด็กสมองทึบในฉับพลัน

          
ครูสวย นี่แหละที่มาคุยกับแม่ที่บ้านว่าไม่ให้ตีลูกเวลาสอนการบ้าน และบอกแม่ว่าอาจเป็นไปได้ที่ดิฉันเรียนรู้ได้เร็วตั้งแต่เป็นเด็กเล็ก เรียนเร็วเกินไป อาจทำให้สมองล้าในช่วงหนึ่งได้ ให้ใจเย็นครูจะช่วยแก้ไขให้ และยังจำได้อีกครั้งหนึ่งว่า ตอนนั้นไปโรงเรียนแล้วไปเป็นไข้ไม่สบายอยู่ที่ห้องเรียน ครูสวย ท่านพาดิฉันขึ้นมอเตอร์ไซค์มาส่งที่บ้าน ดิฉันนอนไม่สบายอยู่บ้านหลายวัน เป็นไข้เลือดออก แม่เอาใจน่าดูเวลาที่ป่วย

           จบชั้น ป.
3 ขึ้นชั้น ป.4 เปลี่ยนคุณครูประจำชั้นใหม่ชื่อ ครูสุรพล ชอบเล่านิทาน ครูเล่านิทานสนุก พวกเราชอบรบเร้าให้ครูเล่า ครูก็มักจะเล่าเมื่อเราทำงานเสร็จไว ไม่เหละหละ เป็นรางวัลที่พวกเราตั้งใจเรียน วันไหนดื้อครูจะไม่เล่านิทานให้ฟัง แรก ๆ พอฟังนิทานเสร็จ ครูสุรพล ก็ให้พวกเราเขียนเล่าเรื่องที่ได้ฟัง หลัง ๆ ครูจะให้เราเล่าเรื่องของเราเอง ฝึกให้เราเขียนเรียงความบ่อย ๆ มีอยู่ครั้งหนึ่งครูให้ทุกคนเขียนเรียงความบอกว่าโตขึ้นเราอยากเป็นอะไร อยากทำอาชีพอะไร ดิฉันเขียนบรรยายว่า ดิฉันอยากเป็น ครู

            พอตอน ป.
5 กับ ป.6 จะมีคุณครูสอนเราหลายคนเป็นวิชา ๆ ไป แต่มีครูประจำชั้นเช่นกันชื่อว่า ครูพิมพร เป็นครูใจดี และสอนสนุก ทุกวันนี้เวลาเจอกันทีไร ครูยังจำดิฉันได้บอกว่าตอนเด็ก ๆ ดิฉันมีนิสัยเรียบร้อย และต้องเลี้ยงน้องที่โรงเรียนด้วย (ตอนดิฉันอยู่ ป.6 มีน้องเล็ก ๆ มาเรียนที่โรงเรียนนี้พร้อมกันอีก 4 คน อยู่ ป.4 ป.2 และ อนุบาล 2 คนเป็นคู่แฝดกัน แม่สั่งให้ดิฉันซึ่งเป็นพี่คนโต คอยดูแลน้อง ๆ แทนแม่เวลาอยู่ที่โรงเรียนด้วย ดิฉันเลยต้องวิ่งไปดูน้องบ่อย ๆ ด้วยความเป็นห่วง โดยเฉพาะน้องแฝดที่เพิ่งเข้าเรียนอนุบาล)

          ตอนเรียนอยู่ชั้นมัธยมฯ มีคุณครูหลายท่านที่ท่านดูแลเอาใจใส่ อบรมสั่งสอนให้ดิฉันเป็นอย่างที่เป็นอยู่ทุกวันนี้ คุณครูท่านหนึ่งที่นับว่าเป็นแบบอย่างของดิฉัน คือ
ครูประเชิญ นอกจากจะตามสอนวิชาภาษาไทยตั้งแต่ชั้น ม.1 ถึง ม.6 แล้ว ครูยังส่งเสริมให้ดิฉันทำกิจกรรมในชุมนุมฝึกพูดและการแสดงอีกด้วย ครูประเชิญ เป็นครูภาษาไทยที่มีลีลาการสอนสนุก น่าประทับใจ และเข้าใจง่าย ดิฉันไม่เคยง่วงนอนเวลาเรียนกับท่านเลย แถมได้เกรด 4 ทุกตัวที่เรียนกับท่านด้วย

          นอกจาก
ครูสุรพล ที่มีส่วนอย่างมากในการช่วยฝึกทักษะการฟังและการเขียนให้กับดิฉันแล้ว ครูประเชิญ เป็นคุณครูอีกท่านหนึ่งที่ช่วยกระตุ้นให้ดิฉันได้ฝึกฝนทักษะการฟัง-พูด-อ่าน-เขียนอย่างจริงจัง จนสามารถใช้ทักษะการสื่อสารได้ดีในปัจจุบัน ทั้งนี้คุณครูทุกท่านก็ล้วนแล้วแต่มีส่วนช่วยส่งเสริมเรื่องนี้ด้วยเช่นกัน

          16 มกราคม...วันครูที่จะมาถึงในปีนี้ ดิฉันขอย้อนรำลึกถึงพระคุณครูทั้งหลายตั้งแต่ดิฉันจำความได้ ไล่เรียงจนถึงการศึกษาขั้นอุดมศึกษา กราบคุณครูทุกท่านด้วยดวงใจ เพราะครูทุกท่านประสิทธิ์ประสาทวิชาให้ ให้ทั้งความรู้ ความรัก ความเมตตา หล่อหลอมให้ดิฉันเป็นอย่างทุกวันนี้ได้

           ขอมอบบทเพลงนี้มาบูชาครู....

               ครูบาอาจารย์ที่ท่านประทานความรู้มาให้  อบรมจิตใจให้รู้ผิดชอบชั่วดี  ก่อนจะนอนสวดมนต์อ้อนวอนทุกที  ขอกุศลบุญบารมี  ส่งเสริมครูนี้ให้ร่มเย็น

                ครูมีบุญคุณจะต้องเทิดทูนเอาไว้เหนือเกล้า  ท่านสั่งสอนเราอบรมให้เราไม่เว้น ท่านอุทิศไม่คิดถึงความยากเย็น  สอนให้รู้จัดเจน  เฝ้าแนะเฝ้าเน้นมิได้อำพราง

                 พระคุณที่สามงดงามแจ่มใส  แต่ว่าใครหนอใครเปรียบเปรยครูไว้ว่าเป็นเรือจ้าง  ถ้าหากจะคิดยิ่งคิดยิ่งเห็นว่าผิดทาง  มีใครไหนบ้างแนะนำแนวทางอย่างครู

                 บุญเคยทำมาตั้งแต่ปางใดเรายกให้ท่าน  ตั้งใจกราบกรานเคารพคุณท่านกตัญญู  โรคและภัยอย่ามาแผ้วพานคุณครู  ขอกุศลผลบุญค้ำชู  ให้ครูมีสุขชั่วนิรันดร

                                                                   เพลงพระคุณที่สาม
                                                        ครูอร่าม  ขาวสะอาด คำร้อง/ทำนอง


หมายเลขบันทึก: 72677เขียนเมื่อ 15 มกราคม 2007 06:21 น. ()แก้ไขเมื่อ 11 กุมภาพันธ์ 2012 17:02 น. ()สัญญาอนุญาต: จำนวนที่อ่านจำนวนที่อ่าน:


ความเห็น (19)

ดีจังคะ คุณปวีณา ได้พบกับคุณคูรใจดี เป็นความประทับใจ ที่ส่งผลถึงปัจจุบัน

 สำคัญมากเลยคะ คุณครู   เด็กๆที่ได้อยู่ใกล้ชิด คนดีๆ น่ารักๆ เขาก็จะรู้สึกอบอุ่น มีกำลังใจเรียนรู้ทุกวัน  และสุขใจ

  • ขอบคุณ คุณดอกแก้ว ค่ะ
  • คุณครูของดิฉันใจดีทุกคนค่ะ แต่บางคนก็ใจดี...ตีเจ็บค่ะ... ตอนเด็ก ๆ ไม่เข้าใจทำมั๊ยคุณครูจึงชอบตีจัง ชื่อ "ครูอวยพร" ค่ะ
  • ดิฉันเคยถูกท่านตีครั้งหนึ่ง เจ็บมาก..ก...ก.... เหตุที่ถูกตีเพราะวิ่งเล่นตึงตังอยู่ที่ระเบียงชั้นบนตอนพักเที่ยง ซึ่งครูห้าม
  • ดิฉันไม่เคยเรียนกับครูอวยพร เพราะครูประจำชั้นอยู่ ป.2 ดิฉันมาเรียนที่โรงเรียนนี้ตอน ป.3 จึงไม่มีโอกาสเรียนที่ห้องท่าน
  • แต่เชื่อไหมคะ รู้สึกกลัวครูท่านนี้จนจบจาก ร.ร.นี้ไปเลยล่ะค่ะ ไม่ใช่ดิฉันคนเดียวนะคะ เพื่อน ๆ ทุกคนในโรงเรียนก็กลัวค่ะ
  • เวลาคุณครูเดินผ่าน พวกเราจะเงียบกริบเลย ดิฉันมีใจเต้นตุ๊บตั๊บด้วยนะ
  • นึกแล้วขำค่ะ....ที่จริงคุณครูเขาก็ไม่ได้ตีอย่างไม่มีเหตุผลนะคะ ตีเพราะหวังดีมากกว่า...
  • แต่ตีเด็กเป็นประจำ เป็นโลโก้ของโรงเรียน เอาไว้ขู่เด็ก ๆ อย่างพวกเราได้ผลค่ะ คุณครูท่านอื่นมักจะไม่ตีเองจะส่งมาให้ครูอวยพรเป็นคนตี...พวกเราล่ะกลั๊วกลัว...
  • ขอบคุณมากค่ะที่มาร่วมแลกเปลี่ยนเรียนรู้ และเป็นกำลังใจให้คุณครูค่ะ
มาร่วมระลึกถึงคุณครูดีๆทั่วเมืองไทยครับผม ขอบคุณมากครับที่นำเรื่องดีๆมาเล่า
  • ขอบคุณครับ ที่นำพาเรื่องราวครูดี ๆ มาแบ่งปัน
  • ผมเดินไปส่งการบ้านที่โต๊ะของครู  ..ไม่มีครูนั่งอยู่ที่โต๊ะ..แต่ผมก็ไม่ลืมที่จะทำความเคารพ..ทั้ง ๆที่รู้ดีว่า ครูไม่ได้นั่งอยู่ในขณะนั้น
  • มันเป็นความเคารพที่อยากเคารพด้วยใจ
  • ประเทศไทยดีจังนะครับ...มีวันเด็กและต่อด้วยวันครู...อีกไม่นานก็จะถึงวันครอบครัว

 

ครูดีจึงเป็นต้นแบบให้มีเยาวชนที่ดีและเป็นผู้ใหญ่ที่ดีมีความสามารถ.....ที่สำคัญเป็นกำลังสำคัญให้กับ สพท.สุพรรณบุรี เขต 2  จริงไหมคะ

  • ขอบคุณ อ.ขจิตค่ะ
  • ที่มาระลึกถึงคุณงามความดีของครูทั่วแดนไทยร่วมกัน
  • คุณครูของ อ.ขจิต คงจะมีมากมายหลายท่านแน่ ๆ เลย เพราะเรียนตั้งปริญญาเอกแล้วนี่นา
  • เมื่อวานตอนทำพิธี พอพี่นึกถึงคุณครูที่เคยสอนตัวเองมาตั้งแต่เด็ก ๆ เรื่อยมา ใบหน้าของคุณครูลอยอยู่ในห้วงจิต น้ำตาจะพาลไหลออกมาเสียดื้อ ๆ ตื้นตันเวลานึกถึงผู้มีพระคุณค่ะ
  • ขอบคุณที่มาร่วมแลกเปลี่ยนเรียนรู้กันอีกครั้งค่ะ
  • ขอบคุณมากครับพี่กุ้ง มีหลายท่านเหลือเกิน ผมใช้โทรศัพท์คารวะครับ(ยกเว้นท่านที่เสียชีวิตแล้ว)
  • ขอบคุณคุณพนัสค่ะ
  • อาชีพ "ครู" เป็นอาชีพที่มีเกียรติ มีลูกศิษย์นับหน้าถือตา กราบไหว้บูชา เป็นอาชีพบริการที่ไม่เหมือนอาชีพอื่น เพราะเป็นบริการให้ความรู้ ผู้คนจึงนับถือครู
  • คุณครูของคุณพนัสต้องเป็นครูดีในดวงใจของคุณพนัสแน่ ๆ ขนาดครูไม่อยู่ยังได้รับความเคารพจากศิษย์
  • ลูกศิษย์ดีอย่างนี้....แน่นอนคุณครูต้องเยี่ยมยอดค่ะ
  • เห็นด้วยกับคุณพนัสค่ะ...เราโชคดีที่เกิดมาเป็นคนไทย
  • ขอบคุณพี่วิไล คนเก่งค่ะ
  • ดูจากเวลาที่แวะมาเยี่ยมกันแล้ว คาดว่าคงเป็นเวลาที่กลับจากกรุงเทพฯ ถึงบ้านแล้วนะคะ
  • เหนื่อยไหม? กลับมาทันร่วมงานวันครูไหมคะ?
  • นอกจากสุพรรณฯ เขต 2 ครูดีมีอยู่ทั่วแดนไทยค่ะ
  • ขอบคุณที่มาร่วมเชิดชูครูไทยกันค่ะ
  • ดีจังค่ะ อ.ขจิต
  • คุณครูแต่ละท่านต้องปลาบปลื้มใจแน่ ๆ ลูกศิษย์ยังนึกถึงท่านอยู่
  • ส่วนท่านที่เสียชีวิตไปแล้ว...อย่าลืมหาโอกาสใส่บาตรอุทิศส่วนกุศลให้ท่านนะคะ
  • เพราะเป็นวิธีเดียวที่พี่เองเชื่อว่า เป็นการสื่อถึงคนที่ตายไปแล้วได้
  • น้องชายคนที่เป็นคู่แฝด(คนพี่) ของพี่ ตายไปเมื่อ 4 ปีที่แล้ว...เวลาพี่คิดถึงเขา พี่ก็จะทำบุญไปให้ค่ะ
นายพรเทพ เที่ยงทอง

อยากได้เนื้อเพลงบูชาครู

  • มายืนยันอีกหนนะครับ...
  • เราโชคดีที่เกิดเป็นคนไทย และอยากให้เรารักษาโอกาสที่ได้รับนี้ด้วยจิตใจอันดีงาม
  • ผมรักประเทศไทยมากครับ...
  • และรัก "แผ่นดิน" และ "แดนไท"  ลูกชายหัวใจซนทั้งสองพอ ๆ กับประเทศไทยเหมือนกัน
  • รู้ที่มาของนามแฝงว่า "แผ่นดิน" ว่ามาจากลูกชายสุดที่รักของคุณพนัสนี่เองนะคะ
  • ทั้ง "แผ่นดิน" และ "แดนไท" ชื่อบอกความหมายในความเป็นคนไทยได้ดีมากค่ะ
  • ครอบครัวของดิฉันก็มีหลานชายเยอะค่ะ...มี 3 คน และหลานสาว ที่ซนพอ ๆ กับหลานชายอีก 1 คน เดือนมีนาคมที่จะถึงนี้จะได้หลานชายคลอดใหม่ (ลูกน้องสาว) อีก 1 คน และอีก 1 เดือนถัดมาในเดือนเมษายนจะมีหลานชายคลอดใหม่ (ลูกน้องชาย) อีก 1 คนด้วย
  • อากงกับอาม่า (ป๊ากับแม่ของดิฉัน) คงได้เห่อหลานใหม่กันอีกครั้งแล้วค่ะ
  • ขอบพระคุณที่มาเยี่ยมกันอีกครั้งนะคะ

สุขสันต์ปีใหม่และวันครูย้อนหลังค่ะ

อ่านแล้วประทับใจและนึกถึงคุณครูตั้งแต่วัยเด็กจนถึงชั้นมหาวิทยาลัย...เมื่อเสาร์อาทิตย์ก่อนโชคดีได้มีเวลาไปกราบสวัสดีปีใหม่คุณครูที่ท่านอยู่ใกล้ๆกันกับบ้านแม่(ช่วงนี้Seangjaเป็นเด็กดีค่ะจะไปดูแลและอยู่กับแม่นานๆเพราะแม่ไม่ค่อยสบาย(เข่าเสื่อม)แต่แกก็ยังชอบนั่งรถเที่ยวหรือออกไปดูผู้คนตามสถานที่ต่างๆอยู่แต่เราพยายามจะไปด้วยกันให้มากขึ้นไม่อยากให้แม่ไปไหนลำพังมากเกินไป)..

พบว่าครูยังคงจำเราได้และดีใจเสมอที่เห็นลูกศิษย์จอมแสบไปหา(ตอนเด็กๆดิฉันคงเกเรอยู่ไม่น้อย..ครูเลยจำแม่นกว่าคนอื่น..แฮะแฮะ)

  • สุขสันต์วันเด็กย้อนหลังด้วยค่ะ....แด่เด็กดีของแม่ไงคะ
  • ดีแล้วค่ะ....ที่เราได้มีโอกาสดูแลแม่ โรคเข่าเสื่อม...เป็นมากหรือเปล่าคะ เป็นมาก ๆ เขาว่าผ่าตัดเปลี่ยนหัวเข่าได้ด้วย...ได้ยินมาน่ะค่ะ
  • แม่เปรียบเหมือนครูคนแรกของเราก็ว่าได้นะคะ...นอกจากเป็นผู้ให้กำเนิดเราแล้ว ยังเฝ้าอบรมสั่งสอนให้เราเป็นคนดีด้วยค่ะ
  • ดีใจด้วยนะคะที่คุณขวัญมีโอกาสพบคุณครูด้วย แถมท่านยังจำลูกศิษย์จอมแสบได้อีกซะด้วย
  • เรื่องนี้ก็มีส่วนจริงอยู่ค่ะ เพราะดิฉันก็มักจะจำลูกศิษย์กลุ่มแสบซ่าส์ได้หลายคนเหมือนกัน
  • ขอบคุณที่แวะมาเยือนค่ะ
  • สวัสดีค่ะ
  • เรียกได้ว่า คุณครู จุดประกายชีวิตนะคะ
  • ดิฉันเองจำได้ว่า ตอนเรียนอนุบาล มีคุณครูสาวทอมบอยท่านหนึ่งสอน ใจดีมากๆ ค่ะ
  • ในหนึ่งสัปดาห์ท่านจะเอาขนม 1 อย่างมาให้เด็กนักเรียนทาน เช่น มะม่วงน้ำปลาหวาน  ก็จะให้เด็กนักเรียนเข้าแถว ป้อนที่ละคนๆ เวียนไปเวียนมา 3-4 รอบค่ะ  ท่านสอนคุณพ่อของดิฉัน แล้วก็มาสอนดิฉันอีกรอบหนึ่งค่ะ  ตอนนี้ก็ชรามากแล้วค่ะ (แต่ยังไม่แต่งงานค่ะ เป็นทอมพันธ์แท้ค่ะ)
  • ขอบคุณคุณอร P ค่ะ
  • ขอบคุณสำหรับเรื่องราวดี ๆ จากความทรงจำที่มีต่อ "ครู"
  • คุณครูที่ดิฉันรู้จักมีหลายท่านค่ะที่สอนตั้งแต่รุ่นพ่อมาถีงลูก และยังมีคุณครูบางท่านนะคะที่สอนตั้งแต่รุ่นปู่ย่า มาถึงรุ่นพ่อยันรุ่นลูก
  • แล้วอย่างนี้คุณครูจะไม่ชรา....ไหวเหรอคะ
  • ขอบคุณที่ร่วม ลปรร.กันค่ะ

   สวัสดีครับคุณปวีณา ผมก็เป็นครูคนหนึ่งและเพิ่งสนใจเรื่อง blog ครับ.

   ได้อ่านบันทึกของคุณแล้ว อดนึกย้อนหลังถึงครูทุกท่านที่สั่งสอนเรามา รวมถึงเพื่อน ๆ ที่เคยเรียนร่วมกันมาไม่ได้ ถึงแม้เวลาจะผ่านมา 40-50 ปี ก็ยังจำได้เสมอ

   โดยเฉพาะชื่อพ่อ-ชื่อแม่ของ เพื่อน ๆ ยังจำได้เกือบทุกคนโดยไม่ได้ท่อง ! 

         ไม่แน่ใจว่านักเรียนและครูสมัยนี้ จะเป็นแบบเดิมหรือเปล่า

อยากให้ครูและนักเรียนทุกคนได้อ่านบันทึกนี้ เพื่อจะได้ทำวันนี้ให้มีคุณค่าแก่ความทรงจำ. 

สวัสดีค่ะ คุณปวีณา

  อ่านบันทึกของคุณปวีณาแล้ว  คิดถึงคุณครูสมัยที่เป็นเด็กๆ   แล้วก็อยากมีลูกศิษย์ที่น่ารักๆแบบคุณปวีณาเยอะๆ

พบปัญหาการใช้งานกรุณาแจ้ง LINE ID @gotoknow
ClassStart
ระบบจัดการการเรียนการสอนผ่านอินเทอร์เน็ต
ทั้งเว็บทั้งแอปใช้งานฟรี
ClassStart Books
โครงการหนังสือจากคลาสสตาร์ท