ผมเรียนวิชาภูมิศาสตร์เป็นวิชาโท ในระดับปริญญาตรี แต่ไม่เคยใช้ประโยชน์เพื่อคนอื่นเลย ได้แต่ใช้ประโยชน์สำหรับตนเองเพื่อติดตามสภาพอากาศเพื่อการเกษตรและชีวิตประจำวันเท่านั้น เห็นว่าการพยากรณ์อากาศของหน่วยงานหลายๆ หน่วยงาน รวมทั้งสื่อมวลชนทั้งวิทยุ โทรทัศน์ ชาวบ้านไม่เข้าใจสิ่งที่เขารายงานครับ เลยถือโอกาสนี้เขียนเรื่องราวเกี่ยวกับการพยากรณ์อากาศ/ความรู้เกี่ยวกับการพยากรณ์อากาศ มาเล่าสู่กันฟัง เผื่อใครๆ ที่สนใจเรื่องนี้จะได้นำไปใช้ประโยชน์ โดยเฉพาะเพื่อการเกษตร
ผมกำลังติดตามแนวโน้มว่าจะเกิดพายุขึ้นหรือไม่
วันนี้ผมเข้าไปดูแผนที่อากาศ ที่กรมอุตุนิยมวิทยาประกาศทาง Web ซึ่งเป็นอากาศในช่วงเวลา 07.00 น. ตามเวลาประเทศไทย( 00.00 UTC)
ที่มา : กรมอุตุนิยมวิทยา 1 ธ.ค. 53 เวลา 14.00 น.
หากดูแผนที่อากาศที่ผมแนบมานี้จะเห็นตัว L ล้อมรอบด้วยวงกลม นั่นเป็นสัญลักษณ์แสดงว่าเป็นหย่อมความกดอากาศต่ำครับ(อุณหภูมิสูง) ความเร็วลมศูนย์กลางไม่เกิน 50 กม/ชม หย่อมความกดอากาศต่ำนี้สามารถพัฒนาขึ้นเป็นพายุดีเปรสชั่นได้ ซึ่งแปลว่าจะมีความเร็วเพิ่มขึ้น เป็น 50-63 กม/ชม (คราวที่เข้าปัตตานีเมื่อ 1 พย. 53 ความเร็ว 55 กม/ชม)
จากแผนที่อากาศ ขอให้จับตาดูตัว L ดังกล่าว หากเคลื่อนตัวเข้ามาใกล้ผืนดิน ก็จะทำให้ฝนตกหนักติดต่อกัน 3 วัน 3 คืนได้ แล้ววันนั้นก็จะทำให้เกิดน้ำท่วมแน่นอน
หากตัว L พัฒนาเป็นตัว D ก็เท่ากับความเร็วลมเพิ่มขึ้น ก็คือเป็นพายุดีเปรสชั่น หากเข้าไปตรงไหน ไม่ต้องอธิบายนะครับ เมื่อ 1 พ.ย. 53 คงได้ประสบการณ์กันพอสมควรครับ
ถ้าหากดูแผนที่อากาศแล้วไม่เข้าใจ ให้ขึ้นไปบนท้องฟ้า แล้วมองลงมาบนโลก จะเห็นการเคลื่อนตัวของกลุ่มเมฆ หากเมฆหนาทึบขาวโพลนหนามาก แสดงว่าบริเวณนั้นฝนตกหนัก หากมองเห็นพื้นโลกแสดงว่าไม่มีเมฆหรือเมฆน้อยแสดงว่าไม่มีฝนหรือฝนน้อย อ้อ ลืมบอกไม่ต้องเหาะขึ้นไปดูเมฆนะครับ ดูจากภาพถ่ายดาวเทียมก็ได้ครับ คลิกเลยเป็นภาพปัจจุบันครับ
ที่มา : กรมอุตุนิยมวิทยา 1 ธ.ค. 53 เวลา 14.00 น.
จากรูปจะเห็นว่าบริเวณภาคใต้ตั้งแต่สุราษฎ์ธานีลงมา มีเมฆหนามาก ซึ่งตรงกับความจริงที่ในช่วงเช้าถึงเที่ยงฝนตกหนักมากและตกตลอดเวลาของวันที่ 01/12/2010 05:10 UTC
ตัวเลข "01/12/2010 05:10 UTC"
01/12/2010 หมายถึงวันที่ 1 ธันวาคม ปี 2553(คศ.2010)
05:10 UTC เป็นเลขบอกวันเวลามาตรฐาน เมื่อเทียบกับเวลาไทย ต้องบวก 7 ชม. เวลา 05:10 UTC +7.00 น.=12.10 น. หมายความว่า 12.10 น. ตามเวลาในเมืองไทย ถ้าบวกแล้วข้ามวัน ก็ต้องบวกวันเข้าไปด้วย เพราะไทยเร็วกว่า 7 ช.ม. ครับ
ดูที่ภาพอีกครั้ง จะเห็นว่าเมฆหนานั้นเกาะกลุ่มอยู่บนภาคใต้ตั้งแต่สุราษฎร์ธานีลงมา ในขณะเดียวกันในทะเลเมฆจะน้อย เมื่อประกอบกับเดือนนี้ลมจะพัดจากทิศตะวันออกสู่ทิศตะวันตก แสดงว่าตั้งแต่ประมาณช่วงบ่ายๆ วันนี้เป็นต้นไปฝนจะลดลง หากจะตกบ้างก็เกิดจากเมฆก้อนเล็กๆที่อยู่ในทะเล
แต่ถ้าดูที่ปลายแหลมญวน จะเห็นมีเมฆกลุ่มใหญ่ อาจกลายเป็นหย่อมความกดอากาศต่ำและพัฒนาเป็นพายุดีเปรสชั่นได้เช่นเดียวกัน ต้องเฝ้าระวังกันต่อไปครับ ทั้งแผนที่อากาศและภาพถ่ายดาวเทียม ควรติดตามทุกๆ 2-4 ชม. ครับ
นอกจากจะดูจากแผนที่อากาศและภาพถ่ายดาวเทียมแล้ว สามารถดูได้จากภาพเรดาร์ที่วัดกลุ่มฝน สำหรับภาคใต้ดูจากเว็บสถานีพยากรณ์อากาศสงขลาครับ ซึ่งภาพข้างล่างนี้เป็นเวลา 00.30 UTC ของวันที่ 1 ธ.ค.53 ครับ
ที่มา : สถานีอุตุนิยมวิทยาสงขลา 1 ธ.ค. 53 เวลา 14.40 น.
จากภาพ ปริมาณฝนตกจะสอดคล้องกับภาพเมฆจากภาพถ่ายดาวเทียม ซึ่งจะพบฝนตกกลุ่มใหญ่ตั้งแต่สุราษฎร์ธานีถึงตอนบนของจังหวัดนราธิวาส แต่ละสีที่ปรากฏบนภาพเป็นความเข้มของปริมาณน้ำฝนครับ วันหลังจะเขียนเรื่องนี้โดยเฉพาะครับ
ขอบคุณ zeallsoft.com ที่เอื้อเฟื้อ Super Screen Capture (free software edition) สำหรับ capture หน้าจอ ครับ