หรือ ควาย ถึงเวลาที่จะสูญพันธุ์?????
วันนี้ หลังจากจะไปลงคะแนนตามหน้าที่ของพลเมืองที่ดีแล้ว
ผมได้นัดกับผู้ใหญ่บ้านนาฝาย ตำบลหัวเรือ อำเภอวาปีปทุม มหาสารคาม ว่าจะไปหาคน และพื้นที่เลี้ยงวัวควาย เพิ่ม
และมีคนในหมู่บ้านนี้จะขายวัวให้ผม แต่จะรับเป็นผู้เลี้ยงดูต่อไปครับ และผมกะจะหาพื้นที่สำรองเลี้ยงวัวที่หมู่บ้านนี่ครับ
ขนาดครูบาสุทธินันท์มีที่เป็นพันไร่ ก็กำลังจะต้อนวัวไปเลี้ยงประจำที่นา อยู่บนสวนป่าไม่ไหว แห้งแล้ง หญ้าโทรมหมด ไม่พอให้วัวกิน
แล้วผมมีแค่ ๒๐ ไร่ ไม่ดิ้นจะอยู่ได้อย่างไรกับวัวแค่ ๑๑ ตัว ควาย ๖ ตัว ฟางในนาก็โดนขโมยใส่รถไปขาย เกือบหมด เหลือแต่ตอซัง
วัว ๑๑ ตัว ยังมีผู้เสนอให้ความอุปการะ แต่ควาย ๖ ตัว นะซิ มีแต่คนรังเกียจ เขาว่าไม่มีที่จะเลี้ยง
แล้วควายที่น่ารักของผมจะไปอยู่ที่ไหนได้ล่ะครับ
หรือ จะต้องเดินเข้าโรงงานลูกชิ้นก่อนวัยอันควรซะแล้ว
สำหรับเรื่องบ้านนาฝาย หลายท่านที่ติดตามอ่านบันทึกของผมคงทราบดีนะครับ ว่า
เป็นหมู่บ้านชนะเลิศการประกวด “เศรษฐกิจพอเพียงระดับชุมชน ปี ๒๕๔๙” ระดับภาคอีสาน
แต่ เมื่อผมลุยเข้ามาทำงานกับหมู่บ้านนี้แบบไปนั่ง ไปนอนอยู่ในระบบคิดของแต่ละคนในชุมชน
ผมจึงได้เริ่มตระหนักว่า ระบบมะเร็งร้ายของปัญหาหนี้สินระดับครัวเรือน ที่ได้รับการส่งเสริมอย่างขนานใหญ่ ในทุกรัฐบาลที่ผ่านมา ก็ยังคงระบาดเข้ามาที่หมู่บ้านนี้ แบบไม่มีข้อยกเว้น
การทำงานแบบคลุกวงในอย่างที่ผมทำอยู่จึงรู้อะไรลึกๆครับ
นี่พูดกันถึงระดับหมู่บ้านชนะที่หนึ่งระดับภาคอีสานนะครับ หมู่บ้านอื่นๆ หนักกว่านี้ครับ
และวันนี้ ผมจะไปดูว่า จะมีที่ให้วัว ควายผมอยู่ไหม จะเลี้ยงได้ไหม
จะเห็นกึ๋นกันจริงๆ ลึกๆ มากขึ้นไปอีกครับ
ครูบาบอกผมว่า
“เรื่องการปลูกข้าว ทำนาไม่ไถ ไม่ดำ ไม่หว่าน ของอาจารย์ทำให้ข้อมูลชัดขึ้นมากแล้ว เรื่องอาชีพอื่นนี่แหละน่าสนใจที่สุด เพื่อจะตอบคำถามว่า..คนอีสานยุคนี้ควรจะทำมาหากินอะไร หรือว่ามันหมดอาชีพ หรือว่าต้องปรับปรุงอาชีพ อย่างไร”
ผมจึงเรียนท่านว่า ผมจะเล่นเรื่อง วัว และ ควาย เสริมกำลังชนบท
เป็นการหาทางออกสารพัดเรื่อง เช่น
- การกำจัดหญ้า
- โรงงานปุ๋ยส่วนตัว และ
- ธนาคารออมทรัพย์สินที่มีทั้งรายได้เพิ่ม
- ดอกเบี้ยรายวัน (ปุ๋ยคอก)
- ดอกเบี้ยรายฤดู (กำจัดหญ้า ลดการใช้แรงงาน และยากำจัดวัชพืช)
- ปันผลคืนกำไรรายปี (ลูก)
- คืนทุนทั้งหมดรายสิบปี (ขายเข้าโรงงานลูกชิ้น)
- มีธนาคารไหนจ่ายดอกและปันผลมากขนาดนี้ครับ
สามารถลดการพึ่งภายนอกให้เหลือน้อยที่สุด
แต่ ปัญหาที่พบโดยทั่วไปคือ
คนรักเงินมากกว่ารักควายครับ
ทั้งๆที่เงินไม่เคยอยู่กับใคร ระดับมหาเศรษฐียังเอาไปฝากธนาคาร หรือไม่ก็ฝังดิน (ซื้อที่) ไว้เลยครับ
และวันนี้ ผมอยากทราบว่าในชุมชน ยังมีที่เหลือให้วัวควาย อยู่อาศัยแบบพึ่งพา กันอย่างแท้จริง บ้างไหมครับ
หรือถึงเวลาแห่งการสูญพันธุ์เสียแล้ว
เป็นเรื่องเศร้าๆ (พอๆกับการเลือกตั้ง) รับปีใหม่ ครับ
ความเห็น (24)
นำภาพ ดอกไม้แห่งประชาธิปไตย มาฝากครับ
สวัสดีครับ อาจารย์
- อ่านแล้วอยากให้อาจารญ์มาเป็ฯ รมต เกษตรจัง
- กำหนดนโยบาย การเกษตรแห่งชาติ แบบอนุรักษ์
- ตามแนวทางที่อาจารย์คิดและทำอยู่ ผมชอบจัง
- ขอบคุณมาก
สวัสดีค่ะ
ดีใจที่อาจารย์ไปใช้สิทธิแต่เช้า
ตอนแรก ว่าจะไม่เขียนบันทึกอะไรที่เกี่ยวกับการเมือง กลัวตัวเองจะหลุด
แต่เรื่องนี้ เป็นเรื่อง การช่วยกันส่งเสริมประชาธิปไตย ซึ่งเป็นเรื่องสำคัญมาก ก้เลยอยากจะมีส่วนในการ ช่วยกันรณรงค์น่ะค่ะ ใครจะเลือกใครเป็นสิทธิ์ของเขา
กลับมา เรื่องควาย
เมื่อ 50 ปีที่ผ่านมา ชาวนาไทยไถนา คราดนาและนวดข้าวด้วยควาย แต่สมัยนี้พวกเขามีรถไถ หรือไม่ก็จ้างรถของคนอื่นเสียเป็นส่วนมาก ควายหายไปจากทุ่งนาเกือบหมดสิ้น ไม่ทิ้งอึไว้เพื่อใช้ทำปุ๋ยอีกแล้ว
ปุ๋ยเคมีเข้ามาแทนที่ปุ๋ยคอกพร้อมๆ กับสารเคมี
หมดหน้านา ชาวนาไม่เข้าป่าตัดไถหรือเสาะหาหวายและเครือมาขวั้นเชือกกันอีก แต่จะไปทำงานรับจ้าง บางคนก็เลี้ยงไก่ให้บริษัทใหญ่ๆ ส่วนพวกที่ไม่มีอะไรทำก็แสวงหาการบันเทิง เล่นการพนันและเตร็ดเตร่เพื่อฆ่าเวลาไปเรื่อยๆ
ควายจึงไม่ค่อยมีความสำคัญไปเรื่อยๆค่ะ
ขอสนับสนุนความคิดท่านอาจารย์เต็มที่ค่ะ
- การกำจัดหญ้า
- โรงงานปุ๋ยส่วนตัว และ
-
ธนาคารออมทรัพย์สินที่มีทั้งรายได้เพิ่ม
- ดอกเบี้ยรายวัน (ปุ๋ยคอก)
- ดอกเบี้ยรายฤดู (กำจัดหญ้า ลดการใช้แรงงาน และยากำจัดวัชพืช)
- ปันผลคืนกำไรรายปี (ลูก)
- คืนทุนทั้งหมดรายสิบปี (ขายเข้าโรงงานลูกชิ้น)
- มีธนาคารไหนจ่ายดอกและปันผลมากขนาดนี้ครับ
ขอบพระคุณนะคะ จะนำแนวความคิดนี้ไปปรับใช้
ที่เมืองสุขุมา ประเทศลาว องค์การทำโครงการรายได้ จาก วัว ควาย เลี้ยงโดยชาวบ้านยากจนคะ
เป็นกำลังใจให้ท่านอาจารย์ และรักษาสุขภาพนะคะ
ขอบคุณครับพันธมิตร
วันนี้ทำงานทั้งวันครับ หนัก แต่ยังไหวครับ
เรื่องควายนั้น ผมอยากเห็นว่ายังอยู่ในระบบครับ
ผมก็ยอมรับว่า กำลังฝืนกระแสแบบสุดๆ
หวังว่าสักวันลมจะพัดมาทางนี้ครับ
แล้วควายจะได้มีที่อยู่จริงๆเสียทีครับ
อย่ามองเห็นควายเป็นแค่วัตถุดิบทำลูกชิ้นเลยครับ
(นี่เป็นหน้าที่ของควายในสังคมไทยที่เหลือ)
และผมเก็บข้อมูลมาแล้วว่า ๙๐% กว่าของลูกชิ้นเนื้อวัวแท้ๆ นั้น ทำจากเนื้อควายครับ
ควายมีอะไรๆ ดีกว่ามากกว่านั้นมากมายครับ
สวัสดีค่ะ
ระบบเกษตรแผนใหม่ภายใต้กระบวนทัศน์ทุนนิยมและบริโภคนิยมที่มีรากมาจาก "กิเลสนิยม" ได้เปลี่ยนผ่านชีวิตของผู้คน... ทั้งวิธีคิดและวิถีชีวิต
ปรากฏการณ์อย่างที่อาจารย์เล่าเกิดขึ้นหลายสิบปีที่แล้วในพื้นที่เขตภาคกลางค่ะ ระบบชลประทานที่ทำให้เราทำนาได้หลายครั้ง การใช้ที่ดินในลักษณะเข้มข้นทำให้วัว/ความสูญหายไป มีแต่ "ควายเหล็ก"เข้ามาแทนที่ ...ทฤษฎีการเพิ่มประสิทธิภาพการผลิตเป็นจริง หากแต่ได้ทำให้ระบบนิเวศน์เสื่อมสูญความสมดุลย์ เกิดการพึ่งพิงปัจจัยภายนอก ขาดอธิปไตย อีกทั้งภายใต้โครงสร้างทางสังคมที่เป็นอยู่ชาวนาภาคกลางที่ทำนาได้หลายครั้งต่อปีกลับมีตัวเลขรายรับรายจ่ายที่ทำใหเป็น "หนี้" มากกว่าทุกภาค
เมื่อสี่ห้าปีที่แล้ว ตุ้มลงพื้นที่ที่นครปฐม ตามดูควายฝูงสุดท้ายที่เหลือ... รอบ ๆ บ้านที่เลี้ยงควายฝูงสุดท้ายนี้ มีแต่บ้านจัดสรร...
พื้นที่ภาคกลางที่อุดมสมบูรณ์เพราะเป็นพื้นที่ตะกอนดินทับถมยาวนาน เป็น "อู่ข้าวอู่น้ำ"ของสังคมไทย...วันนี้ที่หมู่บ้าน เหลือแต่ผู้เฒ่านั่งเลี้ยงหลานตัวน้อย คนวัยทำงานมุ่งสู่การเป็น "มนุษย์เงินเดือน" ทิ้งถิ่นฐานเรือกสวนไร่นา ...รัฐคิดแต่โครงการพัฒนาเชิงอุตสาหกรรมและพาณิชย์ ภาคเกษตรตามแนวทางที่รัฐพัฒนาไม่เคยเห็นคุณค่าชีวิตคน
คงต้อง "เข้าใจ" และ "ทำใจ" นะคะ โลกก็เปลี่ยนแปลงตามเหตุปัจจัย...เราทำดีที่สุดเท่าที่จะทำได้ และมีความสุขกับทุกสิ่งที่ทำ... ใช่ไหมคะ
คนรักเงินมากกว่ารักควาย เพราะคนไม่รู้ว่าควายน่ารักและฉลาดกว่าคนบางคน
ถ้าอาจารย์ไม่มีที่เลี้ยงจริง ๆ ....เอามาฝากที่กำแพงแสนได้ค่ะ จะหาคนช่วยดูแลให้เจ้าควายน้อยอยู่อย่างมีความสุขค่ะ
เป็นกำลังใจให้อาจารย์ค่ะ
- สวัสดีครับ ท่านอาจารย์
- ถ้าไม่ทำอะไร ที่มั่นสุดท้ายของฝูงควาย คงเป็น "สวนสัตว์"
- สู้ สู้ ครับ อาจารย์
เมื่อวานผมไปยุให้กลุ่มเกษตรกรที่นาฝาย มหาสารคามฮึดสู้ อนุรักษ์วิถีของควายไว้ให้ได้
ช่วยเหลือประเทศไทย และควายหน่อย
ไม่ทราบจะได้ผลไหม
แต่ก็พยายามแล้วครับ
แล้วจะมารายงานให้ทราบ ในโอกาสต่อๆไปครับ
สวัสดีปีใหม่ค่ะ อ.แสวง สุข สดชื่น สมหวังค่ะ
ขอบคุณครับ
พรใดๆที่ดี จงนำสู่ท่าน ตลอดปีใหม่เช่นกันครับ
สวัสดีครับท่าน ดร.แสวง (คนบ้านเอ๋ง)
- ผมก็เป็นคนหนึ่ง ที่มีชีวิตเติบโตมาคู่กับควาย
- คนเลี้ยงควายออกมาหลายรุ่น เคยฝึกควายไถนามาหลายตัว
- รู้จักชีวิตของควายดี เพราะเราเลี้ยงมันมา เหมือนเป็นเพื่อนกัน
- แต่เมื่อวันก่อนที่นั่งรถกับ พ่อครูบาฯผ่าน ทุ่งกุลาร้องให้ พื้นที่อันแสนกว้างใหญ่ ปัจจุบันทำนา มีฟางข้าว มีน้ำ มีหญ้า แต่มองเห็นควายอยู่ไม่กี่ตัว
- แสดงให้เห็นว่าการพัฒนาพื้นที่การเกษตร ยังไม่ทันเทคโนโลยี
- แล้วเราจะไปซื้อควายที่ไหนกลับมาทำนา และทำวิถีเกษตรกรรม แบบเก่าๆ โดยใช้หลักพอเพียงแบบธรรมชาติ ได้ละครับ
- อยากให้การทำนาแบบดั้งเดิมกลับมา อยู่ในวัฏจักรของชนชั้นเกษตรกรรมแบบที่อาจารย์คาดหวังไว้เหมือนเดิมครับ
ขอบคุณครับ
สวัสดีปีใหม่2551 ค่ะอาจารย์ ขอให้อาจารย์และครอบครัวมีสุขภาพที่แข็งแรง มีความสุขกาย สุขใจตลอดไป ทำอะไรก็ขอให้สมปรารถนาในทุกสิ่ง รักษาสุขภาพด้วยนะคะ
สวัสดีครับท่านอาจารย์ ดร.แสวง
- แวะนำพรปีใหม่ 2551 มาฝากท่านอาจารย์ และท่าน อ.อัมพร พร้อมน้องๆ ที่นี่ รบกวนแวะไปรับนิดหนึ่งครับ เพราะอยากให้แบบแผ่นใหญ่ๆ ก็เลยพามาที่นี่โดยตรงไม่ได้
- เรื่องควาย อีกหน่อยคงหลายเป็นตำนานในนิทานหลอกเด็ก
- แต่ผมก็กะลังหาที่ทางไว้เก็บควายให้เป็นที่เป็นทางอยู่เหมือนกัน กำลังพูดคุยกับน้องๆอยู่ ถ้ายังไงจะส่งข่าวนะครับ
- สวัสดีครับ
สวัสดีปีใหม่ค่ะ
อาจารย์เป็นคนพยายามนำศักยภาพใน ตัวเอง ไปทุ่มเทในการทำความดีแล้ว ก็จะทำให้ไม่มีเวลาที่จะไปโน่นนี่ ที่ไม่ได้ประโยชน์อะไร
มีแต่เวลาสำหรับการคิดดี พูดดี ทำดี แล้วสิ่งที่จะได้ตามมาก็คือ อาจารย์จะได้ผลแห่งความดี นั้น หรือว่าได้ความเจริญรุ่งเรืองตอบแทนมา ไม่ทางใดก็ทางหนึ่งค่ะ
- เข้ามาอ่าน
- ส่งสัญญาณว่าคิดถึงอาจารย์ครับ
สวัสดีปีใหม่ครับ
สุข สดชื่น สมหวัง จงมีแด่ท่านตลอดปี ตลอดไป
สุขสวัสดีปีใหม่ 2551 ครับท่านอาจารย์
| ||
สวัสดีปีใหม่นะครับ ดีใจด้วยนะครับวันนี้ที่ได้เห็นคลิปทีวี น่าชื่นชมและทำต่อไปนะครับ
คนคุณค่า : นักวิชาการเพื่อสังคม
เจอกันวันหน้าขอเมนูนี้นะครับ
ขอบคุณมากครับ
ลืมบอกไปว่า หนิงมาแอบขโมยรูปใน ไฟล์อัลบั้มของอาจารย์ด้วยหละค่ะ อิอิ
