มีสิทธิ์เป็นได้แค่เพียงนักแสดงเท่านั้นใช่ไหม : 2


“เรื่องปากท้อง” ถ้าความไม่พร้อมในประเด็นนี้ เรื่องที่จะทำงานเพื่อชุมชน ก็แทบไม่ต้องพูดถึง และถึงแม้ทำไปก็แค่วูบวาบชั่วครั้งชั่วคราวเท่านั้นเอง

สิ่งที่จะต้องพบเจอบ่อยๆสำหรับการทำงานในพื้นที่ท้องถิ่น ชุมชนนั้น มองได้ 2 กลุ่มที่สัมพันธ์กัน คือ กลุ่มผู้กระทำ และ กลุ่มผู้ถูกกระทำ   กลุ่มผู้กระทำคือคณะหรือทีมทำงาน ส่วนกลุ่มผู้ถูกกระทำคือกลุ่มเป้าหมายพื้นที่ชุมชนท้องถิ่น   ซึ่งปัจจัยที่เกี่ยวข้องกับกลุ่มผู้กระทำคือ  คน  งาน   เงิน  ระบบกลไกการจัดการ   อันเป็นปัจจัยที่จะก่อให้เกิดปรากฏการณ์ของความพัฒนา การพึ่งพา  การเปรียบเทียบ  และสิ่งที่ทุกคนไม่อยากเห็น หรือไม่อยากให้เกิดขึ้นเลย ก็คือ ความขัดแย้ง หรือปัญหา ที่หลีกหนีไม่พ้นย่อมอันมักจะเกิดขึ้นได้ตลอดเวลา  

หากไล่เรียงปัญหาที่พบเจอในการทำงานชุมชนนั้น สิ่งแรกที่นึกถึงก็คือตัวบุคคล ทั้งคนทำงาน และคนในชุมชน หรือประชาชนกลุ่มเป้าหมาย  ว่ากันว่าหากคนทำงาน มีใจรัก ศรัทธา มีความต้องการอยากทำ มีศักยภาพความรู้ความสามารถ มีทีมงานเพียงพอเหมาะสมต่องาน ก็สำเร็จไปแล้วกว่าครึ่งหนึ่งแล้ว ในทางกลับกันหากคนทำงานไม่พึงพอใจ ไม่ศรัทธา ไม่ต้องการ ไม่อยากทำงาน ความรู้ก็ไม่พอ ซึ่งถ้าเป็นอย่างนี้หากดั้นด้นทำงานต่อก็พยากรณ์ได้เลยว่า ล้มเหลวตั้งแต่ยังไม่ได้ทำ แค่คิดก็ผิดแล้ว ทั้งที่ยังไม่ได้ร่างกำหนดแผนงานด้วยซ้ำ แล้วจะทำ ทำไม ทำไปก็เหนื่อยเปล่า  ในส่วนของเป้าหมายการทำงาน ก็ต้องชัดเจนด้วยว่าต้องการทำอะไร ทำอย่างไร กับใคร ที่ไหน เมื่อไร ถ้าเกิดเป็นงานที่ใหญ่เกินตัวเกินองค์กร อย่างเช่น งานใหญ่ ความรู้ไม่พอ  คนน้อย งบน้อย  ระบบยุ่งยากซับซ้อน ก็จะทำให้บุคลากรทำงานไม่ไหว หนำซ้ำอาจทำให้ประสิทธิภาพของงานลดน้อยถอยลงไปด้วย

ในส่วนของ กลุ่มผู้ถูกกระทำ  หรือ กลุ่มเป้าหมายพื้นที่ท้องถิ่น ชุมชน สิ่งที่เป็นหัวใจหนึ่งของการทำงาน คือ ผู้นำชุมชน  เพราะผู้นำชุมชนเป็นเสมือนตัวแทนชุมชน เป็นความหวังของคนในชุมชน(แต่ก็ยังไม่ใช่ลมหายใจของงานทั้งหมด) ถ้าหากผู้นำชุมชนขาดซึ่งศีลธรรม จริยธรรม ไม่โปร่งใส ใจซื่อแต่มือไม่สะอาด ไม่เป็นที่น่าเสื่อมใสในการร่วมกันทำงานก็ไปไม่รอด และยิ่งมีประเด็นเรื่องเงินมาเกี่ยวข้องกับผลประโยชน์ร่วมกันโกงก็ยิ่งไปกันใหญ่   สิ่งเหล่านี้เป็นผลพวงมาจากภาวะเศรษฐกิจย่ำแย่ 

 เรื่องปากท้อง  การบริโภคที่เกินควร เกินความจำเป็นไม่เหมาะสม ไม่เพียงพอ ไม่มีความพอประมาณ  ถ้าความไม่พร้อมในประเด็นนี้ เรื่องที่จะทำงานเพื่อชุมชน ก็แทบไม่ต้องพูดถึง และถึงแม้ทำไปก็แค่วูบวาบชั่วครั้งชั่วคราวเท่านั้นเอง ทำเพราะเกรงใจ เพราะคำสั่ง เพราะบุญคุณ หน่วยงานองค์กรของ กลุ่มผู้กระทำ  และเห็นประโยชน์ส่วนตนมากกว่าส่วนรวม 

ดังนั้นในการทำงานชุมชนท้องถิ่น กลุ่มผู้กระทำ และ กลุ่มผู้ถูกกระทำ น่าจะมีการพัฒนาเชื่อมโยงควบคู่กันไป วางเป้าหมายให้ชัดเจนว่าจะก้าวไปสู่จุดไหนร่วมกัน ส่วนจะทำอย่างไรนั้นก็ขึ้นอยู่กับจังหวะก้าวและโอกาส อาจเร็วหรือช้าก็ได้ เนื่องจากปัจจัยที่เกี่ยวข้องกับการทำงานอาจจะมีการเปลี่ยนแปลงตลอดเวลา ทั้งบุคลากร งบประมาณ ระบบกลไกของงาน ซึ่งถึงแม้ว่าในแผนการทำงานจะเขียนไว้ชัดเจนเพียงใดก็ตาม ถ้ามีเป้าหมายชัดเจน และยืนยันพุ่งเป้าไปให้ถึง

กระบวนการวิธีไปสู่เป้าหมายนั้นก็เป็นเพียงเครื่องมือหนึ่งเท่านั้นที่นำมาใช้ให้เหมาะสมกับสถานการณ์ต่างๆที่พบเจอ     น่าจะมีการยึดหลักของการ ร่วมคิด ร่วมทำ รับประโยชน์ร่วมกัน และเน้นการปฏิบัติต่อพื้นที่ ด้วย หัวใจ  ไม่ใช่ทำเพราะหน้าที่  ทำตามที่ใจอยากจะทำ เน้นการเรียนรู้จากกระบวนการเพื่อนำมาปรับใช้ ชื่นชมผลสำเร็จที่เกิดขึ้นมากกว่าตอกย้ำความล้มเหลว ค้นหาสิ่งดีดีนำทาง แล้วความคิดสร้างสรรค์การพัฒนาจะผุดบังเกิดออกมาอย่างคาดไม่ถึง  ทำสิ่งเล็กๆไปหาใหญ่ วางกรอบเป้าหมายให้ชัดเจน เหมาะสม เพียงพอต่อทรัพยากรที่พึงมีและสามารถจัดการได้อย่างมีศักยภาพต่อเนื่องและยั่งยืน
หมายเลขบันทึก: 105420เขียนเมื่อ 22 มิถุนายน 2007 12:29 น. ()แก้ไขเมื่อ 28 พฤษภาคม 2012 18:40 น. ()สัญญาอนุญาต: จำนวนที่อ่านจำนวนที่อ่าน:


ความเห็น (3)

ผมมาเยี่ยมน้องเปียโร่ครับ

ชอบวิธีการเขียนแบบนี้ สังเคราะห์ออกมาได้น่าสนใจมาก พลังการเขียนแบบนี้น่าสนใจ

"การปฏิบัติต่อพื้นที่ ด้วย หัวใจ  ไม่ใช่ทำเพราะหน้าที่ "

บางทีก็เพราะ "หน้าที่" แต่หากทำจริงๆใช้ใจ หัวใจ ลงไปลุย แบบนี้มันส์กว่า

พี่เอกครับ

ขอบคุณนะครับสำหรับคำชม ผมถ่ายทอดออกมาจากใจ(บางเสี้ยว)  ผนวกกับสิ่งที่พบเจอของจริง ทำให้อดไม่ได้ที่จะสะท้อนออกมาด้วยความรู้สึกที่อาจจะดูแข็งแรงหรืออ่อนปวกเปียกบ้างเป็นบางครั้ง  ยังไงก็ สู้ สู้ เน๊อะพี่เอก ***ก้าวไปข้างหน้าด้วยหัวใจที่เข้มแข็ง

  • เข้ามาแนะนำตัวครับ ในฐานะคนทำงานพัฒนา
  • ให้กำลังใจกันครับ
  • ปัญหา/อุปสรรค ที่คนทำงานต้องเจอคือโจทย์(การบ้าน)ที่ทำให้เราได้เรียนรู้ วิสัยทัศน์(ความงดงามของสังคม)และ ความมุ่งมั่นของเรา(เหล่าคนทำงาน)คือทิพย์โอสถให้ลุกขึ้นมาลุยต่อ หลายต่อหลายครั้งกับปัญหาที่คุณเสนอมาผมเจอและเคยท้อ แต่ไฟในกายยังมี ทุกวันนี้ยังสู้อยู่
พบปัญหาการใช้งานกรุณาแจ้ง LINE ID @gotoknow
ClassStart
ระบบจัดการการเรียนการสอนผ่านอินเทอร์เน็ต
ทั้งเว็บทั้งแอปใช้งานฟรี
ClassStart Books
โครงการหนังสือจากคลาสสตาร์ท