เรื่องเล่าจากออสเตรเลีย(14.2)

           ในออสเตรเลียเนื่องจากความกว้างใหญ่ของแต่ละพื้นที่และมีการปกครองท้องถิ่นของตนเอง จึงอาจมีความแตกต่างกันไปบ้างในแต่ละรัฐ ที่ผมได้ทัศนศึกษาก็คือนิวเซาท์เวลส์(NSW)  มีเมืองหลวงคือซิดนีย์   ในเรื่องของระบบบริการสุขภาพของรัฐจะแยกออกมาจากระบบการปกครอง ไม่ได้ขึ้นอยู่กับอำนาจของมหาดไทยแบบของไทยเรา จะมีอิสระในการวางระบบบริหารจัดการ การบริการ โดยมีการแบ่งเครือข่ายบริการสุขภาพออกเป็น 5 พื้นที่หรือเขต (Area) ประกอบด้วย

1. Greater Western Area Health Service
2. North Coast Area Health Service
3. Sydney Area Health Service
4. Greater Southern Area Health Service
5. Hunter New England Area Health Service

ในแต่ละแห่งจะมีโรงพยาบาลศูนย์ขนาดใหญ่ที่เป็นโรงพยาบาลรับส่งต่อในการรักษาตติยภูมิอยู่ และมีผู้บริหารเครือข่ายสูงสุดอยู่ รวมทั้งมีผู้บริหารในระดับเขตด้วย

            ในส่วนที่เราได้ลงมาศึกษาแบบชำแหละลงลึกหรือExplore ในการเดินทางครั้งนี้คือ Hunter New England Area Health Service ซึ่งก็ยังคงมีขนาดใหญ่มากพื้นที่ใหญ่กว่าเกาะอังกฤษทั้งเกาะ โรงพยาบาลที่อยู่ไกลโรงพยาบาลศูนย์กลางมากที่สุดประมาณ 500 กิโลเมตร ในรัฐหรือจังหวัดนิวเซาท์เวลส์นี้มีเมืองทั้งหมด 68 เมือง ในแต่ละเมืองจะมีสถานบริการสุขภาพของรัฐตามขนาดของเมือง ถ้าเมืองเล็กจะมีโรงพยาบาลเล็ก โดยจะแบ่งออกเป็น 6 ขนาดโรงพยาบาล คือ

1. Mental Health Hospital เป็นโรงพยาบาลที่ดูแลโรคทางจิตเวช มีอยู่ 2 แห่งคือที่นิวคาสเซิลและที่เมืองโมริสเซท
2. Community Health Service เป็นสถานบริการขนาดเล็ก อยู่ในเมืองเล็กๆ เช่น บันดารา พิลิกา เป็นต้น
3. Community Hospital & MPS (Multiple purpose services) เป็นโรงพยาบาลชุมชนขนาดเล็ก มีแพทย์เวชปฏิบัติทั่วไป เช่นมะนิลลา บาราบ้า บิงการา เทนเทอฟิลด์ เป็นต้น
4. District Health service เป็นโรงพยาบาลชุมชนขนาดใหญ่ขึ้น เริ่มมีแพทย์เฉพาะทางหรืออยู่ในเมืองใหญ่ๆ เช่น กุนเนดาห์ นาราบี โมรี เกลนอินเนส เป็นต้น
5. Rural referral Hospital เป็นโรงพยาบาลที่เป็นศูนย์กลางรับการส่งต่อผู้ป่วยจากโรงพยาลชุมชน มีแพทย์เฉพาะทางหลายสาขา ได้แก่ แทมเวอร์ธ อาร์มิเดล เมทแลนด์ ทารี
6. Tertiary Referal hospital เป็นโรงพยาบาลศูนย์ขนาดใหญ่ที่มีแพทย์เฉพาะทางสาขาต่อยอด เป็นการดูแลแบทุติยภูมิ มีแห่งเดียวคือโรงพยาบาลนิวคาสเซิล
   

           Hunter New England Area Health Service หรือHNEAHS จะมีเครือข่ายสถานบริการหรือโรงพยาบาลในเครือข่าย 20 โรงพยาบาล โดยมีโรงพยาบาลศูนย์แทมเวอร์ธ (แต่ดูคล้ายๆกับโรงพยาบาลทั่วไปของไทย) เป็นศูนย์กลางการส่งต่อ เป็นโรงพยาบาลขนาด 270 เตียง มีบริการด้านต่างๆ ปัจจุบันมีผู้อำนวยการด้านการแพทย์ (Director of Medical service) คือ Dr. Peter Finlayson ที่ต้องบริหารบริการทางการแพทย์ทั้งเครือข่ายในโรงพยาบาลศูนย์และโรงพยาบาลเครือข่ายทั้ง 20 แห่งให้อยู่ได้ โดยได้รับงบประมาณจากในและนอกโรงพยาบาล โดยผันแปรตามจำนวนประชากร อายุและเพศ  โรงพยาบาลเครือข่ายทั้ง 20 แห่งจะมีขนาดแตกต่างกันอยู่ในกลุ่มที่ 2-4 เช่นโรงพยาบาลวีวอ อยู่ห่างไป 225 กิโลเมตร ขนาด 20 เตียง มีแพทย์ 1 คน โรงพยาบาลโมรี มีแพทย์ 8 คน อยู่ห่างประมาณ 300 กว่ากิโลเมตร โรงพยาบาลเทนเทอร์ฟิลด์อยู่ไกลที่สุด อยู่ไกลประมาณ 500 กิโลเมตร มีหมอ 2.5 คน   เนื่องจากเครือข่ายมีพื้นที่ขนาดใหญ่มาก ใหญ่กว่ารัฐวิกตอเรียทั้งรัฐ ดูแลประชากรที่มีความหลากหลายทั้งลักษณะประชากร การดำรงชีวิต ชนบทและห่างไกลเมืองมาก รับผิดชอบประชากรประมาณ 840,000 คน คิดเป็นประชากร 12 % ของประชากรทั้งรัฐ มีกลุ่มชนพื้นเมืองมากที่สุด คิดเป็นบริการที่ให้แก่กลุ่มอะบอริจิ้นถึง 20 % ของบริการที่จัดให้กลุ่มนี้ทั้งรัฐ  ค่าใช้จ่ายทางด้านสุขภาพต่อปีประมาณ 919 ล้านดอลลาร์ออสเตรเลีย เป็นเครือข่ายบริการสุขภาพ 1 ใน 4 ของนิวเซาท์เวลส์แต่เป็นเพียงเครือข่ายเดียวที่มีพื้นที่เมืองอยู่ในเขตบริการด้วย มีหัวหน้าสำนักงานใหญ่อยู่ที่เมืองนิวคาสเซิล และสำนักงานเขตอยู่ที่เมืองแทมเวอร์ธ  ด้วยเหตุนี้จึงต้องมีการแบ่งเขตพื้นที่ย่อยลงไปอีกเป็น 8 กลุ่มหรือ Cluster คือ

1. Mehi cluster
2. Mcintyre cluster
3. Tablelands cluster มีอาร์มิเดลเป็นศูนย์กลาง
4. Peel cluster มีแทมเวอร์ธเป็นศูนย์กลาง
5. Upper Hunter cluster
6. Lower Mid North Coast cluster
7. Lower Hunter cluster
8. Greater Newcastle cluster มีนิงคาสเซิลเป็นศูนย์กลาง

           มีการกำหนดวิสัยทัศน์ของเครือข่ายบริการว่า “พัฒนาสุขภาพและระบบบริการสุขภาพที่ดีสำหรับประชาชนและชุมชนในเขตนิวอิงแลนด์ อย่างผสมผสานและบูรณาการ อย่างมีคุณภาพสูงที่สอดคล้องกับความต้องการของชุมชน”

           เนื่องจากการเป็นพื้นที่ชนบทและห่างไกลกันมาก ทำให้มีปัญหาในเรื่องแพทย์ที่จะไปอยู่ในโรงพยาบาลไกลๆ เมื่อไปอยู่ก็อยู่ไม่ได้นาน ทางเครือข่ายจึงได้ร่วมกับมหาวิทยาลัยเพื่อจัดระบบฝึกอบรมแพทย์ชนบทขึ้นในลักษณะของแพทย์เวชปฏิบัติทั่วไปเรียกว่า Hunter New England Area Rural Training Unit หรือ HNEARTU เพื่อฝึกอบรมและดึงให้แพทย์อยู่ในเขตให้บริการของตนเอง โดยการสนับสนุนของรัฐนิวเซาท์เวลส์ ตั้งขึ้นในปี 1992 มีแพทย์ชนบทจบไปแล้วกว่า 40 คน บทบาทในปัจจุบันมุ่งเน้นการจัดการศึกษาเกี่ยวกับวิชาชีพทางด้านสุขภาพของเขตพื้นที่ในลักษณะของVertical Integration เพื่อสนับสนุนการทำงานในHNEAHS