วันนี้ได้ไปถึง อ.ปาย จ.แม่ฮ่องสอน แล้ว การเดินทางพันโค้งนั้นสาหัสสมชื่อ หากใครคิดจะท่องเที่ยวที่นี่แต่ใจไม่รัก หรือไม่อดทนพอ คงมาไม่ถึงแน่ๆ
เรามีนัดกันที่ บ้านสันติชล ชื่อนี่แปลกจัง เพราะชล สะกดด้วย ล ลิง ก็หมายถึงน้ำ เพราะหมู่บ้านนี้มีน้ำไหลผ่าน แต่ที่น่าเสียดาย จากเหตุการณ์น้ำท่วมที่ผ่านมา มีความเสียหายไปบางส่วน แต่ชาวบ้านกำลังช่วยกันซ่อมแซมอยู่ อีกไม่นานคงกลับสู่สภาพเดิม เพราะที่นี่มีความสามัคคีกันมาก
ที่ บ้านสันติชล นี้ เป็นจุดนัดพบที่จะมีการประชุม ริมระเบียงงานวิจัย: ความรู้สู่ความเข้าใจ จัดโดย เครือข่ายการเรียนรู้และประสานงานวิจัย การท่องเที่ยวโดยชุมชน สกว.สำนักงานภาค ซึ่งจัดกันสี่วันคือ วันที่ 26 -29 พ.ย. โดยแบ่งที่ประชุมเป็นสองแห่งคือที่บ้านสันติชลนี้ และที่บ้านรุ่งอรุณ
ในวันแรก เย็นวันที่ 26 พ.ย. เป็นการพบกันเพื่อรับประทานอาหารค่ำ และเลี้ยงต้อนรับ บรรยากาศที่นี่เหมือนกับ ประเทศจีนไม่ผิดเพี้ยน ชาวบ้านที่นี่มีเชื้อสายจีนยูนนาน ลักษณะรูปร่างหน้าตา ผิวพรรณละม้ายคล้ายคนจีนอย่างมาก และยังพูดภาษาจีนอีกด้วย เราเลยนึกว่าหลงเข้าไปในเมืองจีน (ข้อสังเกตแรกคือ พวกเขารักษาความเป็นจีนไว้ ณ ที่แห่งนี้ได้อย่างไร)
พวกเราได้รับการรับรองด้วยอาหารจีนหลากหลาย รสชาติอร่อยมาก ส่วนใหญ่ปรุงจากผักที่ปลูกเองในหมู่บ้านและปลอดสารพิษ เพราะชาวบ้านที่นี่เน้นด้านการทำร้านอาหารจีนเพื่อเป็นการสร้างรายได้ให้ชุมชน คนในหมู่บ้านจึงมารวมกันที่นี่ ทำร้านอาหาร และขายของที่ระลึก มีร้านน้ำชา ขายรองเท้าที่ทำจากเยื่อไผ่
สถานที่จึงตกแต่งไปด้วยโคมไฟแบบจีน และบ้านที่สร้างด้วยดิน เป็นลักษณะดั้งเดิมของชาวจีนยูนนานทีเดียว เขาบอกว่าบ้านดินนี้ กลางวันจะเย็นกลางคืนจะอุ่น
ก่อนจะไปเล่าเรื่องอื่นต้องแนะนำอาหารที่นี่เสียหน่อย อาหารจีนที่มีรสชาติอร่อยมาก ไม่จืด แถมเผ็ดด้วย มีขาหมูที่ขึ้นชื่อ ยำยูนนาน และอาหารที่ทำจากถั่วเหลืองต่างๆ ข้าวที่นี่อร่อยและเหนียวกว่าข้าวหอมมะลิ แต่กลิ่นหอมไม่แพ้กัน พวกเราเลยอิ่มและอร่อยกับอาหารมื้อนี้อย่างมาก
ระหว่างมื้ออาหารมีการแสดงแบบจีน โดยสาวๆ ชาวบ้านมาแสดงให้ดู สวยงามและน่ารักมาก พวกเขาฝึกซ้อมกันมาอย่างดี นั่นเพลินๆ นึกว่าอยู่เมืองจีนจริงๆ นะเนี่ย
(ตอบข้อสังเกตแรก คิดว่าเขามีการสืบทอดบอกเล่ากันรุ่นต่อรุ่น อย่างอาหารนี้เขาก็จะมีการสอนต่อๆ กัน รูปปั้นมังกรนั้น ศิลปินเก่าแก่เป็นคนปั้น เขาสอนอยู่ในโรงเรียนจีนที่หมู่บ้านนี้ด้วย มีการสอนภาษาจีน สอนทำรองเท้า และอะไรอีกหลายอย่าง เด็กๆ เกือบทุกคนจะเรียนที่โรงเรียนจีนตอนเย็น)