องค์สมมติเจ้าแม่กวนอิม

องค์สมมติเจ้าแม่กวนอิม นครสวรรค์

ภาพจาก http://www.nsm.go.th/

สัปดาห์ที่ผ่านมา มีว่าที่บัณฑิตของ มสธ. ในแถบภาคเหนือเข้าร่วมฝึกประสบการณ์วิชาชีพที่ศูนย์ฯ เจ้าหน้าที่ก็พลอยสนุกสนาน และร่วมยินดีไปด้วย เวลาเห็นใครที่ใกล้จะประสบความสำเร็จตามสิ่งที่ฝันนี่..มันเสริมและเพิ่มกำลังใจให้คนทำงานได้จริงๆเลยน๊า...ยินดีกับว่าที่บัณฑิตทุกท่านค่ะ และหวังว่าจะได้เจอกันอีกครั้ง ในพิธีซ้อมรับพระราชทานปริญญาบัตร

และหลังจากการอบรมเสร็จสิ้น คราวนี้แหล่ะ พวกเราก็ตะลุย (เที่ยว) งานตรุษจีนปากน้ำโพ  งานที่เป็นความภาคภูมิใจของชาวจังหวัดนครสวรรค์ และในปีนี้ ถือว่าเป็นปีมงคลอย่างยิ่ง ที่ชาวปากน้ำโพมีโอกาสได้รับเสด็จ สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาสยามบรมราชกุมารี
แน่นอนค่ะ ปีนี้งานยิ่งใหญ่ และสวยงามจริงๆ
        แต่ด้วยความสามารถในการถ่ายรูปอันเหนือชั้นของผู้เขียนในปีที่แล้ว ปีนี้จึงตัดสินใจ ไม่ถือกล้องถ่ายรูปไป (คิดผิดจริงๆ) กะว่า ดูด้วยตา จำด้วยใจ แล้วอาศัยรูปคนอื่นที่เขาถ่ายกันสวยๆ น่าจะดีกว่า กลายเป็นสุดท้าย....อยากจะอวดใครต่อใครว่างานยิ่งใหญ่ เลยต้องใช้วิธีบรรยาย ซึ่งคิดว่าบรรยายได้แย่กว่ารูปถ่ายของตัวเองซะอีก
        สิ่งที่ประทับใจมากๆ อย่างหนึ่งในปีนี้คือ องค์สมมุติเจ้าแม่กวนอิม โดยส่วนตัวคิดว่า งาม จริงๆ  และก็มีน้องคนนึง หลังจากฟังบรรยายไปพักใหญ่ ก็ถามว่า "องค์สมมุตินี่มีความสำคัญและเลือกกันยังไงพี่" แน่นอนค่ะ.....ระดับนี้แล้ว......ตอบไม่ได้.....(จริงๆ ก็ไม่ได้รู้อะไรเล้ย รู้แค่ว่าเสี่ยงทายมา) จึงไปค้นข้อมูลมาฝากน้อง และเป็นความรู้ประดับตนเอง พร้อมมาฝากไว้ในแหล่งแลกเปลี่ยนความรู้นี้ด้วยค่ะ
- - ข้อมูลโดยคุณซูม จากหนังสือพิมพ์ไทยรัฐ ฉบับวันที่ 18 ก.พ. 50 - -

สำหรับเรื่องเล่าสัปดาห์นี้ ว่าด้วย “เจ้าแม่กวนอิม” องค์สมมติที่ผมขึ้นหัวไว้นั้น ก็เป็นเรื่องราวที่น่าสนใจอีกเรื่องหนึ่งที่เป็นตำนานคู่กับประเพณีแห่เจ้าพ่อเจ้าแม่เมืองปากน้ำโพมานานช้า

เนื่องเพราะพระโพธิสัตว์กวนอิม หรือกวนอิม ผู่สักเป็นที่เคารพศรัทธาของชาวจีน ที่นับถือพุทธศาสนานิกายมหายานเป็นอย่างยิ่ง

ในฐานะพระโพธิสัตว์ผู้ทรงมีเมตตากรุณาอันยิ่งใหญ่ อีกทั้งทรงมีพระปณิธานที่จะช่วยเหลือ สรรพสัตว์ที่ตกอยู่ในห้วงทุกข์ทุกผู้ทุกนามให้ถึงที่สุด

ดังมีคำกล่าวของพระองค์ที่ว่า “หากยังมีสัตว์โลกตกทุกข์ได้ยากแม้เพียงคนเดียว จะไม่ขอบรรลุพุทธภูมิ”

ชาวจีนจึงให้ความเคารพบูชาและเล่าขานกันเป็นตำนาน ซึ่งขออนุญาตไม่นำมาเล่าต่อในที่นี้ ด้วยเหตุว่าจะทำให้เรื่องยาวจนเกินไป

ขอตัดภาพไปที่ปากน้ำโพ นครสวรรค์ ดีกว่าครับ ว่าชาวจีนนครสวรรค์ก็มีความเคารพนับถือ เจ้าแม่กวนอิมอย่างมากเช่นกัน และในขบวนแห่เจ้าพ่อเจ้าแม่ ตรุษจีนทุกปีจะมีขบวนสำหรับ “องค์สมมติเจ้าแม่ กวนอิม” อยู่ขบวนหนึ่งเสมอๆ

โดยจะมีสาวงามลูกหลานนครสวรรค์รายหนึ่งแต่งกายในชุดเจ้าแม่กวนอิมขึ้นนั่ง (ประทับ) บนรถยนต์พร้อมสานุศิษย์ขับเคลื่อนร่วมขบวนมาด้วย

องค์สมมติเจ้าแม่กวนอิมดังกล่าวมิใช่ว่าจะเป็นใครที่ไหนก็ได้ หรือสักแต่ว่าเห็นใครรูปโฉมโนม พรรณงดงามก็เชิญมาเป็นองค์สมมติก็หาไม่

แท้ที่จริงแล้วเธอจะต้องผ่านการคัดเลือกผ่าน พิธีกรรมต่างๆมาหลายขั้นตอน จนประหนึ่งว่าเจ้าแม่ กวนอิมทรงเลือกเธอมาด้วยพระองค์เอง

ในแต่ละปีคณะกรรมการใหญ่จะจัดตั้งคณะกรรมการคัดเลือกองค์สมมติขึ้นคณะหนึ่ง เพื่อให้ประกาศหาสาวพรหมจรรย์ลูกหลานชาวปากน้ำโพ ที่มีอายุตั้งแต่ 16 ปีขึ้นไปมาเป็นผู้สมัคร

ทั้งนี้ คณะกรรมการจะไม่ดูความงามเป็นหลักดังเช่นการประกวดสาวงามหรือเทพีอื่นๆ แต่จะดูที่คุณงามความดี กิริยามารยาทดี มีความประพฤติที่ดี และมาจากครอบครัวที่ดี

เมื่อปิดรับสมัครแล้ว คณะกรรมการจะตรวจสอบประวัติของผู้สมัครแต่ละคนอย่างละเอียดลออ พร้อมกำหนดเงื่อนไขที่สำคัญ เช่น

ต้องได้รับอนุญาตจากผู้ปกครอง ต้องเข้าร่วมกิจกรรมกับคณะกรรมการจัดงาน โดยสมัครใจไม่มีข้อต่อรองเรื่องรายได้

ต้องถือศีลกินเจนับแต่วันได้รับตำแหน่งเจ้าแม่ กวนอิมองค์สมมติ และสำคัญที่สุดระหว่างได้รับตำแหน่ง จะไม่ไปกระทำกิจกรรมอื่นใดที่ขัดต่อความเคารพศรัทธาของผู้คนในสังคม

เมื่อรับเงื่อนไขต่างๆเหล่านี้แล้ว บรรดาสาวๆก็จะมาร่วมพิธีคัดเลือกเพื่อดำรงตำแหน่ง องค์สมมติในวันที่คณะกรรมการกำหนด ซึ่งจะมีสักขีพยานมาร่วมอีกมากมาย อาทิ ผู้ใหญ่จากส่วนราชการต่างๆ ในจังหวัด

พิธีคัดเลือก จะไม่มีกรรมการให้คะแนนเหมือนการประกวดอื่นๆ และไม่มีการผ่านรอบแรกหรือผ่านรอบ 2 ดังเช่นการประกวดที่เราเคยเห็น

แต่จะใช้วิธีเชิญให้สาวผู้สมัครทั้งหมดมาจับเบอร์เพื่อ ให้ทราบหมายเลขอันดับที่ หรือลำดับคิวของตน เรียงไปตามเบอร์ที่จับได้นั้นๆ เพื่อรอเสี่ยงทายต่อไป

เสร็จแล้วก็จะเชิญหมายเลขที่ 1 ออกมาเสี่ยงทายก่อน และก็จะเรียงลำดับไปจนถึงหมายเลขสุดท้าย

ในการเสี่ยงทายจะใช้วิธีโยนไม้ 3 ครั้ง

เรียกว่า “ปัวะปวย” ไม้ที่ใช้เสี่ยงทายจะต้องคว่ำอันหงายอันเป็นจำนวน 2 ครั้ง เสี่ยงทายครั้งสุดท้าย ไม้ที่ใช้เสี่ยงทายจะต้องคว่ำทั้ง 2 อัน หรือ “หน่อเส่งเจ๊กอุ้ง” จึงจะเป็นองค์สมมติเจ้าแม่กวนอิมโดยสมบูรณ์ และถูกต้อง

ถ้าใครคนใดคนหนึ่งเสี่ยงได้ดังนี้ ก็จะหยุดที่คนนั้น ถือว่าได้องค์สมมติแล้วไม่ต้องเสี่ยงต่ออีก สาวๆ ที่เหลือจะหมดสิทธิไปโดยปริยาย

แต่ถ้าเสี่ยงไปจนครบผู้สมัครยังไม่มีใครทำได้ ก็จะต้องเริ่มต้นรอบใหม่ โดยกลับมาเสี่ยงทายเรียงลำดับกันใหม่อีกรอบ

เสี่ยงทายไปเรื่อยๆจนกว่าไม้จะพลิกคว่ำพลิกหงาย ตามที่ต้องการ

เคยปรากฏเหมือนกันว่า ในบางปีเสี่ยงวนไปวนมาหลายรอบจนดึกดื่น ค่อนคืนจึงจะได้องค์สมมติตามกฎเกณฑ์ที่กำหนดไว้

สำหรับปีนี้ผู้ชนะการเสี่ยงทาย เป็นองค์สมมติเจ้าแม่กวนอิมได้แก่ นางสาว พิชญาภา มกราพันธุ์ (น้องปุ้ย) อายุ 24 ปี

จบการศึกษาระดับปริญญาตรีเกียรตินิยม อันดับ 2 จาก มหาวิทยาลัยหัวเฉียวเฉลิมพระเกียรติ คณะศิลปศาสตร์ เอกภาษาจีน ปัจจุบันศึกษาปริญญาโทปีสุดท้าย คณะบริหารธุรกิจ เอกการจัดการมหาวิทยาลัยรามคำแหง

http://www.thairath.co.th/news.php?section=specialsunday12&content=37293