ระบบแลกเปลี่ยนชุมชน (3).. เบี้ยกุดชุม
คุณพิพัฒน์ ยอดพฤติการ จากสถาบันไทยพัฒน์ มูลนิธิบูรณะชนบทแห่งประเทศไทยฯ ส่งข่าวมติชนเมื่อวันที่ 7 กพ. มาให้ เรื่อง “กฤษฎีกาไฟเขียว "เบี้ยกุดชุม" ชี้รมว.คลังมีอำนาจอนุญาตได้”
ข้อความในข่าวมีว่า:
สำนักงานคณะกรรมการกฤษฎีกาได้เผยแพร่ผลการพิจารณาข้อหารือของกระทรวงการคลัง กรณีคณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติเสนอให้กระทรวงการคลังและธนาคารแห่งประเทศไทย (ธปท.) สนับสนุนการใช้เบี้ยกุดชุมเป็นสื่อกลางในการแลกเปลี่ยนสินค้าและบริการแทนเงินตรา โดยให้ใช้เบี้ยกุดชุมได้เฉพาะภายใน 5 หมู่บ้าน ได้แก่ หมู่บ้านท่าลาด หมู่บ้านโสกขุมปูน หมู่บ้านสันติสุข หมู่บ้านกุดหิน อำเภอกุดชุม และหมู่บ้านโคกกลาง อำเภอทรายมูล จังหวัดยโสธร
เพื่อประโยชน์และกระตุ้นกิจกรรมในทางเศรษฐกิจภายในชุมชน ช่วยให้เกิดการออมเงินบาท และช่วยให้สมาชิกช่วยเหลือพึ่งพาและปฏิสัมพันธ์กันอย่างต่อเนื่อง ทำให้ชุมชนเข้มแข็งสามารถพึ่งพาตนเองได้ แต่มีปัญหาว่าเบี้ยกุดชุมอาจเข้าข่ายเป็นลักษณะ "เงินตรา" ซึ่งอาจจะขัดต่อ พ.ร.บ.เงินตรา 2501 ได้
คณะกรรมการกฤษฎีกา (คณะที่12) เห็นว่า ตามมาตรา 9 พ.ร.บ.เงินตรา 2501 ได้บัญญัติห้ามผู้ใดทำ จำหน่าย ใช้หรือนำออกใช้ซึ่งวัตถุหรือเครื่องหมายใดๆ แทนเงินตรา เว้นแต่จะได้รับอนุญาตจากรัฐมนตรีว่าการกระทรวงการคลัง
ดังนั้น
การอนุญาตให้ใช้เบี้ยกุดชุมย่อมเป็นอำนาจของรัฐมนตรีว่าการกระทรวงการคลังโดยอาจกำหนดขอบเขตและเงื่อนไขใดๆในการอนุญาตก็ได้ อย่างไรก็ตาม เนื่องจากการอนุญาตเป็นคำสั่งทางปกครองตามบทนิยามคำว่า "คำสั่งทางปกครอง" ในมาตรา 5 แห่งพระราชบัญญัติวิธีปฏิบัติราชการทางปกครอง พ.ศ.2539 ในการพิจารณากำหนดขอบเขตและเงื่อนไขดังกล่าวจึงกระทำได้เท่าที่จำเป็นเพื่อให้บรรลุวัตถุประสงค์ของกฎหมายซึ่งเป็นไปตามมาตรา 39 แห่งพระราชบัญญัติวิธีปฏิบัติราชการทางปกครอง”
คุณพิพัฒน์บอกว่า อ่านจากข่าว ดูเหมือนว่า เบี้ยกุดชุม ก็ยังผิด พ.ร.บ. อยู่ดี เพียงแต่ให้อำนาจ รมว.คลัง อนุญาตเป็นเฉพาะกรณี
ในส่วนของพื้นที่ แม่ปราณีของกลุ่มกุดชุมได้ส่งข่าวผ่านมาทางทีมงานโครงการะบบแลกเปลี่ยนชุมชน ว่า กระทรวงการคลังอนุมัติให้ใช้บุญกุดชุมได้ (น้องที่คุยด้วยบอกว่า น้ำเสียงแม่ณีบอกถึงความดีใจ) ซึ่งก็ขอแสดงความยินดีด้วย
แต่คงจะเป็นการดีกว่า ถ้า รัฐยอมรับใน “สิทธิชุมชน” แล้วไม่ต้องขออนุญาตเป็นกรณีๆไป ตราบเท่าที่เงื่อนไขการใช้เงินตราชุมชนอยู่ในขอบเขตที่เป็นไปเพื่อความเข้มแข็งของชุมชนโดยแท้
ความเห็น (4)
ในฐานะคนทำงานชุมชน มุมมองจากข้างล่างสนับสนุนเบี้ยกุดชุมมานานแล้ว แต่เข้าใจว่ารัฐคิดควบคุมแต่ผ่อนคลายมาหน่อยที่ให้พิจารณาก่อน ก็ควบคุมอยู่ดีแหละ.. ชุมชนถูกควบคุมมาตลอด ยกเว้นวิญญาญคนชนบท
ผมอยากทราบว่าต่อไปเพื่อนๆที่กุดชุมจะเคลื่อนต่อไปอย่างไร ส่งข่าวบ้างนะครับ
ขณะนี้กำลังศึกษารายละเอียดการตีความของกฤษฎีกาค่ะ ปลายสัปดาห์ น้องๆทีมงานจะลงไปเยี่ยมพื้นที่ค่ะ มีความคืบหน้าอย่างไรจะส่งข่าวให้ทราบค่ะ
ขอบคุณแทนชาวบ้านกุดชุมสำหรับกำลังใจจากคุณบางทรายค่ะ
ใยอาหาร ซีโลส
สนใจ วิธีการเบี้ยกุดชุม มาก
สนใจเรื่อง บุญกุดชุมมากคะ ตอนนี้กำลังหาข้อมูล และศึกษา เพื่อทำรายงานคะ
คือ อาจารย์ให้เลือกเอง ว่าสนใจเรื่องไหน ถ้ามีข้อมูลเพิ่มเติมช่วยแจ้งด้วยนะคะ
จักขอบพระคุณมากคะ ส่งมาที่ [email protected] นะคะ ขอบคุณล่วงหน้าคะ