BM.chaiwut
พระมหาชัยวุธ โภชนุกูล ฉายา ฐานุตฺตโม

ราคา ราคะ โลภะ


ราคา ราคะ โลภะ

ราคา เป็นคำที่เราทุกคนรู้ความหมาย แม้ว่าบางคนอาจแปลไม่ถูก หรืออธิบายไม่ได้ก็ตาม...อันที่จริง คำนี้เป็นคำบาลีซึ่งผู้เขียนก็ไม่รู้เหมือนกันว่าเข้ามาเป็นส่วนหนึ่งของภาษาไทยตั้งแต่ยุคสมัยไหน...

ราคา ก็คือ ราคะ นั่นเอง....เมื่อยืนยันอย่างนี้ บางคนอาจสงสัยว่าเหมือนกันได้อย่างไร เพราะ ราคา ก็คือการกำหนดจำนวนเงินของสิ่งของที่จะซื้อขาย... ส่วน ราคะ คือ ความกำหนัด ความร่าน ในอารมณ์บางอย่าง ....ประมาณนี้

ราคะ มาจากรากศัพท์ว่า รชะ ในความหมายว่า กำหนัดหรือยินดี (ถ้าเป็นจิตใจ) และ ย้อม หรือกระทำให้บางอย่างเคลือบติดอยู่กับบางอย่าง.(ถ้าเป็นวัตถุ)...โดย รชะ รากศัพท์ บวกกับ ณ ปัจจัย (รช+ณ)..การทำตัวก็ ทีฆะสระ อะ ให้เป็นสระ อา ที่ ร.เรือ (รชะ - ราชะ)... ต่อจากนั้นก็แปลง ร.เรือ เป็น .ควาย (ราชะ - ราคะ)... ส่วน ปัจจัย ก็ลบทิ้งไป

ผู้เขียนคิดว่า  ราคะ เมื่อแปลงเป็น ราคา ในภาษาไทย โดยนำมาใช้กำหนดจำนวนค่าสิ่งของในการแลกเปลี่ยน น่าจะเหมาะสม... เพราะของบางสิ่ง คนมีความต้องการ พอใจ กำหนัด ยินดีมาก ก็เลย ราคาสูง...ส่วนที่ ราคาต่ำ ก็เพราะคนมีความต้องการน้อย...ประมาณนี้...

เมื่อว่าตามหลักคำสอนของพระพุทธเจ้า เรื่องกิเลส ๓ กอง หรือไฟ ๓  กอง ซึ่งใครๆ ก็พอเคยได้ยินได้ฟัง ตามสำนวนไทยๆ ก็คือ ความโลภ ความโกรธ ความหลง ...ส่วนตามหลักคำสอน มี ๒ นัย คือ

นัยแรก... โลภะ โทสะ โมหะ

นัยหลัง... ราคะ โทสะ โมหะ

ทั้งสองนี้ ก็คือ ความโลภ ความโกรธ ความหลง ตามสำนวนไทยๆ นี้เอง...แต่มีปัญหาว่า ทำไม จึงเป็น ราคะ บ้าง โลภะ บ้าง...

เรื่องนี้ เฉลยได้ว่า นัยแรก นั้น พระพุทธเจ้าตรัสสอนคฤหัสถ์คือชาวบ้าน ว่าไฟกองแรก คือ โลภะ เป็นความอยากได้ ซึ่งอยากได้โน้นได้นี้ ตามที่รู้ๆ กันอยู่...

ส่วน นัยหลัง นั้น พระพุทธเจ้าตรัสสอนบรรพชิตคือนักบวช ว่า ไฟกองแรก คือ ราคะ นั่นคือ ความกำหนดยินดีในอารมณ์ อาจมิใช่อยากได้โน้นได้นี้ตามประสาชาวบ้าน แต่ก็จัดเป็นความอยากเหมือนกัน..

ดังนั้น ราคะ และ โลภะ เป็นความอยากได้เหมือนกัน เป็นกิเลสตัวเดียวกัน แต่ปริมาณไม่เท่ากัน ทำนองนี้...

อนึ่ง เคยฟังพระเถระท่านหนึ่งให้ข้อคิดไว้ว่า

ความโลภ โลภะ หรือ ราคะ จัดเป็น ไฟเย็น มีโทษน้อย แต่ดับได้ยาก

ความโกรธ หรือ โทสะ จัดเป็น ไฟร้อน มีโทษมาก แต่ดับได้ง่าย

ความหลง หรือ โมหะ จัดเป็น ไฟมืด มีโทษมาก แต่เห็นได้ยาก

 

คำสำคัญ (Tags): #ราคา#ราคะ#โลภะ
หมายเลขบันทึก: 77244เขียนเมื่อ 8 กุมภาพันธ์ 2007 19:54 น. ()แก้ไขเมื่อ 22 มิถุนายน 2012 22:43 น. ()สัญญาอนุญาต: สงวนสิทธิ์ทุกประการจำนวนที่อ่านจำนวนที่อ่าน:


ความเห็น (0)

ไม่มีความเห็น

อนุญาตให้แสดงความเห็นได้เฉพาะสมาชิก
พบปัญหาการใช้งานกรุณาแจ้ง LINE ID @gotoknow
ClassStart
ระบบจัดการการเรียนการสอนผ่านอินเทอร์เน็ต
ทั้งเว็บทั้งแอปใช้งานฟรี
ClassStart Books
โครงการหนังสือจากคลาสสตาร์ท