นวัตกรรม wiki
@@ บทความนี้เป็นบทความที่รวบรวมและเรียบเรียงจากการค้นคว้าจากอินเทอร์เน็ตและจากประมวลความเข้าใจของตัวเอง อาจมีข้อบกพร่อง ผิดพลาดบ้าง ... โปรดค้นข้อมูลเพิ่มเติมจากแหล่งสืบค้นต่างๆ @@@
เทคโนโลยีบนเว็บมีการพัฒนาอยู่ตลอดเวลา ส่งผลให้การพัฒนาการเรียนการสอนในระบบอีเลิร์นนิงมีการพัฒนาอย่างต่อเนื่อง ปัจจุบันมีการพัฒนาเทคโนโลยีเว็บขึ้นมากมาย อาทิ Weblog Wiki, Podcast เป็นต้น พร้อมทั้งการพัฒนาเครื่องมือต่างๆ รวมถึงการพัฒนาระบบการเรียนการสอนที่จะนำมาช่วยในการพัฒนาการเรียนการสอนอีเลิร์นนิ่งปัจจุบันมีหลายเว็บไซต์นำนวัตกรรม Wiki มาใช้ในการพัฒนาเว็บไซต์ wiki ถูกพัฒนาเป็นระบบ โดยมีการพัฒนาซอฟแวร์ระบบสร้างและบริหารเป็นนวัตกรรมอีเลิร์นนิงชนิดหนึ่ง นวัตกรรมวิกิก่อให้เกิด ซึ่งปัจจุบันมีการนำมาใช้ทั่วโลก สมาชิกในกลุ่มจึงสนใจที่จะศึกษาข้อมูลนวัตกรรมดังกล่าวนี้ โดยได้ร่วมกันศึกษาและรวบรวมข้อมูลเพื่อให้สามารถเข้าใจนวัตกรรม Wiki ได้มากขึ้น จึงใคร่ขอนำเสนอขอมูลจากการศึกษาเพื่อประโยชน์ในการนำมาประยุกต์ใช้ต่อไป
ความหมายของนวัตกรรม Wiki
วิกิ หรือ วิกี้ (wiki) เป็นเทคโนโลยีเว็บที่ช่วยสนันสนุนการสร้างฐานข้อมูลในระบบออนไลน์โดยสามารถทำงานผ่านเว็บบราว์เซอร์ทุกชนิดเราสามารถให้ความหมายของ Wiki ได้ใน 3 ลักษณะ คือ
1) ลักษณะของเว็บไซต์ 2) ตัวซอฟต์แวร์ และ 3) ตัวเว็บไซต์
ลักษณะของเว็บไซต์ หมายถึง ลักษณะของการออกแบบเว็บเพื่อที่จะอนุญาตให้ผู้ใช้สามารถเพิ่มและแก้ไขเนื้อหาได้โดยง่าย ซึ่งบางครั้งไม่จำเป็นต้องลงทะเบียนเพื่อแก้ไข นอกจากนี้เว็บวิกิยังมีระบบสนับสนุนการเชื่อมโยง (Link) ไปยังข้อมูลต่างๆ ภายในเว็บไซต์ที่เกี่ยวข้องได้อัตโนมัติ ด้วยความง่ายในการใช้งานและความสามารถในการแก้ไขวิกิเว็บไซต์จึงมักจะถูกนำมาใช้ในการร่วมเขียนบทความ นอกจากนี้วิกิยังสามารถดัดแปลงไปใช้ในเรื่องของข้อมูลแผนที่หรืออื่นๆ ได้อีกวิกิจะแตกต่างจากระบบจัดการเนื้อหาอื่น ในส่วนของการโต้ตอบ ซึ่งเห็นได้จากระบบของกระดานสนทนาออนไลน์ หรือ บล็อก ซึ่งจะอนุญาตให้ผู้อื่นโต้ตอบโดยการส่งข้อความต่อท้าย และไม่สามารถมีส่วนร่วมในส่วนของเนื้อหาหลักได้
ตัวซอฟต์แวร์วิกิ Wiki เป็นซอฟต์แวร์ที่รองรับการทำงานของระบบเว็บวิกิ ซึ่งเป็นซอฟต์แวร์ที่ใช้งานผ่านเครือข่ายคอมพิวเตอร์ (Server) ได้แก่ MediaWiki ซึ่งเป็นต้นแบบของ เว็บ WikiPedia (สารานุกรมออนไลน์) , WackoWiki , PhpWiki , TikiWiki เป็นต้น
ตัวเว็บไซต์ หมายถึง เว็บไซต์ที่นำระบบวิกิมาใช้งานนั่นเอง ตัวอย่างเช่น เว็บสารานุกรมออนไลน์ (วิกิพีเดีย) เว็บ Wikimapia เว็บองค์กร Wiki.mozilla.org เป็นต้น (สามารถดูเว็บไซต์วิกิแบบต่างๆ ได้ จากข้อมูลเพิ่มเติม ท้ายบทความ) ซึ่งหากจะมองในภาพรวมก็จะเห็นได้ว่า นวัตกรรมวิกิเกิดจากการพัฒนารูปแบบลักษณะของวิกิ แล้วจึงทำการพัฒนาซอฟต์แวร์วิกิ เพื่อที่จะนำมาติดตั้งและใช้งานบนเว็บเซอร์เวอร์ต่างนั่นเอง ดังนั้นจึงสามารถให้ความหมายของวิกิได้ในสามลักษณะดังกล่าวมา
ประวัติความเป็นมาของวิกิ
วิกิตัวแรกชื่อว่า WikiWikiWeb สร้างโดย วอร์ด คันนิงแฮม เมื่อพ.ศ. 2537 สำหรับโครงการ Portland Pattern Repository ของเขา โดยได้เขียนโปรแกรมขึ้นด้วยภาษาเพิร์ล (Perl) และติดตั้งลงที่เว็บ c2.com โดยชื่อของวิกินั้นมาจากชื่อรถประจำทางสาย "วิกิ วิกิ" (Wiki Wiki) ของระบบรถขนส่งแชนซ์ อาร์ที-52 ที่สนามบินฮอโนลูลูในรัฐฮาวาย ซึ่งคำว่าวิกิในภาษาฮาวายมีความหมายว่าเร็ว ดังนั้นคำว่า วิกิวิกิ หมายถึง เร็วเร็ว นั่นเอง
ระบบวิกิเริ่มเป็นที่รู้จักภายหลังจากที่สารนุกรมวิกิพีเดีย http://www.wikipedia.org ได้นำมาใช้ ซึ่งต่อมาได้มีหน่วยงานหลายส่วน หลายประเทศได้นำระบบวิกิมาใช้ไม่ว่าจะในการจัดการเอกสาร การจัดทำเป็นแผนที่ การติดต่อสื่อสาร หรือแม้แต่การร่วมกันเขียนโปรแกรม
ในประเทศไทยมีการนำเว็บวิกิมาใช้ เป็นสารานุกรมออนไลน์ (วิกิพีเดีย) http://th.wikipedia.org สารานุกรมเสรีที่ทุกคนร่วมสร้างได้ เพื่อเป็นแหล่งรวบรวมความรู้จากประชาคม โดยมีการจัดแบ่งเป็นหมวดหมู่ และมีกฎระเบียบในการสร้างและจัดเก็บข้อมูล เพื่อความสะดวกในการสืบค้น ซึ่งเริ่มสร้างเมื่อ เดือนธันวาคม 2546 ปัจจุบันมี 17,710 บทความ (ข้อมูล ณ วันที่ 26 ธ.ค. 49) นอกจากนี้ยังมีหน่วยงานอื่นๆ ที่นำ wiki มาใช้ได้แก่ เนคเทค http://wiki.nectec.or.th/ext/IMA/WebHome และ องค์กรรัฐและเอกชนอื่นๆ
ลักษณะที่สำคัญของวิกิ
1. การทำงานแบบง่าย วิกิเน้นการทำงานแบบง่าย ซึ่งผู้เขียนสามารถสร้างเนื้อหาบนเว็บได้โดยไม่จำเป็นต้องมีความรู้ในภาษา HTML โดยข้อมูลถูกเขียนร่วมกันด้วยภาษา MarkUp อย่างง่ายโดยผ่านเว็บบราว์เซอร์ (Web Browser) ซึ่งในแต่ละหน้าจะถูกเรียกว่า "หน้าวิกิ" และเนื้อหาภายในจะเชื่อมต่อกันผ่านทางไฮเปอร์ลิงค์ (Hyperlink) ซึ่งส่งผลให้ในแต่ละวิกิสามารถทำงานผ่านระบบที่เรียบง่ายและสามารถใช้เป็นฐานข้อมูลสำหรับสืบค้น ดูแลรักษาที่ง่าย
2. การให้สิทธิในการเพิ่มและแก้ไขข้อมูลบนหน้าเว็บ นิยามลักษณะของเทคโนโลยีวิกิ คือ ความง่ายในการสร้างและแก้ไขหน้าเว็บ โดยไม่จำเป็นต้องผ่านการตรวจสอบหรือยืนยันจากเจ้าของเว็บนั้น เว็บวิกิหลายแห่งเปิดให้ผู้ใช้บริการทั่วไป ในขณะที่บางกรณีขึ้นอยู่กับการตั้งค่าวิกิบนเซอร์เวอร์ ผู้ใช้อาจจะต้องล็อกอินเพื่อแก้ไขหรือเพื่ออ่านบางหน้า
3. เว็บที่สร้างด้วยซอฟต์แวร์มิเดียวิกิ จะมีน่าตาคล้ายกัน
ลักษณะที่สำคัญและการนำมาประยุกต์ใช้ในการจัดการเรียนการสอนอีเลิร์นนิงจากลักษณะของวิกิดังที่ได้กล่าวมาข้างต้นนั้น เราสามารถนำลักษณะที่สำคัญของวิกิมาประยุกต์ใช้ในการเรียนการสอนอีเลิร์นนิงดังนี้
1. การที่วิกิอนุญาตให้ผู้ใช้เขียนและแก้ไขข้อมูลได้ ทำให้เหมาะแก่การนำมาใช้ในการจัดกิจกรรมการเรียนการสอนแบบเรียนรู้แบบร่วมกัน (Collaborative Learning) ซึ่งเป็นการเรียนรู้ที่มีผู้เรียนสามารถร่วมกันศึกษาในเรื่องที่สมาชิกในกลุ่มให้ความสนใจ เป็นการเรียนแบบช่วยเหลือซึ่งกันและกัน
2. การที่เว็บวิกิสามารถทำงานได้ง่ายและมีการเชื่อมโยงเนื้อหาผ่านทางไฮเปอร์ลิงค์ และมีระบบจัดเก็บสืบค้นข้อมูล ทำให้เหมาะแก่การสร้างเป็นแหล่งรวบรวมความรู้ ความคิด อย่างเช่นที่มีการจัดทำเป็นสารานุกรมออนไลน์ ซึ่งกลายเป็นแหล่งความรู้ขนาดใหญ่ที่เกิดจากการรวมคิด ร่วมเขียนของประชาคมที่สนใจในเรื่องนั้นๆ
ข้อดีในการนำนวัตกรรมวิกิมาใช้ในการจัดการเรียนการสอนอีเลิร์นนิง
การนำนวัตกรรมวิกิมาใช้ในการจัดการเรียนการสอนอีเลริน์นิ่งสามารถสรุปข้อดีได้ดังนี้1. สามารถนำมาใช้ในการจัดการเรียนการสอนแบบเรียนรู้ร่วมกัน (Collaborative Learning) ซึ่งเป็นการเรียนรู้ที่มีผู้เรียนสามารถร่วมกันศึกษาในเรื่องที่สมาชิกในกลุ่มให้ความสนใจ เป็นการเรียนแบบช่วยเหลือซึ่งกันและกัน มีการให้โอกาสผู้ที่สนใจแสดงความคิดเห็น และรับฟังความคิดเห็นของกันและกัน การให้ความไว้วางใจกันและกันในการที่สามารถที่จะแก้ไข ข้อมูลต่างๆ ซึ่งจะเป็นการช่วยส่งเสริมการทำงานร่วมกันนั่นเอง2. สามารถที่จะใช้เว็บวิกิในการระดมสมอง เช่นร่วมกันเขียนโปรแกรมเพื่อพัฒนาซอฟต์แวร์และทำกิจกรรมอื่นๆ ได้3. สามารถใช้เว็บวิกิเป็นแหล่งรวบรวมความรู้ต่างๆ เช่น เว็บสารนุกรมออนไลน์ (Wiki Media) เว็บวิกิแผนที่ (wikimapia) 4. การนำนวัตกรรมวิกิมาใช้ในการเรียนการสอนอีเลิร์นนิง จะสามารถช่วยการส่งเสริมการเรียนรู้ในระบอบประชาธิปไตย
ข้อจำกัดในการนำนวัตกรรมวิกิมาใช้ในการจัดการเรียนการสอน
แม้ว่านวัตกรรมวิกิจะมีประโยชน์ต่อการนำมาใช้ในการเรียนการสอนอีเลิร์นนิง แต่อย่างไรก็ตาม ก็ยังมีข้อจำกัดต่อการนำมาจัดการเรียนการสอนเช่นกัน ซึ่งสามารถสรุปได้ดังนี้
1. ไม่สามารถจำกัดสมาชิกที่เข้ามาเขียนบทความ หรือแสดงความคิดเห็นได้ หากครูผู้สอนไม่ได้เป็นผู้ควบคุมดูแลเว็บไซต์นั่นเอง
2. ในการติดตั้งซอฟต์แวร์วิกิบนเซอร์เวอร์ ผู้ติดตั้งจะต้องมีความรู้ทางคอมพิวเตอร์และระบบเครือข่ายนอกจากนี้ หากพิจารณาในด้านของการให้สิทธิเสรีภาพ ในการแสดงความคิดเห็นในการเขียนบทความ หรือ เพิ่มเติม แก้ไขข้อมูลต่างๆ อาจจะก่อให้เกิดปัญหาข้อมูลขยะ หรือ ข้อมูลที่ไม่เป็นประโยชน์ หรือ อาจจะก่อให้เกิดการก้าวล่วงสิทธิของผู้อื่นได้ง่าย ดังนั้นจะเห็นได้ว่า นวัตกรรมวิกิมีทั้งข้อดี –ข้อเสีย และข้อจำกัด จำเป็นยิ่งที่นักการศึกษาจะต้องพิจารณาคัดสรรส่วนดี และปรับปรุงแก้ไขข้อบกพร่องต่างๆ เพื่อนำมาใช้ในการพัฒนาการเรียนการสอนให้ก่อเกิดนวัตกรรมที่มีคุณค่าสูงสุด
บทสรุป เทคโนโลยีวิกิ ก่อกำเนิดมาจากแนวคิดที่ผู้พัฒนาเชื่อว่า ทุกคนเป็นคนดี ทุกคนมีความตั้งใจดี การให้โอกาส สิทธิเสรีภาพในการแสดงความคิด ความเชื่อ การแลกเปลี่ยนประสบการณ์ต่างๆ การรับฟังความคิดเห็นของกันและกันจะเป็นส่วนที่จะช่วยพัฒนาให้โลกก้าวหน้าเจริญ แต่อย่างไรก็ตาม ในสังคมโลกยังมีทั้งคนดีและคนไม่ดี การให้สิทธิด้านข้อมูลมากเกินไป ก็จะก่อให้เกิดผลเสียต่อข้อมูลข่าวสาร ข้อเท็จจริง ซึ่งจะส่งผลเสียต่อสังคมโลกได้ดังนั้น บางครั้งจึงจำเป็นที่จะต้องมีการจำกัดสิทธิ ความสามารถในการเข้าถึงข้อมูล มีกฎเกณฑ์ต่างๆ เพื่อความสงบสุขของสังคมนวัตกรรม Wiki จัดเป็นระบบจัดการข้อมูลบนเว็บไซต์ (CMS : Content Management System) ชนิดหนึ่ง ซึ่งแตกต่างจากระบบ CMS อื่นๆ ในส่วนของการทำงานแบบร่วมกัน นั่นคือ การที่ wiki อนุญาตให้ผู้ใช้สามารถที่จะเขียนและแก้ไขบทความร่วมกันได้นั่นเอง
ตัวอย่างเว็บที่นำนวัตกรรม Wiki มาใช้http://www.mediawiki.org/wiki/MediaWiki MediaWiki เป็นต้นแบบซอฟต์แวร์ที่ได้รับความนิยมสูงสุดในการนำมาสร้าง Wiki (สารานุกรมเสรี) www.wikipedia.orghttp://wiki.cs.cityu.edu.hk/CitiWiki ซอฟต์แวร์ CitipWikihttp://phpwiki.sourceforge.net/ ซอฟต์แวร์ PhpWiki
http://tikiwiki.org/ ซอฟต์แวร์ tikiwiki
http://atwiki.com/new/ สมัครสร้างเว็บจากนวัตกรรมวิกิที่นี่ได้ค่ะ
อ้างอิง : http://th.wikipedia.org/wiki/Wikihttp://jspwiki.org/wiki/WikiMap http://www.wiki.org/wiki.cgi?WhatIsWikihttp://blog.case.edu/gps10/2005/07/06/wikicase_wiki_geotaghttp://www.mywikimap.com/http://www.flexwiki.com/default.aspx/FlexWiki/WikiMap.htmlhttp://c2.com/cgi/wiki?WikiDesignPrincipleshttp://c2.com/cgi-bin/wiki?StartingPointshttp://c2.com/cgi/wiki?WikiHistory หากสนใจติดตั้ง MediaWiki (Open Source) บนเว็บไซต์คุณ http://www.mediawiki.org/wiki/Installation http://www.mediawiki.org/wiki/MediaWiki
ความเห็น (0)
ไม่มีความเห็น