บทสัมภาษณ์เกี่ยวกับบล็อก Gotoknow.org

พรุ่งนี้ดิฉันและดร.ธวัชชัย จะเดินทางไป สคส. เพื่อร่วมงานแถลงข่าว งานมหกรรมการจัดการความรู้แห่งชาติครั้งที่ 2 ในวันอังคารที่ 22 พฤศจิการยน 2548 นี้ ที่ชั้น 14 อาคาร เอสเอ็ม ทาวเวอร์  เวลา 09.00- 12.00 น. นับว่าเป็นครั้งแรกของการเปิดตัว GotoKnow.org ก็ว่าได้ เพราะตั้งแต่เปิดให้บริการมาตั้งแต่ปลายเดือนพฤษภาคม 2548 ก็ยังไม่ได้แถลงข่าวใดๆ เลยคะ เพราะรอพัฒนาให้เสร็จครบทั้ง Solutions ก่อน และมาถึงวันนี้ก็เสร็จสิ้นทั้งหมดแล้วสำหรับเวอร์ชันแรกคะ

คุณอาทิตย์ สคส. ได้ส่งคำถามสัมภาษณ์มาให้ดิฉัน 6 คำถาม และดิฉันได้อีเมลตอบไปดังนี้คะ

1. บล็อก (Blog) ใช้เพื่อการจัดการความรู้ได้อย่างไร
GotoKnow.org ย่อมาจาก The Gateway of Thailand's Online Knowledge Management เป็นระบบ "บล็อก" (Blog) เพื่อการจัดการความรู้แบบฝังลึก โดยเน้นการบันทึกในรูปแบบไดอารี่ของแต่ละบุคคลเพื่อแสดงความคิด ความรู้ ประสบการณ์ เทคนิคการทำงาน และร่วมแลกเปลี่ยนเรียนรู้กับผู้อื่นผ่านเครือข่ายอินเตอร์เน็ต ประโยชน์ของการบันทึกความรู้ลงบล็อกมีดังนี้คือ
เป็นเครื่องมือในการสร้างความรู้: การบันทึกความรู้ลงบล็อกเป็นประจำสามารถนำมาสู่การสร้างขุมความรู้ส่วนตัวอย่างต่อเนื่องและเป็นระบบ

เป็นเครื่องมือในการเผยแพร่ความรู้: บล็อกช่วยเผยแพร่ความรู้ของผู้เขียนออกสู่สาธารณชนผ่านทางอินเตอร์เน็ตและโดยอาศัยมาตราฐานในการส่งไฟล์แบบ RSS
เป็นเครื่องมือแลกเปลี่ยนความรู้: คนทั่วโลกสามารถเข้ามาอ่านและร่วมแสดงความคิดเห็นต่อยอดความรู้ได้ตลอดเวลา
เป็นเครื่องมือค้นหาผู้ชำนาญการ:  เจ้าของบล็อกสามารถสร้าง “ชุมชนบล็อก” เพื่อรวบรวมบันทึกความรู้ในด้านหนึ่งๆ จากผู้เขียนบล็อกหลากหลายคน
เป็นเครื่องมือในการแยกแยะประเภทของความรู้และสร้างความสัมพันธ์ของความรู้: เจ้าของบล็อกสามารถจัดกลุ่มบันทึกแต่ละบันทึกด้วยคำหลักซึ่งแทนแก่นความรู้สำคัญของบันทึกนั้นๆ ฯลฯ

2. การใช้งานของบล็อก ยาก / ง่าย อย่างไร
GotoKnow.org เป็นระบบที่พัฒนาขึ้นมาโดยเน้นผู้ใช้เป็นศูนย์กลาง เน้นหลักการออกแบบที่ช่วยให้อ่านง่ายเป็นระเบียบ และบันทึกความรู้ได้โดยง่ายและสะดวกภายใต้การควบคุมของเจ้าของบล็อกเอง โดยที่ เจ้าของบล็อกสามารถจัดการบล็อกได้ด้วยตนเองที่ “แผงควบคุม” เหมือนมีเว็บไซต์ส่วนตัว และ เขียนบันทึกได้ง่ายเหมือนใช้ Microsoft Word ซึ่งเรียกว่าเป็น Text Editor แบบ WYSIWYG (What You See Is What You Get)

3. ข้อดี (จุดเด่น) ของบล็อก GotoKnow.org มีอะไรบ้าง
นอกจากที่ได้กล่าวไปแล้วว่าเจ้าของบล็อกใน GotoKnow.org สามารถจัดการบล็อกได้อย่างเต็มที่ ไม่ว่าจะเป็น การสร้าง-แก้ไข-ลบ บล็อก หรือ การสร้าง-แก้ไข-ลบ บันทึก หรือ การลบข้อคิดเห็น เป็นต้น อีกทั้งเขียนบันทึกได้ง่ายเหมือนใช้ Microsoft Word แล้วนั้น ระบบบล็อก GotoKnow.org ยังอำนวยความสะดวกให้ผู้ใช้ได้อีกมากมาย เช่น
• สามารถสร้างบล็อกหรือชุมชนบล็อกได้มากกว่าหนึ่งแห่ง
• บล็อกแต่ละบล็อกสามารถเป็นสมาชิกชุมชนบล็อกได้มากกว่าหนึ่งแห่ง
• เผยแพร่ความรู้ฉับไวด้วยเทคโนโลยี RSS
• มีการปรับปรุงพัฒนาระบบอย่างต่อเนื่อง มีความปลอดภัยสูง ฯลฯ

4. บล็อกใช้เพื่อการพัฒนางานด้านต่างๆ ได้อย่างไร
องค์กรไม่ว่าจะเป็นเอกชนหรือรัฐบาลหรือบุคคลทั่วไป ที่ต้องการแลกเปลี่ยนเรียนรู้และถ่ายทอดความรู้หรือข่าวสาร ทั้งในรูปของตัวอักษร เสียง และ รูปภาพ สามารถนำบล็อกสามารถนำไปประยุกต์ได้อย่างมากมาย เช่น นำบล็อกไปใช้เพื่อสร้างองค์กรแห่งการเรียนรู้ โดยสมาชิกขององค์กรจะเน้นเขียนถึงประสบการณ์เทคนิคต่างๆ ที่ตนได้รับจากหน้าที่งานในการทำงานโครงการต่างๆ ขององค์กร นอกจากนี้องค์กรสามารถมีบล็อกไว้เพื่อการนำเสนอข่าวสารบริษัท กิจกรรม หรือ นำเสนอสินค้าและบริการใหม่ๆ หรือ อาจใช้บล็อกเพื่อการเรียนการสอนเพื่อเป็นเทคโนโลยี E-Learning หรือ บุคคลทั่วไปก็สามารถมีบล็อกไว้เพื่อใช้บันทึกเรื่องราวชีวิตที่ตนเองเรียนรู้หรือมีความคิดเห็นต่อสิ่งที่ประสบพบมาในแต่ละวัน ก็ได้เช่นกัน

5. ขณะนี้ระบบบล็อก GotoKnow.org มีพัฒนาการถึงขั้นไหนแล้ว
ภายใต้การสนับสนุนของสถาบันส่งเสริมการจัดการความรู้เพื่อสังคม (สคส.) ตั้งแต่วันที่ 1 มีนาคม 2548 ทีมพัฒนาโดย ดร.จันทวรรณ น้อยวัน และ ดร.ธวัชชัย ปิยะวัฒน์  คณะวิทยาการจัดการ มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ ได้พัฒนา Blog Solutions ขึ้นมา อันประกอบด้วย 1) ระบบบล็อก GotoKnow.org 2) ระบบการรวบรวมข่าวสารความรู้ในรูปแบบ RSS ชื่อ PlanetMatter.org และ 3) ซอฟต์แวร์สร้างไฟล์ RSS เพื่อการเผยแพร่ความรู้ในมาตราฐานสากล ชื่อ FeedSpring
ซึ่งขณะนี้ ทีมงานได้พัฒนาระบบทั้งสามในเวอร์ชันแรกเรียบร้อยแล้วและได้นำไปใช้งานจริงแล้ว นอกจากนี้ ระบบเหล่านี้เป็บแบบ Open-Source คือ เปิดเผยรหัสต้นฉบับสู่สาธารณชน ภายใต้ลิขสิทธิ์แบบ  GNU/GPL ซึ่งหมายถึงว่า นักพัฒนาท่านอื่นสามารถนำรหัสต้นฉบับ (Source Code) ไปพัฒนาปรับปรุงเพิ่มเติมหรือดัดแปลงได้ แต่ต้องเปิดเผยรหัสต้นฉบับด้วยเช่นกัน
 การพัฒนาระบบทั้งสามจะเป็นไปอย่างต่อเนื่อง โดยในเวอร์ชันถัดๆ ไปจะเน้นการพัฒนาระบบให้มีการติดต่อประสานกับผู้ใช้มากยิ่งขึ้นเพื่อความง่ายและสะดวกต่อการใช้ รวมทั้งเน้นการพัฒนาให้ระบบสามารถทำงานได้อย่างชาญฉลาดมากยิ่งขึ้นอีกด้วย

6. ความคิดเห็นต่อ Blog ในฐานะที่เป็นผู้สร้างมันขึ้นมา
GotoKnow.org เป็นเสมือนเส้นทางที่นำเข้าสู่การจัดการความรู้ของประเทศไทย โดยเน้นที่การสร้างคลังความรู้ผ่านทางระบบบล็อกที่สร้างขึ้นเพื่อคนไทย โดยนักวิจัยคนไทย ภายใต้การสนับสนุนของหน่วยงานภาครัฐของไทย (สคส.) คลังความรู้ใน GotoKnow.org จะเติบโตขึ้นเรื่อยๆ ด้วยการ “ให้” ประสบการณ์ความรู้ที่เกิดจากการปฏิบัติจากประชาชนคนไทยของทุกหน่วยงานและทุกชุมชน คุณประโยชน์ที่เกิดขึ้นจากการร่วมแลกเปลี่ยนเรียนรู้ถ่ายทอดความรู้ลงบล็อกและนำเอาความรู้ที่มีอยู่ในคลังความรู้ไปใช้ ย่อมเป็นการร่วมกันส่งเสริมให้ประชาชนชาวไทยรู้จักและเข้าใจถึงความจำเป็นในการจัดการความรู้ได้เป็นอย่างดี

[ชายขอบ]

     อ่าน 2 รอบ อย่างช้า ๆ เพราะ 1) เป็นสรุปย่อ (exclusive summary) ของ gotoknow.org ที่สามารถนำไปเล่า (ประชาสัมพันธ์) ต่อได้เลย และ เพื่อ 2) ศึกษาวิธีการเขียนของอาจารย์ตามโจทย์ที่มีมาเป็นข้อคำถาม

     ได้ประโยชน์อีกต่อนะครับ นอกจากได้ใช้ blog ใน gotoknow.org แล้ว

     ยังคิดไม่ออกว่าจะตอบแทนประโยชน์ที่ได้นี้บ้างอย่างไรถึงจะเหมาะสมดีครับ

[Panda]

เพิ่งเข้ามาอ่าน โดยใช้การ ค้นหา ด้วย คำ "open-source e-learning"   เห็นในข้อ 4 พูดถึงสามารถนำ blog gotoknow.org ไปใช้ใน E-learning ได้  เลยอยากจะสอบถามอาจารย์ว่า  เปรียบเทียบกับ  CMS MOODLE  แล้วเป็นอย่างไร ?  เพราะ ผมกำลังทดลองใช้ MOODLE อยู่ ครับ

ถามหลายท่านก็บอกว่า Moodle ใช้ง่ายและดี รวมทั้งเป็น open-source ด้วย

[จันทวรรณ]

คุณ Panda คะ

ดิฉันก็ยังไม่เคยใช้ Moodle คะ แต่การใช้บล็อกเพื่อ E-learning ก็เช่น การให้นักศึกษาเปิดบล็อกเพื่อแลกเปลี่ยนความรู้และประสบการณ์กับผู้อื่นคะ

อย่างไรก็ตาม ก็มีเสียงจากผู้ใช้ใน Gotoknow.org แว่วมาบ้างว่า ไม่ชอบให้เป็นอย่างนี้ แต่ดิฉันก็เข้าใจอาจารย์ผู้นำไปใช้คะ ว่าเขาคงให้ประโยชน์ในการให้นักศึกษาเข้ามา share ประสบการณ์จากสิ่งที่ได้รับจากการเรียนรู้

ในฐานะผู้ดูแลระบบ เราก็ไม่สามารถบังคับใครได้ว่าจะใช้บล็อกเพื่อการอะไร แต่ถ้าเป็นการผิดกติกามารยาทของ Gotoknow.org ที่เขียนไว้ เราก็จะลบทันทีคะ

[นาย สมพงศ์ ศรีวิศาล]

เข้ามาอ่าน เผื่อจะได้ความรู้เกี่ยวกับเว็บบล็อกบ้าง  ทดลองใช้ครับ