ตั้งแต่สมัยผมช่วยพ่อแม่ทำนา ทำสวน (สมัยนั้นยังไม่มีระบบ “ทำไร่”) ผมไม่เคยเห็นจอบที่ไม่คม ต้องนำมาลับ ด้วยหิน หรือด้วยตะไบ ก็แล้วแต่
เคยเห็นแต่จอบที่เหี้ยน (หน้าสั้น) ที่เกิดจากการใช้งานมานาน เพราะเราไม่มีเงินเหลือพอที่จะซื้อจอบมาวางทิ้ง ให้ขึ้นสนิมเล่นๆ มีแต่ได้ใช้งานเกือบทุกวัน บางทีก็บิ่นบ้าง เนื่องจากไปขุดเจอหิน หรือรากไม้แข็งๆ
แต่ไม่นาน รอยบิ่นก็จะค่อยๆหายไปกับการใช้งาน จนกลับมาคมอีกครั้งหนึ่ง โดยไม่ต้องลับอีกนั่นแหละ
นั่นเป็นระบบของจอบที่ใช้งานเป็นประจำ
แต่สมัยนี้ ผมกลับเห็นจอบที่ไม่ได้ใช้งาน เก็บไว้เฉยๆ อยู่ทั่วไป แม้จะนำมาลับบ่อยๆ ก็ยังไม่ค่อยคมเท่าไหร่ และคมที่ลับนั้น ก็มักมีมุมที่ไม่ค่อยเหมาะกับการใช้งาน ขุดดิน หรือถากหญ้าไม่ค่อยเข้า แตกต่างจากจอบที่ใช้งานประจำ
นอกจากนี้ ยังมีจอบที่ตั้งแต่ซื้อมายังไม่เคยใช้งานเลย จะมีร่องรอยของความคมบ้างตั้งแต่เดิมจากโรงงาน แต่ก็อาจโดนสนิมเกาะจนคมเว้าแหว่งไป หรือกินเนื้อเหล็กหายไปเป็นแถบๆ จะขุดอะไรไม่ค่อยเข้า อาจใช้โกยขยะ ตักขี้โคลนนั้น ก็พอได้ แต่จะขุดดินนั้นอย่าหวัง จะดีดกลับจนเจ็บมือนั่นแหละครับ ลองมาดูเรื่องสมองที่ใช้กับไม่ใช้ ก็จะมีความเร็วและผลลัพธ์ในการคิดแตกต่างกัน ผมเคยได้รับฟังมาว่า· บางคนคิดเรื่องงานวิจัยไม่ค่อยออก ว่าควรจะทำเรื่องอะไร
· แต่แม้คิดออกก็ไม่รู้ว่าเรื่องไหนสำคัญกว่าเรื่องไหน
· แม้รู้ว่า เรื่องไหนสำคัญ ก็ยังไม่ทราบว่าจะใช้วิธีใดในการทำวิจัย
· แม้จะทราบวิธี ก็ยังไม่ทราบว่าจะทำได้อย่างไร
· แม้จะรู้ว่าทำได้อย่างไร ก็ไม่ทราบจะทำที่ไหนกับใครจึงจะได้ผลและเกิดประโยชน์สูงสุดกับทุกฝ่าย ก็เลยทำให้เขียนโครงการวิจัยที่ดีและถูกต้องไม่ได้
· แต่แม้จะเขียนได้ ก็ยังไม่ทราบว่าจะปรับตัวทำงานให้สอดคล้องกับแผนงานได้อย่างไร
o ก็เลยทนหลับหูหลับตาทำแบบถูลู่ถูกังพอแล้วๆ ถ้าโชคดีเจอแหล่งทุนที่ไม่จริงจังมากก็รอดตัวไป แต่ถ้าแหล่งทุนที่เอาจริงละก็หนักแน่นอน
แต่บางคนก็นั่งคิดงานวิจัยได้เป็นร้อยๆเรื่องในเวลาอันสั้น เพียงแต่ไม่มีเวลาทำทุกเรื่อง ต้องเลือกเรื่องที่ทำได้ดีที่สุด เหมาะสมที่สุดมาทำก่อน จึงมีโอกาสในการที่จะทำงานได้สำเร็จมากกว่า
ผมมีเพื่อนชาวออสเตรเลียท่านหนึ่งบ่นว่า เขาคิดงานมากเกินไป แค่คิดแวบเดียวต้องให้เวลาอีกตั้ง ๕ ปีจึงทำให้สำเร็จ เขาเลยพยายามไม่คิด เพราะแค่นี้ก็ทำไม่ค่อยไหวแล้ว
มันช่างแตกต่างเหลือเกินกับคนที่คิดไม่ออก คิดได้บ้าง ก็ไม่รู้จะไปหางบที่ไหนมาทำ ดูเหมือนจะมีปัญหาตั้งแต่เริ่มเลยละครับ
ผมเคยคุยกับทางผู้ให้ทุน เขาบอกว่าเขาก็มีปัญหามากกับการหาโครงการวิจัยดีๆ เพื่อจะให้ทุน แต่นักวิจัยส่วนใหญ่ก็มีปัญหาว่า หาทุนวิจัยไม่ได้อย่างที่อยากจะทำวิจัยลองมาจับเข่าคุยกันดีไหมครับ จะได้พบทางออกร่วมกัน
แต่ก่อนอื่นคงต้องฝึกลับสมอง ให้คมเหมือนจอบใช้งานเสียก่อนครับ ไม่งั้นขุดไปก็เหนื่อยเปล่า เจ็บมืออีกด้วย
ผมว่าสมองกับจอบนั้นเหมือนกันมากๆเลย ยิ่งใช้ยิ่งคม เก็บไว้นานเป็นสนิม ผุทิ้งไปเปล่า ชีวิตล่วงมาจนถึงบัดนี้แล้ว อย่าปล่อยให้ล่วงไปโดยปราศจากประโยชน์เลย เอวํ ก็มีด้วยประการฉะนี้ สาธุเป็นบันทึกที่คมมากจริงๆ ค่ะ
เปรียบเทียบได้เห็นภาพพจน์ และเป็นรูปธรรมค่ะ
ชื่นชมอาจารย์ค่ะ
ขอบคุณครับที่มาใช้ประโยชน์ได้
หวังว่าจะเป็นแนวร่วมในการพัฒนาต่อไป
ทำยังไงดีกล้าที่จะคิดแต่ไม่กล้าที่จะทำเพราะบ้างครั้งคิดว่าสิ่งที่จะทำมันอาจทำไม่มีประโยชน์เลย
คล้ายๆกันกับคนที่จะยิบใช้จอบน่ะแต่ไม่กล้าใช้กลัวจอบชำรุดเลยไม่กล้าใช้
พอจะเข้าท่าไหมครับ หากจะเทียบกับการใช้จอบและสมอง
จอบยิ่งใช่ยิ่งคม เหมือนคนเราที่ คิด และทำ ก็เกิดการพัฒนา