ปฏิบัติการระเบิดพลีชีพ ก็คือการเอาร่างกายของเราเป็นส่วนหนึ่งของระเบิดแล้วก็กดระเบิดโดยชีวิตเราย่อมแตกดับไปด้วย ที่ดังที่สุดก็คือ กรณี ๑๑ กันยา ...ซึ่งกรณีนี้ ผู้เขียนเคยเสนอเป็นกรณีตัวอย่างเพื่อให้เห็นว่า กรอบความคิดเรื่องการกระทำเหนือหน้าที่เป็นอย่างไร ? แต่ก็ได้ตัดทิ้งไปเนื่องจากการวิจัยมุ่งศึกษาเฉพาะทฤษฎี มิใช่ศึกษาเฉพาะกรณีโดยนำทฤษฎีมาอธิบาย....
หลังจากจบการศึกษาแล้ว เคยเขียนเรื่องนี้เล่นๆ ได้ประมาณ 10 หน้า แต่พอมีงานยุ่งๆ ก็ทิ้งไป (บ่อยครั้งที่มักจะเป็นอย่างนี้ 5 5 5) จะนำเรื่องนี้มาเล่าต่อ โดยจะเล่าไปเรื่อยๆ ตามโอกาสที่อยากจะเล่า เพื่อทบทวนความคิดในเรื่องนี้ ....
ปฏิบัติการระเบิดพลีชีพ จัดเป็นการกระทำหรือพฤติกรรมของคน ในทางจริยศาสตร์จะมีเกณฑ์ตัดสินจริยธรรมอย่างไร ? แนวทางหนึ่งที่น่าจะนำมาอธิบายได้ก็คือเรื่อง การกระทำเหนือหน้าที่ ดังเช่น ตัวอย่าง...
นายบอน
ยินดีด้วย ที่มาคุยด้วย...
ข้อสงสัยหรือสับสน เป็นประเด็น ขอบเขตของ หน้าที่ (duty) และ การกระทำเหนือหน้าที่ (supererogation) ซึ่งประเด็นนี้ เป็นปัญหาเชิงตรรกะที่ย่อยลงไปอีกในเรื่องการกระทำเหนือหน้าที่ ...จะคัดลอกจากวิทยานิพนธ์ตรงประเด็นนี้มาให้เทียบเคียงเล็กน้อย นะครับ
จะเห็นได้ว่าความเห็นทั้งสามนี้มีนัยแตกต่างกัน และเพื่อให้เข้าใจเรื่องหน้าที่และการกระทำเหนือหน้าที่ยิ่งขึ้น ชิสโฮลม์จึงได้ยกตัวอย่างการกระทำขึ้นมาเปรียบเทียบดังนี้ คือ
1) การรักษาสัญญาของคนเพื่อคืนหนังสือ
2) การเสียสละชีวิตของคนในการดำเนินการตามหน้าที่
3) การอนุเคราะห์เล็กๆ น้อยๆ ด้วยการให้ยืมหนังสือ
4) การเสียสละชีวิตของคนในการช่วยชีวิต(ผู้อื่น) ที่มิใช่ข้อผูกพัน
ชิสโฮลม์ได้อธิบายการกระทำเหล่านี้ว่า
- ข้อ 1) และ 2) เป็นหน้าที่
- ข้อ 3) และ 4) เป็นการกระทำเหนือหน้าที่
- ข้อ 1) และ 3) เป็นเรื่องเล็กน้อย
- ข้อ 2) และ4) เป็นแบบวีรบุรุษหรืออย่างยิ่งใหญ่
ตามข้อสงสัยของ นายบอน เมื่อตอบตามแนวคิดของชิสโฮลม์ ทหารที่พลีชีพในพื้นที่ภาคใต้จัดเป็น หน้าที่ อาจ มิใช่ การกระทำเหนือหน้าที่ ...แต่เป็นการกระทำแบบวีรบุรุษ ... ประมาณนี้ ...
แค่นี้ นะครับ ทำท่าเครียด 5 5 5
เจริญพร
ท่าน ผอ.
ยินดีครับ ไม่ทำตามหน้าที่ ประเมินค่าเป็น การกระทำที่บกพร่องหรือเลว ครับ...
บางครั้ง เราอ่านหนังสือ หรือฟังบางอย่าง แต่เราอาจคิดได้อีกอย่างซึ่งเข้ามาสัมพันธ์กัน ใครทำได้อย่างนี้ จัดว่า มีศิลปะในการคิด ท่านผอ. น่าจะจัดอยู่ในประเภทนี้ นะครับ
เจริญพร