หน้าแรก
สมาชิก
เม็กดำ 1
สมุด
การจัดการความรู้ใ...
แผนที่ความรู้กับภ...
เม็กดำ 1
นาย ศักดิ์พงศ์ หอมหวล
สมุด
บันทึก
อนุทิน
ความเห็น
ติดต่อ
แผนที่ความรู้กับภูมิสังคม
แนวคิดแผนที่ความรู้กับภูมิสังคม เกิดขึ้นจากการตั้งวงแลกเปลี่ยนเรียนรู้ในห้องเรียนของคนหลายวัย ความคิดที่หลากหลาย สุดท้ายได้ข้อสรุปว่า จะเดินทางต้องมีทางเดิน ดังนั้นถ้าเราจะเรียนรู้เรื่องราวในท้องถิ่น เราต้องรู้ก่อนว่าอะไร ที่ไหน และอย่างไร
เกริ่นนำก่อนว่าที่เม็กดำพวกเรากำลังเรียนรู้ร่วมกันอีกเรื่องหนึ่งคือโครงการจัดทำสาระการเรียนรู้ท้องถิ่นโดยครูและชุมชน
ซึ่งเป็นการทำงานร่วมกันที่มีนักเรียนเป็นแกนกลางของการเชื่อมโยงพร้อมกับใช้ป่าใหญ่โคกจิกที่เปรียบเป็นห้องครัวใหญ่ในชุมชนเป็นห้องเรียน
จุดเริ่มต้นของการเรียนรู้จึงเริ่มที่การศึกษาภูมิสังคมของพื้นที่แล้วนำไปจัดทำแผนที่ความรู้เพื่อสร้างเส้นทางสู่การเรียนรู้ที่ถูกต้องตรงประเด็นเป็นลำดับต่อไป
การเรียนรู้ในแบบฉบับห้องเรียนของคนหลายวัย พวกเราได้เรียนรู้ร่วมกันทั้งครู
นักเรียน
ชุมชน พร้อมนี้ได้มีพันธมิตรทางวิชาการอีกหลายค่าย โดยเฉพาะ ชุดโครงการประสานงานวิจัยการศึกษาเพื่อพัฒนาท้องถิ่น
สำนักงานกองทุนสนับสนุนการวิจัย
สำนักงานภาค
ได้เรียนรู้กับเราตั้งแต่เริ่มต้น
แนวคิดแผนที่ความรู้กับภูมิสังคม
เกิดขึ้นจากการตั้งวงแลกเปลี่ยนเรียนรู้ในห้องเรียนของคนหลายวัย
ความคิดที่หลากหลาย สุดท้ายได้ข้อสรุปว่า
จะเดินทางต้องมีทางเดิน
ดังนั้นถ้าเราจะเรียนรู้เรื่องราวในท้องถิ่น เราต้องรู้ก่อนว่าอะไร ที่ไหน และอย่างไร
ภูมิสังคมในความหมายที่ใช้ในพื้นที่
มีมุมมองไปที่ความแตกต่างหลากหลายทางธรรมชาติ
สภาพแวดล้อม
วัฒนธรรม
สังคม วิถีชีวิตของชุมชน
การเริ่มต้นที่ฐานคิดเช่นนี้ในการปฏิบัติพบว่ามีเส้นทางสู่การเรียนรู้เรื่องราวในท้องถิ่นมากมาย บางเรื่องเริ่มจากตัวคน
ในขณะที่บางเรื่องเริ่มจากประเพณี
วัฒนธรรม
หรือบางเรื่องเริ่มจากดิน
น้ำ
ป่า
แล้วสืบเสาะไปหาตัวคน
ดังนั้นเราจึงได้แผนที่ความรู้อยู่สองประเภทหลักๆคือ
1.
แผนที่ความรู้ในท้องถิ่น
เป็นเส้นทางสู่การเรียนรู้ ที่อยู่นอกตัวคน มีการดำรงอยู่อย่างมีตัวตนในธรรมชาติ
สามารถจับต้องสัมผัสได้
แผนที่ชุดนี้จะแสดงถึงคุณลักษณะภายนอก
ทำให้เห็นความเชื่อมโยงถึงกันที่มองเห็นได้ด้วยตาเปล่า
เช่น
ป่าใหญ่โคกจิก ประกอบด้วย
4
พื้นที่ย่อย คือ ดงจิก
ดงก่อ
ดงยาง
ดงบาก
ดงจิก
ประกอบด้วยจุดที่สำคัญ คือ ศาลเจ้าป่า
น้ำโกนเหลี่ยม
พื้นที่ผักกินใบ
พื้นที่เห็ด
พื้นที่สัตว์ป่า
2.
แผนที่ความรู้ในตัวคน
เป็นเส้นทางสู่การเรียนรู้ในเชิงลึก
เป็นการเข้าถึงแก่นสาระ
ผ่านการค้นหาและศึกษาจากตัวคน
ถือว่าเป็นสิ่งที่สัมผัสด้วยตาเปล่าไม่ได้ จะต้องมีกระบวนการแห่งเข้าถึง
จากการ ปฏิบัติจริงทำให้เห็นร่องรอยของการเรียนรู้ การถ่ายทอด
การสืบทอด
หรือกล่าวได้ว่าทำให้เราได้จับต้นชนปลายได้ถูกต้องตรงประเด็น
ประโยชน์และคุณค่าที่ได้รับชัดเจนจากการทำแผนที่ความรู้โดยมีภูมิสังคมเป็นฐาน คือการได้จับต้นชนปลายได้ถูกต้องตรงประเด็น
ทำให้เรารู้ว่าบางเรื่องที่คิดจะจัดการความรู้ในท้องถิ่น แค่คิดก็ผิดทางแล้ว
ดังคำกล่าวของท่าน นายแพทย์ประเวศ วะสี
ที่กล่าวไว้
ว่า
…
ถ้าเราเห็นความเชื่อมโยงของสรรพสิ่ง
เราจะมีความกตัญญู ในหัวใจ
อันเป็นจิตใจที่ไม่แข็งกระด้าง ไม่หยาบคาย แต่เป็นจิตใจที่เข้าถึงความจริง ความจริงคือความเป็นกระแสของเหตุปัจจัยของสรรพสิ่ง ที่เรียกว่า
อิทัปปัจจยตา
ไม่มีตัวตนในตัวของตัวเอง การเข้าถึงกระแสของ อิทัปปัจจจยตา คือการเข้าถึงความจริง
…
เขียนใน
GotoKnow
โดย
เม็กดำ 1
ใน
การจัดการความรู้ในท้องถิ่น
คำสำคัญ (Tags):
#โรงเรียนบ้านเม็กดำ
#มหาชีวาลัยอีสาน
หมายเลขบันทึก: 73622
เขียนเมื่อ 20 มกราคม 2007 16:14 น. (
)
แก้ไขเมื่อ 16 มิถุนายน 2012 11:13 น. (
)
สัญญาอนุญาต:
จำนวนที่อ่าน
จำนวนที่อ่าน:
ความเห็น (2)
นพ. วัลลภ พรเรืองวงศ์
เขียนเมื่อ 20 มกราคม 2007 20:47 น. (
)
ขอขอบคุณท่านอาจารย์เม็กดำ1...// ขอขอบคุณสำหรับความรู้ และข้อมูลครับ
แผ่นดิน
เขียนเมื่อ 20 มกราคม 2007 20:50 น. (
)
สวัสดีครับอาจารย์
ทุก ๆ บันทึกของอาจารย์สะท้อนภาพที่แจ่มชัดว่าการเรียนการสอนในสถานศึกษาที่อาจารย์ดูแลนั้น บูรณาการร่วมกับ "ชุมชน" อย่างชัดเจน และมีพลัง
และมีความเป็น "ส่วนร่วม" ของภาคฝ่ายที่มีระบบ มีหลักการ มียุทธศาสตร์
ชื่อ
อีเมล
เนื้อหา
จัดเก็บข้อมูล
หน้าแรก
สมาชิก
เม็กดำ 1
สมุด
การจัดการความรู้ใ...
แผนที่ความรู้กับภ...
พบปัญหาการใช้งานกรุณาแจ้ง LINE ID
@gotoknow
สงวนลิขสิทธิ์ © 2005-2023 บจก. ปิยะวัฒนา
และผู้เขียนเนื้อหาทุกท่าน
นโยบายความเป็นส่วนตัว (Privacy Policy)
ClassStart
ระบบจัดการการเรียนการสอนผ่านอินเทอร์เน็ต
ทั้งเว็บทั้งแอปใช้งานฟรี
ClassStart Books
โครงการหนังสือจากคลาสสตาร์ท