ทักษะการสอน (ต่อ)
ทักษะการใช้สื่อการสอน
ทักษะการใช้สื่อการสอน เป็นความสามารถในการใช้เครื่องมือ อุปกรณ์ คน หรือวิธีการ ที่ช่วยเป็นตัวกลางในการช่วยให้ผู้เรียนเกิดการเรียนรู้ บรรลุตามวัตถุประสงค์ที่ผู้สอนตั้งไว้ ผู้สอนสามารถนำสื่อการสอนไปใช้ในทุกขั้นตอนของการสอน เช่น ขั้นการนำเข้าสู่เรื่อง ขั้นสอนเนื้อหา ขั้นสรุปบทเรียน ฯลฯ การใช้สื่อประกอบการสอนจะประสบผลสำเร็จมากน้อยเพียงไร ขึ้นอยู่กับวิธีการเตรียม การเลือก และการใช้ของผู้สอนแต่ละครั้งเป็นสำคัญ
หลักการใช้สื่อการสอน อาจแบ่งได้เป็น 4 ขั้นตอน ดังนี้
1. การเตรียม
2. การเลือก
3. การใช้
4. การติดตามผล
หลักเกณฑ์ทั่วไปสำหรับการใช้สื่อการสอน มีดังนี้
1. การเตรียม
1.1 สำรวจอุปกรณ์ทุกชิ้นให้อยู่ในสภาพดี ใช้งานได้
1.2 ทดลองใช้ให้คล่องแคล่ว
1.3 สำรวจและจัดเตรียมห้องเรียนสำหรับใช้อุปกรณ์ให้เกิดความคล่องตัว
2. การเลือก
2.1 เลือกสื่อให้เหมาะสมกับระดับวัย ระดับสติปัญญา และปลอดภัยในการใช้
2.2 เลือกขนาด สื่อต้องมีขนาดใหญ่พอสำหรับการสอนจริงในชั้นเรียนที่ใหญ่ ผู้สอนจะต้องคำนึงถึงจำนวนผู้เรียนในชั้นจริงว่า ทุกคนในชั้นจะมองเห็นสื่อได้ชัดเจนหรือไม่
2.3 การใช้สื่อที่เคลื่อนไหวได้ จะช่วยเร้าความสนใจแก่ผู้เรียนได้ดีเป็นพิเศษ
2.4 ใช้สื่อในปริมาณที่พอเหมาะ และตรงเป้าหมายกับเรื่องที่จะสอน
2.5 ใช้สื่อที่สัมพันธ์กับบทเรียน และตรงกับจุดมุ่งหมายของเรื่องที่จะสอน
3. การใช้
3.1 ใช้ตามลำดับก่อนหลังอย่างคล่องแคล่ว และแสดงให้เห็นทั่วกันทั้งชั้นอย่างชัดเจน การยกภาพให้ผู้เรียนดูควรยกให้สูงในระดับอกของผู้สอนและอยู่ข้างหน้าชั้นเรียน
3.2 สื่อขนาดใหญ่ต้องมีที่ตั้งหรือที่แขวนเพื่อให้เห็นชัดเจน
3.3 ใช้ไม้บรรทัดชี้สื่อ โดยผู้สอนยืนชิดไปด้านใดด้านหนึ่งไม่ยืนบังสื่อเหล่านั้น
3.4 ในบางครั้งต้องเตรียมความพร้อมในการใช้สื่อของผู้เรียนไว้ล่วงหน้า จึงจะ ทำให้ผู้เรียนทำตามจุดมุ่งหมายของผู้สอนได้
3.5 ควรใช้สื่อให้คุ้มค่ากับที่ได้เตรียมมา กล่าวคือ พยายามใช้ให้เป็นประโยชน์ที่สุด เช่น ใช้แผนภูมิส่วนประกอบของต้นไม้ในขั้นสอนแล้ว อาจใช้แผนภูมินั้น ๆ ในขั้นสรุปบทเรียนอีกแต่ต้องมีวิธีใช้ต่างกันไปกับขั้นสอน เป็นต้น
3.6 ให้ผู้เรียนมีส่วนร่วมในการใช้สื่อ เช่น ให้อธิบายภาพ สะกดและอ่านบัตรคำ เลือกภาพ จับคู่ เป็นต้น
3.7 ในโอกาสที่ต้องการแจกสื่อไปตามโต๊ะผู้เรียน เช่น เทียนไข ไม้ขีด กระดาษ ฯลฯ ผู้สอนควรจะฝึกให้ผู้เรียนแจกกันเองได้ โดยผู้สอนให้ผู้เรียนหยิบส่วนของตนไว้ ที่เหลือส่งต่อไป
3.8 ในกรณีที่ต้องการให้ผู้เรียนมาใช้สื่อหน้าชั้น ควรฝึกให้ผู้เรียนหันหน้า เข้าหาชั้นเรียน และไม่ยืนบังตาของเพื่อนจากสื่อต่าง ๆ ที่ใช้ นอกจากนี้ควรกำชับถึงความปลอดภัย และความระมัดระวังเป็นพิเศษในด้านความเสียหาย
4. การติดตามผล เป็นการติดตามผลของการใช้สื่อการสอน เพื่อให้ทราบว่าผู้เรียนได้รับความรู้จากสื่อนั้นมากน้อยเพียงใด มีข้อบกพร่องอย่างไร
ประโยชน์ของการใช้สื่อการสอน
การใช้สื่อการสอนที่เหมาะสมและใช้อย่างมีประสิทธิภาพ จะก่อให้เกิดประโยชน์แก่ผู้เรียนได้ดังนี้
1. การใช้สื่อการสอนจะกระตุ้นให้ผู้เรียนเกิดความสนใจในการเรียน ซึ่งจะเป็นแนวทางให้ผู้เรียนได้รับความรู้และเกิดประโยชน์
2. การใช้สื่อการสอนจะให้โอกาสแก่ผู้เรียนได้มีส่วนร่วมในกิจกรรมอย่างทั่วถึง
3. การใช้สื่อการสอนช่วยทำให้ผู้เรียนเกิดแนวคิดและความเข้าใจที่ถูกต้องและรวดเร็ว
4. ผู้เรียนเกิดทักษะในการศึกษาหาความรู้ได้ด้วยตนเองจากสื่อการสอน
5. การใช้สื่อการสอนสามารถทำให้ผู้เรียนเกิดการจำเรื่องราวและสิ่งต่าง ๆ ได้นาน แม่นยำและถูกต้อง
6. การใช้สื่อการสอนมีส่วนช่วยในการเพิ่มพูนประสบการณ์เดิมของผู้เรียนและเปลี่ยน ทัศนคติไปในทางที่พึงปรารถนาได้
คุณลักษณะที่ประเมิน
1. ลักษณะของสื่อมีความเหมาะสมในแง่ของขนาด สี ภาพ ความทันสมัยในเนื้อหา
2. ความพร้อมในการเตรียมสื่อเพื่อนำเสนอ
2.1 ความคล่องแคล่วในการใช้
2.2 ความสามารถในการใช้สื่อได้ตามลำดับก่อนหลัง
3. ความสามารถในการใช้สื่อ
3.1 สามารถใช้ได้ตรงตามความมุ่งหมาย
3.2 ช่วยให้ผู้เรียนเข้าใจได้ง่ายและประหยัดเวลา
3.3 ผู้เรียนมีส่วนร่วมในการใช้สื่อ
4. การตอบสนองของผู้เรียนต่อการนำสื่อมาใช้ของผู้สอน
ความเห็น (3)
- น่าจะมีการติดวิธีการใช้รวมถึงแผนผังสวิตช์การเปิดปิดเครื่องมือสื่อโสต สื่อการสอนในห้องเรียนด้วยนะครับ (จริงๆสื่อในห้องเรียนก็มีที่ติดประกาศบอกวิธีไว้แล้วแต่ส่วนมากตัวเล็ก ฉีกขาด บางทีก็หาไม่เจอ เป็นปัญหากับผู้สอนบางคนครับ)
- ขอบคุณอาจารย์มากครับ
อยากให้อาจารย์บอกทักษะการสอนเยอะเพราะเทอมหน้าจะออกฝึกสอนแล้วค่ะ
อยากให้อาจารย์ส่งเมลล์มาให้หน่อยได้ไหมค่ะ
ขอบพระคุณมากค่ะ