Emergent: เกริ่น (2)


ตัวอย่างของ emergent

ใน Wikipedia มีกล่าวถึงระบบผุดบังเกิด (emergent) ไว้ไม่น้อย แหล่งตั้งต้นที่แนะนำคือ

http://en.wikipedia.org/wiki/Emergence

ตัวอย่างของระบบผุดบังเกิดได้แก่

-ปรากฎการณ์ทางฟิสิกส์ เช่น สี อุณหภูมิ

-ปรากฎการณ์ทางชีววิทยา เช่น เซลล์, metabolic pathway, ชีวิต 

-ปรากฎการณ์ทางสังคมศาสตร์-มนุษยศาสตร์ เช่น เงิน, ภาษา, สังคม, การเมือง, technical analysis (หุ้น)

-ปรากฎการณ์ทางจิตวิทยา-ศาสนา เช่น อัตตา, สติสัมปชัญญะ

-ปรากฎการณ์ทางคณิตศาสตร์ เช่น recursive convergence

-ปรากฎการณ์ทางเคมี เช่น autocatalytic process, self-assembled system

-ปรากฎการณ์ทาง IT เช่น WWW, spam

สิ่งที่อาจทำให้เข้าใจผิดก็คือ คนมักมองว่า emergent เกิดโดยไม่ต้องมีเหคุปัจจัย (ดังกรณีตัวอย่างปัญหาโลกแตกเช่น ไก่กับไข่) แต่จริง ๆ แล้วไม่ใช่ เหตุปัจจัยนั้นมีอยู่ แต่ผลที่แสดงออก ไม่ได้ตรงไปตรงมา  (nonlinear)

ถ้า emergent เกิดขึ้นโดยไม่มีเหตุปัจจัย ก็คงไม่น่าพูดถึงแล้ว เพราะเท่ากับเราไม่สามารถไปปรับเปลี่ยน แทรกแซง แก้ไข หรือยกเลิกกระบวนการเกิด emergent ได้

เรื่องนี้น่าเรียนรู้เพราะความเข้าใจตรงนี้ จะทำให้เราสามารถชื่นชมความน่าพิศวงของมัน และใช้ประโยชน์จากความเข้าใจตรงนี้ได้

 

[...ย้อนกลับ...]

 

หมายเลขบันทึก: 73388เขียนเมื่อ 19 มกราคม 2007 08:53 น. ()แก้ไขเมื่อ 6 มิถุนายน 2012 22:46 น. ()สัญญาอนุญาต: จำนวนที่อ่านจำนวนที่อ่าน:


ความเห็น (2)

อยากเรียนถามว่าจิตวิทยามีคุณต่อศาสนาอย่างไรครับ

พอดีต้องการจะศึกษาเรียนรู้เป็นกรณี 

สวัสดีครับ คุณ
P

tou คนดอย

  • ถามง่าย แต่ตอบยากครับ

แต่มีกรณีตัวอย่าง ที่อาจไม่ใช่การตอบ แต่เป็นการเล่าสู่กันฟัง

  • จิตวิทยาสาขา phychology of conciousness ตั้งคำถามว่า conciousness เกิดขึ้นมาได้อย่างไร
  • ประเด็นเดียวกัน ในศาสนาพุทธ ก็มีกล่าวถึงแนวคิดคล้ายกัน แต่ชื่อต่างออกไป ซึ่งสามารถไปหาอ่านได้จากงานของท่านพุทธทาสฯ ซึ่งกล่าวไว้อย่างละเอียด
  • ทั้งสองส่วนเสริมกันเอง ซึ่งทำให้ผู้ที่มีพื้นด้านหนึ่่ง ข้ามไปศึกษาอีกด้านหนึ่งได้ง่ายขึ้น
  • ไม่ทราบจะตรงคำถามหรือเปล่านะครับ

 

พบปัญหาการใช้งานกรุณาแจ้ง LINE ID @gotoknow
ClassStart
ระบบจัดการการเรียนการสอนผ่านอินเทอร์เน็ต
ทั้งเว็บทั้งแอปใช้งานฟรี
ClassStart Books
โครงการหนังสือจากคลาสสตาร์ท