....ให้ beeman เขียนบันทึกเรื่อง "ต่อ"

มีหลายชนิดมากครับ...ส่วนมากเราจะดูที่ขนาดตัว บันทึกนี้เป็นเรื่อง "ต่อหัวเสือ"

ผมเจอะเจอ..หลายๆ ท่าน แม้แต่นิสิต..ผมจะบอกเสมอว่า " ผมไม่รู้อะไร นอกจากเรื่องผึ้ง "

ดูหลายท่านจะไม่ค่อยเชื่อที่ผมพูด...

ในงานมหกรรมการจัดการความรู้ ครั้งที่ ๓ ระหว่างไปนั่งทานอาหารวันที่สองของงาน..ทีโต๊ะมังสะวิรัติ ร่วมกับท่านอาจารย์จันทวรรณและท่านอาจารย์ธวัชชัย....มีอาจารย์ท่านหนึ่งมาจาก มจธ...ต้องการให้ผมเขียนความรู้เกี่ยวกับเรื่องต่อลง GotoKnow ผ่านมาหลายวันยังไม่ได้เขียนสักที...

วันนี้ลองค้นคว้ามาเล่าสักเล็กน้อยนะครับ...

ต่อ....

มีหลายชนิดมากครับ...ส่วนมากเราจะดูที่ขนาดตัวนะครับ...ถ้าตัวใหญ่กว่าผึ้ง (โพรง) เราก็มักเรียกว่า "ต่อ" ครับ แต่ถ้าตัวเล็กหรือพอๆ กับผึ้ง (โพรง) เราก็จะเรียกมันว่า "แตน" แต่ในภาษาอังกฤษ ต่อกับแตน..เขาจะเรียกรวมกันว่า " Wasp" ...น่าจะอ่านว่า "วอส-เป้อร์" ครับ เสียง "p" สั้นๆ ...แต่ถ้าเราหมายถึงต่ออย่างเดียว ภาษาอังกฤษเขาใช้คำว่า " Hornet" ครับ

ต่อ-แตนที่เรารู้จักกันดี น่าจะเป็นพวกที่เขาเรียกว่า "paper wasp" ครับ...คือพวกนี้จะไปกัดเยื่อไม้และเคี้ยวให้ละเอียดผสมกับน้ำลายตัวเองเพื่อนำมาเป็นวัสดุในการสร้างรัง...

พวกต่อกับแตนนี้เป็น...carnivore ครับ...คือ กินสัตว์เป็นอาหาร รากศัพท์ "carni_" แปลว่า "เนื้อ" ครับ ส่วน "vore" มาจากคำว่า "devour" แปลว่า "กิน" ครับ (ส่วนผึ้งของผมเป็น vegetarian หรือ มังสะวิรัตินะครับ

ต่อที่เรารู้จักกันดี ได้แก่ "ต่อหัวเสือ" ครับ ชื่อวิทยาศาสตร์ของเขาคือ Vespaaffinis (Linneaus, 1764) ผมขอยืมภาพมาจากที่ Link นะครับ (เจ้าตัวที่อยู่ในภาพนี่ตัวใหญ่ครับ...ปกติขนาดลำตัวจะยาวอยู่ประมาณ ๒-๒.๕ เซนติเมตร)

http://photomusicmovie.blogspot.com/2013_08_01_arc...

ถ้าท่านที่พอมีความรู้ทางด้านอนุกรมวิธาน หรือ ความหลากหลายของต่อ ก็พอจะแยกบอกได้ว่า ต่อนี้คือ "ต่อหัวเสือ" โดยสังเกตที่ปล้องสีส้มหรือสีแสดที่ส่วนท้องหรือ abdomen นะครับ จะมีอยู่สองปล้อง..อย่างในภาพนี้ก็เห็นเด่นชัดเลยครับ (จาก http://cyberquebec.ca/_layout/?uri=http://cyberquebec.ca/entomologie/Vespa_affinis.htm)

ต่อตัวนี้เป็นศัตรูที่สำคัญของผึ้ง ครับ ลองดูส่วนของปากของเขา จะมี mandible หรือกรามที่คมกริบ ที่สามารถ กัดผึ้งทหารที่เฝ้ารังอยู่..ตัวขาดเป็นสองท่อนได้ในทันที...

เขาจะสร้างรังที่กิ่งไม้...ดูภาพของต่างประเทศไปก่อนครับ...เอาไว้ผมจะหาภาพที่เคยถ่ายภาพไว้มาลง

ต่อพวกนี้มักอยู่ใกล้คน...บางทีก็ไปทำรังในบ้านคนด้วย...มีหลายท่านชอบกินตัวอ่อนต่อ...ไปตีรังต่อ...บางครั้งแทนที่จะกินต่อ...กลับไปนอน ฟังพระสวด...กุสลา ธัมมา เสียนี่

พิษของต่อร้ายแรงมาก โดนต่อต่อยหนึ่งตัวก็แทบแย่แล้ว...โดนต่อย ๓ ตัวผมหงอก...แต่เรามักถูกต่อยเป็นฝูง...เพราะต่อเป็นสัตว์ป่าที่ดุร้าย..รุมทำร้ายเหยื่อเป็นฝูง...ดังนั้นเล่นกับสัตว์มีพิษต้องระวังให้มาก...

มีน้อยคนครับ...ที่ถูกต่อต่อยเป็นฝูง..แล้วจะรอดชีวิตมาเล่าประสบการณ์ให้คนหลังๆ ฟัง...ใครเคยมีประสบการณ์ที่เคยต่อต่อย..ช่วยมาเล่าให้ฟังหน่อยครับ...ส่วนผมนี้ไม่เคยโดนครับ..เลยไม่มีประสบการณ์มาเล่า ...ต่อหนึ่งตัวต่อยได้หลายครั้งครับ..เพราะเหล็กในของเขาไม่มีเงี่ยงนั่นเอง...

เพิ่มเติมครับ...ไปพบเรื่องและภาพของ website ที่สวยมาก จึง link มาไว้ที่นี่ครับ.. http://www.muenster.org/hornissenschutz/vespa_affinis_engl.htm

BeeMan

[ขจิต ฝอยทอง]

• มาเป็นพยานที่มีคนถามไว้จริงๆ
• ยังไม่เคยเลยครับ มีแต่โดนผึ้งต่อย
• รู้สึกว่าพิษแรงกว่าผึ้งมากครับ

[beeman 吴联乐]

• รู้สึกว่า  แกนั่งเฝ้าเครื่องคอมฯ อยู่ครับ
• ผมก็นั่งเขียนบันทึกสดๆ ไปเรื่อยๆ ครับ
• ถ้าคุณขจิตไม่เข้ามาเยียมก็ดูว่าจะ เหงาๆ ครับ
• เดี๋ยวเขียนต่ออีกครับ

[คนผ่านมา]

อยากทราบเหมือนกันว่าต่อหัวเสือนั้นแบ่งออกเป็นหลายชนิดหรือเปล่า เพราะแต่ละพื้นที่นั้นลักษณะไม่เหมือนกัน ความดุร้ายก็ไม่เหมือนกันด้วย ที่อำเภอแม่แจ่ม ถามชาวบ้านหมู่บ้านหนองเจ็ดหน่วย ซึ่งเป็นหมู่บ้านของพี่น้องกะเหรี่ยง ผมเองได้เติบโตมาที่นั่นสัมผัสกับพิษของต่อพอสมควร พอผมมาดูในรูปที่ท่านลง ผมรู้สึกว่าเป็นเพี่ยงต่อกินเนื้อ ไม่ค่อยมีพิษมากเท่าที่ผมประสบมา ที่ว่านี้คือต่อจะมีสีเข้มข้นกว่า ความดุร้ายก็ยิ่งกว่าด้วย หน้าชาวบ้านเกี่ยวข้าวประมาณเดือนปลายเดือนตุลาคม มันจะบ้า ใล่ต่อยคน สัตว์ไปทั่ว ชาวบ้านที่กล้าก็จะเผาตอนกลางคืน หรือถ้ามันอยู่สูง เสี่ยงหน่อยก็จะใช้ลูกธนุชุบสารพิษยิงให้มันหนี

[beeman 吴联乐]

• ขอบคุณ คนผ่านมาครับ
• ต่อหัวเสือมีชนิดเดียวครับ..แต่ความเข้าใจของคนในประเทศเดียวกัน..อาจเข้าใจไม่ตรงกัน
• ต่อที่เล่ามาเข้าใจว่าจะเป็นต่อชนิดอื่น ครับ..
• ต่อที่มีลักษณะคล้ายต่อหัวเสือนี้บ้านเราคงมีไม่ต่ำกว่า ๕ ชนิดครับ
• แต่ผมเชี่ยวชาญเรื่องผึ้งมากกว่าต่อครับ..เลยไม่ได้นำเรื่องต่อทั้งหมดทุกชนิดมาเล่ากันผ่านบล็อกครับ

[ยินดี ที่ได้รู้จัก]

อยากไร้ประวัติของต่ออะ รูปร่างลักษณะว่าเปนยังไง

มีรูปด้วย

ช่วยหนูหาหน่อยได้ไหมคะ

[beeman 吴联乐]

ให้กำลังใจน้องนักเรียน..ค้นหา "ต่อ" ต่อไปนะครับ..

[เชิงดอย]

ผมเลี้ยงผึ้งอยู่ที่เชียงดาว จ.เชียงใหม่

ที่นี่มีต่อเยอะมากๆ ครับ

ทั้งต่อหัวเสือ ต่อฝอย ต่อหลุม ต่อรัง

ปีนี้ตัวต่อดุ และมีมากกว่าปีก่อน

ตอนนี้ก็ได้แต่เฝ้าหน้ารังคอยตีกันให้ตายไปข้างหนึ่ง

วันๆ ผมตีตัวต่อไม่ต่ำกว่า 30-40 ตัว

จะตามไปตีที่รัง ไม่ไหวครับกลัวต้องนอนฟังพระสวด โดยเฉพาะต่อหลุม ชาวบ้าน และพวกพราน เขาเชื่อว่า ต่อหลุมเป็นของเจ้าป่า จะตีต้องทำพิธีและขอจากท่านก่อน

 

เจ้าต่อหลุมนี้ร้ายมาก ถ้าเราไม่ระวังให้ดี ผึ้งตายยกรังเลยครับ...

[beeman 吴联乐]

ขอบคุณเชิงดอย

• ที่แวะมาเยี่ยมและแลกเปลี่ยนประสบการณ์
• แหล่งอาหารดี ต้องอยู่ใกล้ป่า
• ใกล้ป่าก็มีต่อมาก
• เป็นวัฏจักรของธรรมชาติ
• ธรรมชาติคอยควมคุมกันเองครับ
• เดี๋ยวพอเข้าหน้าหนาวตัวต่อก็ลดลงไปเองตามธรรมชาติครับ
• แต่ผึ้งก็ลดลงด้วยเหมือนกัน..อิอิ

[paleeyon]

สวัสดีครับ

เคยถูกต่อต่อยหลายตัวครับ ไปหาหน่อไม้ไผ่ไร่ในป่าก้มขุดไปกอโน้นกอนี้เรื่อยๆพอเงยหัวขึ้นอีกที ไปโขกเอารังเขาเข้า รีบคลานหนี กลับมาถึงบ้านไกลกว่าห้าหกกิโลอย่างไม่ทันรู้ตัว หัวหูบวมปวดมากๆ นอนหมดแรงหลับไปทั้งคืน

แต่ตัวอ่อนต่อทางอีสาน ทางเหนือ และทางลาวถือเป็นอาหารสุดยอดทีเดียวครับ เดี๋ยวนี้ราคาแพงมาก ขายกันยี่สิบตัว(หนอน)ถึงห้าสิบบาท

ที่เมืองหงสานี่เขามีวิธีสะกดรอยตามล่ารังต่อที่น่าสนใจ เขาใช้เชือกไหมพรมผูกไว้กับเนื้อสดชิ้นเท่าปลายนิ้ววางล่อไว้ พอเจ้าต่อมาเห็นอาหารอันโอชะก็จัดการนำไปที่รัง บรรดานักสะกดรอยจะรีบตาม ตัวต่อที่จับอาหารไปด้วยจะบินช้าๆ เมื่อรู้ที่ตั้งของรังต่อแล้วก็แปลว่า คืนนี้รังนั้นถึงฆาต

[beeman 吴联乐]

 

• โชคดีครับ ที่รอดจากพิษต่อมาได้ ถ้าเป็นผมโดนขนาดนั้นคงจุกวิ่งไม่ไหว และเสร็จมันแน่
• เข้าใจว่าต่อที่ต่อย คงเป็นต่อหัวเสือครับ
• เนื่องจากว่า "อาชีพหาต่อ" ก็เสี่ยงชีวิตเหมือนกัน จึงได้ขายตัวหนอน ตัวละ ๑๐ สลึง...
• วิธีการตามล่ารังต่อน่าสนใจมาก เมื่อเขาตามไปถึงรังต่อ แล้วเขามีวิธีการทำให้รังนั้นถึงฆาตได้อย่างไร..น่าสนใจติดตาม..อิอิ

[ถนอม]

ผมเคยโดนต่อหัวเสือต่อยเมื่อประมาณ3ปีก่อน ประมาณ8-9ตัว อาการขณะถูกต่อยคือ เหมือนโดนไฟช็อต เจอมากะตัวเอง ผมเป็นคนแพ้สัตว์มีพิษเล็กๆเช่นมด ผมเคยเจอมดกัดแค่5ตัว ปารกฎว่า เป็นผื่นบวมเต็มขาและมือเลย แต่แปลกใจ ตอนเจอต่อต่อย ก็บวมตรงจุดที่เจอต่อยมากๆเจอไป7-8จุด แล้วก็ได้ท่ายหม่องสีเขียวๆ มีคนแก่แถวนั้นให้ลองทา ก็มีอาการบวมลดลงเห็นได้ชัด แต่พอคืนนั้น ก็มีอาการไข้ขึ้น หนาวสั่นทั้งคืน เลยไปหาหมอ ก็ได้ยาลดอักเสบ บวม ลดไข้มา ไม่ได้เอาเข็มเหล็กในออก จากนั้นมาก็อาการดีขึ้น แต่สังเกตุที่แผลตรงจุดที่เจอต่อย จะเป็นแผลด้านๆ และมีเป็นจุดดำๆ เคยกดก็ไม่ออก กว่าจะดีขึ้น ใช้เวลาปีกว่าเลยครับ ที่ผมเขียนมาเพื่อเราปราสพการณ์ ในการที่เราเจอต่อยมา และผมอยากจะสอบถามผู้รู้ ว่าการที่เจอต่อต่อยตามที่เล่ามา หลังจากนั้น2ปีมันมีอาการชาแสบ ปลาย นิ้วและเป็นมากขึ้น เรื่อยๆ จนทุกวันนี้ แสบเต็มผ่ามือ มันใช่ที่เจอต่อต่อยแล้วไม่เอาเหล็กในออก หรือเปล่าครัย ใครพอรู้ตอบด้วยนะครับ เพราะเคยมีคนบอกว่าเหล็กในอาจจะไปโดนเส้นประสาทได้ ผมเจอต่อยโดนตรงคอ1จุดหน้า1จุด หลัง1จุด สะโพก2จุดแขน2จุด ใครพอรู้วิธีแก้ ช่วยกรุณาบอกหน่อยนะครับ ผมเชื่อว่ามีอีกหลายท่านเจอแบบผม ขอขอบคุณนะครับ

[beeman 吴联乐]

ขอบคุณเรื่องเล่าของคุณถนอมครับ

1. เป็นความรู้และประสบการณ์ที่น่าสนใจนำมาแลกเปลี่ยนกัน
2. เมื่อต่อต่อยเขาจะไม่ฝังเหล็กในไว้ครับ แต่ตรงจุดที่ต่อยอาจเป็นจุดดำๆ และมีเนื้อเป็นไตแข็งๆ ได้ครับ
3. การชาตรงปลายนิ้วในอีก 2 ปีต่อมา ไม่น่าจะเกี่ยวกับการต่อยของต่อนะครับ
4. อย่างไรก็ดี หากมีโอกาสน่าจะปรึกษาแพทย์ดูน๊ะครับ

 

[ชัชชัย เบนซ์ จูจีน]

ผมเคยโดนต่อต่อยคับเป็นประเภทต่อหลุมคับไม่ชอบอยู้เป็น ฝูง ทำรังแถวๆรูไม้ หรือไม่ก็ รังเกาขอต่อ จอมปลวก มันต่อยผมรู้สึกจะ2ที่คับ เจ็บมาก ตรงที่มานต่อยผม

พอได้สัก1ชม. จะเป็นลอยไหม้สีดำๆ พอครบ 7ชม. แพ้จะ เป็นสะเก็ต เห็นเนื้อแท้เลย พอได้สัก 1 วัน จะมีอาการคันมากๆ (แต่ผมไม่แพ้นะ)ถ้าแพ้ละก็จะมีอาการเห็นได้ชัด เช่น ตรงแพ้บวมขึ้น รู้สึกคัน ตัว บางคนอาจจะเป็น ลมพิษเลย หากอาการหนัก ก็คงจะ มีอาการแน่นหน้าอก หายใจไม่สะดวก จากนั้น อีกไม่นาน ก็จะเกิด อาการช๊อค

เลยที่เดียว

[beeman 吴联乐]

เป็นเรื่องเล่าประสบการณ์ตรงที่ดีมากครับ คุณเบนซ์ แม้ว่าภาษาไทยจะคืนครูไปบ้างก็ตาม..อิอิ

[เชื่อเพ่]

จะบอกว่าที่บ้านไม่มีใครกลัวหรอกจับกินหมดนั้นเเหล่ะ ขอเเค่ให้มีเถอะเเต่เดี๋ยวนี้ไม่ยักเจอในป่า เห็นออกข่าวเจอเเต่ในบ้านคน ใครเจอช่วยบอกด้วยจะขอซื้อรังเล็ก 100 รังที่ตัวต่ออพยพหนีหมด 200 ขอบคุณ

[beeman 吴联乐]

• ใครเจอตัวต่อรังควาญ ติดต่อได้ที่นี่ครับ
• แต่ว่าจะติดต่อคุณได้อย่างไร..อิอิ
• รังเล็ก 100 บาท
• รังที่ตัวต่อหนีไปหมด 200 บาท

[สลิลทิพย์]

ที่ต้นไม้หน้าบ้านมีรังต่อขนาดใหญ่ น่ากลัวมันทำรายจังค่ะ

[โจ]

บ้านน้องสาวผม บ้านครูจูน

อยู่ตรอก วัดใหม่อภัยาราม ที่ไปทะลุ สี่แยกบ้านแขก

มีรังต่อหัวเสือบนต้นมะม่วง ขนาดเส้นผ่าศูนย์กลางสัก 80 เซนติเมตร

พอๆกับโอ่งขนาดกลางๆ

ไม่ค่อยเดือดร้อนกับมัน จนมีข่าวว่าต่อยเด็กตายที่พิจิตร

เลยคิดจะกำจัด ไม่ทราบว่าควรติดต่อใครครับ

โทร.ไป 191 ก็ไม่ถนัด

โทร.ไปหน่วยกู้ภัยก็ไม่รับ

ทำไอย่างไรดีครับ

เพราะมีเด็ก 5-8 ขวบมาเรียนศิลปะทุกเสาร์-อาทิตย์

[beeman 吴联乐]

• อาจจะต้องเขียนป้ายไปติดใกล้ๆ ว่า "ระวังต่อต่อย"
• และสั่งเด็กๆ ให้เดินห่างๆ รังต่อ เดินช้าๆ เงียบๆ อย่าวิ่งผ่าน
• ถ้าอยู่ในเขตเทศบาลอาจติดต่อที่เทศบาลให้มาช่วยดู/ช่วยกำจัดให้หน่อย
• ขอบคุณครับ

[ถ]

ผมก็โดนต่อต่อยเหมือนกันทุกวันนี้แค้นมากแล้วจะทำสายตัวต่อให้มากที่สุด ฆ่าๆๆๆๆๆๆๆมัน

[beeman 吴联乐]

• อย่าไปโกรธแค้นคิดฆ่ามันเลย ต่อแต่ละตัวอายุไม่ถึงปีก็ตายหมดแล้วครับ

[บองหลาดง]

ผมเคยโดนทีนึง แต่แค่ตัวเดียว ปวดมากๆครับ

เคยทราบมาว่า ช่วงเวลาที่นักล่าต่อจะลงมือพิฆาตมัน(เพื่อเอาตัวอ่อน) คือเวลากลางคืนเดือนมืดครับ แต่ก็ต้องใส่เครื่องป้องกันอย่างรัดกุมพอสมควรด้วย เพื่อไม่ให้โดนลูกหลง...ผมยังไม่เคยกินตัวอ่อนมันเลย อยากลองเหมือนกันครับ เห็นบางคนว่าอร่อยกว่าตัวหนอนไหมหรือหนอนรถด่วนอีก อิอิ

อยากเห็นรูปต่อตัวผู้เหมือนกันครับ หน้าตาจะเป็นยังไง จะตัวป้อมๆแบบผึ้งตัวผู้หรือเปล่า?