บันได..อย่างไรดี [ เขาบังคับให้ผมอัพเดทบล็อกบ้าง ( T-T ) ]

เกร็ดความรู้เกี่ยวกับบันได

ท่านผู้อ่านคงรู้จักบันไดกันเป็นอย่างดี ..

บันได ถือเป็นองค์ประกอบที่ทำหน้าที่เชื่อมพื้นที่ชั้นต่างๆเข้าด้วยกัน ถือเป็นทางสัญจรในแนวตั้งรูปแบบหนึ่ง

ผู้เขียนขออนุญาตนำเกร็ดเล็กเกร็ดน้อยเกี่ยวกับบันได ที่โดยทั่วไปเรามักจะมองข้ามกัน มานำเสนอล่ะกันครับ

1. ขั้นคู่หรือขั้นคี่ดีหนอ?

หลักการออกแบบบันไดที่ดีควรให้มีลูกนอนเป็นขั้นคี่เสมอ
(ลูกนอน คือ ขั้นบันไดที่ใช้สำหรับเหยียบ ส่วนระยะห่างระหว่างขั้น เราเรียกกันว่าลูกตั้ง)

โดยเวลานับให้นับเฉพาะลูกนอนจากพื้นชั้นนั้นๆไปจนถึงชานพัก และนับเฉพาะลูกนอนตั้งแต่ชานพักไปถึงพื้นของอีกชั้นหนึ่ง

เหตุที่ควรเป็นเช่นนี้ เพราะจะทำให้ท่านผู้อ่านเดินไม่สะดุด กล่าวคือ

เมื่อเราเริ่มก้าวขึ้นบันไดด้วยเท้าซ้าย แล้วสลับเท้าก้าวขึ้นไปทีละขั้น เมื่อท่านก้าวถึงชานพักท่านจะจบการเดินด้วยเท้าขวา พอดิบพอดีไม่มีขาข้างใดขาดทุน

หรือบางครั้งเด็กวัยซนบางคน อาจจะก้าวขึ้นบันไดทีละสองขั้นด้วยความเร่งรีบหรือนึกสนุก จังหวะของขั้นบันไดก็จะเอื้อให้ทำเช่นนั้นได้พอดี (ลูกตั้งจะมากกว่าลูกนอน 1 หน่วยเสมอ)

.
โบราณท่านจึงมี กุศโลบายว่า .. บันไดคนขั้นคี่ บันไดผีขั้นคู่ .. ด้วยประการฉะนี้แล-ครับ

2. ปลายบันไดไม่ควรหันออกหน้าบ้านจริงหรือ?

จริงในบางกรณีครับ .. เหตุผลที่ปกติมักจะไม่วางปลายบันไดชี้ออกไปทางหน้าบ้าน เพราะหน้าบ้านมักจะเป็นด้านที่มีแสงส่องสว่างมากที่สุด

การเดินลงมาจากชั้นบน ซึ่งบางครั้งอาจจะมีสภาพแสงที่ค่อนข้างมืดกว่าชั้นล่างอย่างมาก ทำให้สายตาปรับสภาพไม่ทัน และท่านผู้อ่านอาจจะหน้ามืดได้ครับ

อีกกรณีหนึ่ง คือ หน้าบ้านอาจจะมีแขกไปใครมาบ่อยๆ และหน้าบ้านมักจะเป็นบริเวณที่ใช้ในการรับรองแขกเสียด้วย

บ้านไหนมีลูกสาว นุ่งสั้นๆ เดินลงมาไม่ระวัง มีหวังประเจิดประเจ้อ จนดูไม่งาม แขกได้เลือดกำเดาไหลกันบ้างหล่ะครับ งานนี้

.
แต่ถ้าปลายบันได หันไปในหน้าบ้านจริง แต่ได้ออกแบบพื้นที่ป้องกันสายตา และแสงสว่างอย่างดีแล้ว ผู้เขียนไม่คิดว่าเป็นปัญหาแต่อย่างใดครับ
สิ่งสำคัญคือ มีแสงสว่างเพียงพอและเหมาะสม ทำความสะอาดได้ง่าย เป็นพอครับ

3. เวียนซ้ายหรือเวียนขวาดีนะ?

ไม่มีทฤษฎีใดๆรองรับครับ เอากันตามสะดวกของท่านผู้อ่าน

ส่วนผู้เขียนนั้น หากเลือกได้จะออกแบบในลักษณะขณะขึ้นบันไดให้เวียนขวา (แปลว่าขณะลงจะเวียนซ้าย)

เหตุผลเพราะโดยมากผู้ใช้จะถนัดขวา และเราใช้แรงในการขึ้นมากกว่าการลงบันได

ดังนั้นหากออกแบบให้ขณะขึ้นบันไดเวียนขวา ผู้ใช้อาคารจะใช้มือขวายึดราวบันไดเพื่อพยุงตัวขึ้น ซึ่งจะประหยัดแรงได้เยอะ
ส่วนขณะลงนั้น โดยมากจะใช้เพียงมือซ้ายแตะราวบันได เพื่อกันพลาดล้มเท่านั้น

.
เกร็ดด้านความเชื่อ .. คนโบราณหลายๆท่านว่าไว้ว่า ขึ้นไปชั้นบนเพื่อไปนอน ดังนั้นขึ้นบันไดเวียนขวา ดูเป็นมงคลกว่าครับ เหมือนได้ขึ้นไปนอนบนสวรรค์ (^ - ^")

4. เหลื่อมลูกนอนบริเวณชานพักไว้สักขั้นนึงดีมั้ย?

ดีแน่นอนครับ .. สาเหตุหลักอยู่ที่ระดับความสูงของราวบันได ราวบันไดปกติจะสูงจากพื้นลูกนอนประมาณ 90 เซนติเมตร

หากไม่เหลื่อมลูกนอนไว้ จะควบคุมความสูงของราวบันไดได้ยากและขาดความสวยงามไปครับ

เช่นในกรณีบันไดรูปตัวแอล ปกติบ้านพักอาศัยควรมีบันไดกว้างสัก 1.20 เมตร แปลว่า โดยทั่วไปหากไม่เหลื่อมขั้นบันไดไว้สักหนึ่งขั้น ชานพักของบ้านหลังนั้นจะมีขนาด 1.20 x 1.20 เมตร ซึ่งราวบันไดจะรักษาความสูง 90 เซนติเมตรไปตลอดรอดฝั่งของบันไดได้ยากครับ จึงแนะนำให้ทำชานพักบันไดที่ขนาด 1.20 x 1.40 เพื่อให้ราวบันไดมีระยะปรับความสูงให้เข้าที่นั่นเอง